Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone bronił papieża Piusa XII podczas prezentacji na rzymskim Kapitolu najnowszej biografii Piusa XII watykanisty Andrei Torniellego. Kard. Bertone przyniósł z watykańskiego archiwum księgę korespondencji, wymienianej w 1943 r. między Sekretariatem Stanu, a nuncjaturami apostolskimi i innymi instytucjami kościelnymi w ogarniętej wojną Europie.
Dokumenty te, jak wiadomo, okryte są jeszcze tajemnicą, a dotyczą - jak ujawnił kard. Bertone - m.in. jeńców wojennych i Żydów. Sekretarz stanu poinformował też, że 23 października 1943 r., a więc tydzień po łapance w rzymskim getcie, po której Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych ponad tysiąc osób, Watykan poinformował władze okupacyjne o zamiarze zwiększenia liczby członków tzw. Gwardii Palatyńskiej z 575 do 1425 osób, „w celu obrony terytorium Stolicy Apostolskiej”. „Późniejszy kard. Domenico Tardini, który zajmował się tą sprawą, nie zgodził się ujawnić nazwisk ani rasy tych osób, co pozwala domyślać się, że było wśród nich wielu rzymian narodowości żydowskiej” - stwierdził kard. Bertone.
W swojej długiej wypowiedzi watykański sekretarz stanu ustosunkował się do tzw. czarnej legendy Piusa XII, czyli oskarżeń o jego rzekome milczące przyzwolenie na zagładę Żydów. Jego zdaniem, za moment narodzin tych oszczerstw uznać należy 26 sierpnia 1949 r., gdy papieża zaatakował ówczesny metropolita moskiewski Aleksy I, „blisko związany ze Stalinem”. „To był sygnał do ataków na Piusa XII” - stwierdził kard. Tarcisio Bertone. O zasadzie, jaka przyświecała działalności papieża nie tylko w czasie II wojny światowej, ale również w czasie tzw. zimnej wojny, on sam mówił po raz pierwszy w 1942 r., gdy apelował, aby „nie narzekać, lecz działać”. Po śmierci Piusa XI jego najbliżsi współpracownicy, a więc i kard. Eugenio Pacelli, przygotowali dla następcy wiele uwag i wskazówek. „Były wśród nich takie sprawy, jak pomoc osobom narodowości żydowskiej, które od listopada 1938 r. znalazły się we Włoszech bez pracy” - przypomniał kard. Bertone. Na zakończenie podkreślił, że Pius XII nie spotkał się nigdy ani z Benito Mussolinim, ani z Adolfem Hitlerem.
W czasie spotkania promocyjnego biografii Piusa XII głos zabierali również Giulio Andreotti i Andrea Riccardi. Były siedmiokrotny premier Włoch wyznał, że łatwo mu się modlić do Piusa XII, za co przeprosił obecnego na sali kard. José Saraivę Martinsa, prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, ponieważ, jak zauważył, proces beatyfikacyjny tego papieża jeszcze się nie zakończył, i ujawnił, że kiedy z okazji swego ślubu, który odbył się 16 kwietnia 1946 r., prosił Piusa XII o życzenia, został zaproszony wraz z małżonką na prywatną audiencję. Prof. Riccardi, założyciel Wspólnoty św. Idziego na rzymskim Zatybrzu, przypomniał, że Pius XII był za życia niezwykle popularny i dopiero tzw. czarna legenda na jego temat zmieniła nastawienie części opinii publicznej, ale nie mieszkańców Rzymu, skąd pochodził. Popularność ta spadła z powodu Soboru Watykańskiego II, gdyż błędnie uważano, że stanowił on zerwanie z tym, czym był Kościół za jego pontyfikatu, oraz z powodu dramatu „Namiestnik” Rolfa Hochhutha, który przyniósł „karykaturę tego papieża”.
Kard. Tarcisio Bertone po raz kolejny zaprezentował więc ciekawe dokumenty Stolicy Apostolskiej. Niedawno pokazał on we włoskiej telewizji publicznej oryginał tzw. trzeciej tajemnicy fatimskiej, pisany ręką s. Łucji Dos Santos.
(KAI)
