Reklama

Niedziela Kielecka

„Bogowie i ludzie” w pejzażu kulturowym Litwy

Jak bliska, a zarazem inna jest litewska sztuka ludowa w stosunku do naszej polskiej, rodzimej, można przekonać się, odwiedzając wystawę „Bogowie i ludzie. Rok obrzędowy w litewskiej sztuce ludowej”.

Niedziela kielecka 24/2024, str. VI

[ TEMATY ]

Kielce

TD

Litewska wystawa o sakralnej sztuce ludowej

Litewska wystawa o sakralnej sztuce ludowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Chodzi o sztukę głównie XIX-wieczną, której twórcy pozostają anonimowi. Eksponaty, przeważnie wykonane w drewnie, pochodzą ze zbiorów Narodowego Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie.

Inspiracją ekspozycji stał się krajobraz geograficzny i kulturowy, który jest uważany za naturalne bogactwo Litwy, z nieodłącznymi krzyżami i kapliczkami. Stawiano je w centrach wsi i na ich obrzeżach, na rozstajach, wzdłuż dróg, na granicach pól, lasów i nad wodą, a każdy święty miał przypisany sobie „zakres wpływów i pomocy”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wystawa została zbudowana z dwóch warstw narracyjnych. Jedną stanowią rzeźby świątków, przyporządkowanych odpowiednim dniom w kalendarzu. Podobnie jak w polskiej kulturze ludowej, święci pełnili funkcję opiekunów chłopskiego losu, wyznaczali rytm życia, pracy i odpoczynku. Rzeźby, prezentowane na ekspozycji, pochodzą z ludowych kapliczek, najczęściej zwieńczonych bogato dekorowanymi krzyżami, będącymi charakterystycznym elementem litewskiego krajobrazu. Są to m.in. św. Franciszek, św. Roch, św. Dominik, św. Kazimierz czy św. Cecylia.

Pokazano kilka scen Ukrzyżowania, Jezusa przy słupie, Matki Bożej Bolesnej – te zwracają uwagę swoją indywidualnością, różnicującą je od „naszych”, rodzimych. Wyjątkowa jest kapliczka ze sceną Męki Pańskiej, z kolumnami w kształcie liny i dwuspadowym blaszanym dachem, przytwierdzana do drzew, bardzo rozbudowana figuralnie.

Reklama

Druga warstwa narracyjna to zespół starych fotografii, obrazujących codzienną ciężką pracę mieszkańców wsi oraz zwyczaje i święta celebrowane na Litwie. Wykorzystanie multimediów znacznie wzbogaciło ten przekaz. W tej części zaprezentowane są także nagrania archaicznych litewskich pieśni obrzędowych. Całość uzupełniają fragmenty poematu Krystiana Donelaitisa „Rok. Obrazy z życia chłopów z XVIII wieku”.

Na wystawie można dostrzec podobieństwa i różnice z polską sztuką ludową, a najistotniejsza analogia to cykl życia, pracy, odpoczynku i świętowania, związane ze zmiennością pór roku. Ukochanie wizerunku Chrystusa Frasobliwego to także jedno z podobieństw. Frasobliwy to jeden z najbardziej rozpowszechnionych motywów ikonografii chrześcijańskiej w litewskiej sztuce ludowej, który uważany jest za symbol poszukującego swej tożsamości narodu.

Kuratorami wystawy są: Joanna Kwiecień i Vilma Kilinskiene (Muzeum Narodowe Sztuki im. M.K. Čiurlionisa), a kordynatorem dr Artur Ptak.

2024-06-11 13:33

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Piotrowski: troska o rodzinę wynika z przesłania Bożego Słowa

[ TEMATY ]

bp Jan Piotrowski

Kielce

Święto Świętej Rodziny

TER

Bp Jan Piotrowski

Bp Jan Piotrowski

- Chrześcijańska troska o rodzinę jest oczywista i wyrasta ona zarówno z przesłania Bożego Słowa, jak i wczesnej tradycji chrześcijańskiej. Poniekąd do rodziny odnoszą się słowa z Ewangelii św. Mateusza, gdy Pan Jezus mówi: "Tam gdzie dwaj, albo trzej są zgromadzeni w imię moje, tam ja jestem pośród nich". Tych dwoje to rodzice, matka i ojciec, zaś trzy osoby to tworząca się rodzina – mówił dzisiaj bp Jan Piotrowski w kieleckim sanktuarium św. Józefa Opiekuna Rodziny.

W homilii podkreślił sakramentalne i społeczne znaczenie rodziny, mówił o jej historyczności w dziejach ludzkości oraz o zagrażających jej współcześnie niebezpieczeństwach, a także o dobrych uczuciach, jakie wciąż wzbudza.
CZYTAJ DALEJ

Ogólnopolskie Spotkanie Wojowników Maryi w Szczecinie

2025-05-10 21:37

[ TEMATY ]

Wojownicy Maryi

Wojownicy Maryi Szczecin

Modlitwa w intencji Ojczyzny oraz nowego papieża Leona XIV zdominowała formacyjne Ogólnopolskie Spotkanie Wojowników Maryi w Szczecinie w sobotę, 10 maja. Kapłani i Wojownicy odnowili w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu śluby jasnogórskie.

Abp Wiesław Śmigiel, metropolita szczecińsko-kamieński, docenił to, że spotkanie ogólnopolskie odbyło się na północno-zachodnim skraju Polski. - Do Szczecina nie przybywa się przejazdem. Do Szczecina trzeba przyjechać i zostać - mówił.
CZYTAJ DALEJ

X Pielgrzymka Ludzi Pracy

2025-05-11 20:14

Magdalena Lewandowska

Do Henrykowa na Pielgrzymkę Ludzi Pracy licznie przybyły poczty sztandarowe z różnych stron Dolnego Śląska.

Do Henrykowa na Pielgrzymkę Ludzi Pracy licznie przybyły poczty sztandarowe z różnych stron Dolnego Śląska.

– Każdy z nas na swój sposób jest pracodawcą i pracownikiem – mówił bp Jacek Kiciński.

Już po raz 10. odbyła się Archidiecezjalna Pielgrzymka Ludzi Pracy do Henrykowa. Uroczystej Eucharystii przewodniczył bp Jacek Kiciński, po niej był czas na wspólne rozmowy i spotkania podczas festynu. Wspólnie modlili się pracownicy i pracodawcy, przedstawiciele związków zawodowych, „Solidarności”, licznie przybyłe poczty sztandarowe. – Bardzo się cieszę, że możemy po raz kolejny być razem u stóp Matki Bożej Henrykowskiej i dziękować za świat ludzi pracy – mówił na początku homilii bp Kiciński. Nawiązując do hasła tegorocznej pielgrzymki „Z Maryją pielgrzymujemy przez Rok Jubileuszowy” opowiadał o pielgrzymowaniu Maryi, która uczy nas, że całe nasze życie jest pielgrzymką wiary. Najpierw pielgrzymuje przez góry z pośpiechem do krewnej Elżbiety, by jej pomóc. – W tym pielgrzymowaniu Maryja jawi się jako pielgrzym nadziei, bo niesie nadzieję Jezusa Chrystusa. Gdy nawiedza św. Elżbietę, uczy nas przede wszystkim wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka. Idzie z radością, by pomagać. Wrażliwość Maryi pokazuje, że czas poświęcony drugiemu człowiekowi nie jest stracony. W tym wydarzeniu odkrywamy ważną prawdę: żeby zatrzymać się przy człowieku, trzeba poświęcić mu swój czas. W przeciwnym razie nigdy nie odkryjemy jego braków i potrzeb – przekonywał bp Jacek.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję