Reklama

Biblia w pierwszej encyklice Benedykta XVI

Niedziela Ogólnopolska 10/2006, str. 12

Podczas watykańskiej promocji encykliki „Deus caritas est”, 25 stycznia 2006 r.
Grzegorz Gałązka

Podczas watykańskiej promocji encykliki „Deus caritas est”, 25 stycznia 2006 r.<br>Grzegorz Gałązka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

O Janie Pawle II powiedziano, że był Papieżem szczególnie „biblijnym”. I rzeczywiście, wydawane przez niego encykliki, adhortacje, a zwłaszcza Katechizm Kościoła Katolickiego są wprost usiane cytatami z Pisma Świętego. Poza tym przez ponad 20 lat Papież ten, w ramach środowych spotkań z wiernymi, komentował Pismo Święte. Zaczynają się ukazywać publikacje papieskich komentarzy do poszczególnych ksiąg Pisma Świętego. Wydrukowano już chyba, złożony z tych wystąpień, komentarz do Apokalipsy św. Jana, a podobno w przygotowaniu jest też analogiczny komentarz do Psalmów.
Następca Jana Pawła II kontynuuje tę biblijną problematykę w czasie swoich cotygodniowych spotkań z wiernymi, a pierwsza encyklika Benedykta XVI jest nie mniej biblijna niż encykliki i adhortacje jego Poprzednika.
Encyklika Deus caritas est to właściwie bardzo rozbudowany komentarz do tekstu Pierwszego Listu św. Jana (por. 4,16). Taki charakter ma szczególnie pierwsza część encykliki, a w drugiej, bardziej praktycznej, też nie brak odniesień zarówno do tego tekstu, jak i do innych wypowiedzi Pisma Świętego, zwłaszcza Nowego Testamentu. Posługując się Pismem Świętym, Papież uprawia nie tyle egzegezę, co teologię biblijną, cechą zaś najbardziej znamienną tej dyscypliny jest posługiwanie się wypowiedziami Pisma Świętego jako argumentami uzasadniającymi poszczególne twierdzenia.
Papieska teologia biblijna jest ubogacona często oryginalnymi refleksjami filozoficzno-teologicznymi. Dzieje biblistyki pokazują, że posługiwanie się filozofią przy wyjaśnianiu Pisma Świętego nie przynosiło dobrych rezultatów, ale też chodziło w tych przypadkach najczęściej o wykorzystywanie Biblii do propagowania poglądów a priori jakby narzuconych Pismu Świętemu. Nie mają takiego charakteru refleksje filozoficzne Benedykta XVI. Jest to wnikliwe, oparte najczęściej na tradycji patrystycznej wyprowadzanie wniosków teologicznych z natchnionych tekstów Pisma Świętego. Właśnie w ten sposób doszło do powstania formuły „wiara biblijna”. Jest to swojego rodzaju neologizm, jeden z tych, które tak lubił tworzyć Jan Paweł II.
Podobnie zrodziło się przekonanie, że nasza miłość względem Boga nie powinna być przedmiotem przykazania, bo miłości nie można nakazać, a tylko sposobem spontanicznego reagowania na absolutnie pierwszą miłość Boga do nas, zgodnie z tym, co czytamy w Pierwszym Liście św. Jana (por. 4, 10). Do tej samej kategorii należy zaliczyć takie zwroty, jak „miłość zstępująca” i „miłość wstępująca” - rezultat refleksji nad opowieścią biblijną o drabinie ze snu Jakuba (por. Rdz 28, 12). Tak też należy potraktować stwierdzenie, że nowość Nowego Testamentu to nie nowe idee, lecz sama postać Chrystusa, podobnie jak oryginalność Starego Testamentu na tle innych religii to nie abstrakcyjne struktury myślowe, lecz działanie Boga (s. 20). Wynikiem podobnych refleksji są stwierdzenia: „Nie można mieć Chrystusa dla samego siebie” (s. 21) albo „Miłość bliźniego jest drogą do spotkania z Bogiem” (s. 24), lub wreszcie: „Jedynie służba bliźniemu otwiera mi oczy na to, co Bóg czyni dla mnie” (s. 26). Wszystkie te sformułowania są wynikiem refleksji nad tekstem Pierwszego Listu św. Jana (por. 4, 20).
Druga - jak sam Papież mówi - bardziej praktyczna część encykliki to właściwie komentarz do Listu św. Pawła do Galatów (por. 6, 10) albo raczej wyciągnięcie pastoralno-ascetycznych wniosków z tego tekstu. Encyklika kończy się - jak wszystkie dokumenty Jana Pawła II - mariologią, w której pojawiają się tytuły Matki Bożej niespotykane w Litanii Loretańskiej: „wielka”, dlatego że zabiegała nie o własną wielkość; „pokorna”, bo nazwała się tylko służebnicą; „niewiasta nadziei”, bo uwierzyła w obietnice Boże; „kobieta wiary”; „niewiasta, która kocha”.
„Biblijność” zarówno Jana Pawła II, jak i Benedykta XVI to chyba jeden z owoców Soboru Watykańskiego II, z jego nawoływaniem do powrotu do źródeł, a co za tym idzie - do większego ubiblijnienia naszej teologii. Obaj ostatni Papieże pokazują, jak należy to czynić.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Reprezentacja Polski księży została mistrzem Europy w halowej piłce nożnej!

2025-02-14 09:28

[ TEMATY ]

piłka nożna

Mistrzostwa Europy

17th European Futsal Championship of Catholic Priests - Hungary 2025

Reprezentacja Polski księży została mistrzem Europy w halowej piłce nożnej. Na turnieju w Kisvárda na Węgrzech grała znakomicie - odniosła komplet zwycięstw. W półfinale po niezwykle emocjonującym meczu wygrała 2:1 z Chorwacją. W walce o złoto zmierzyła się ze Słowacją i zwyciężyła pewnie 4:0. 3 gole w tym finałowym meczu zdobył kapłan z archididiecezji częstochowskiej - ks. Sebastian Woźniak.

Polscy księża w fazie grupowej 17. Mistrzostw Europy w piłce nożnej halowej odnieśli same zwycięstwa - pokonali Kosowo 11:0 i Austrię 8:0, a następnie w ćwierćfinale zwyciężyli zespół Bośni i Hercegowiny 2:1. W czwartkowym półfinale wygrali z Chorwacją, aktualnym mistrzem Europy 2:1.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: Papież udaje się do szpitala

2025-02-14 11:04

[ TEMATY ]

papież Franciszek

Vatican Media

Papież Franciszek udaje się w piątek do rzymskiej Polikliniki Gemelli, by kontynuować leczenie trwającego zapalenia oskrzeli - podał w piątek Watykan. Papież jest chory od dłuższego czasu.

W przekazanym dziennikarzom komunikacie Watykan poinformował, że po porannych audiencjach papież udaje się do kliniki, gdzie podda się koniecznym badaniom diagnostycznym i w warunkach szpitalnych będzie kontynuować leczenie zapalenia oskrzeli. Nie wiadomo, jak długo pozostanie w szpitalu.
CZYTAJ DALEJ

Rozważanie Ks. Mariusza Rosika: Konsternacja na górze

2025-02-15 11:21

[ TEMATY ]

rozważania

Ks. Mariusz Rosik

James Tissot/pl.wikipedia.org

„Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę. A gdy usiadł, przystąpili do Niego Jego uczniowie” (Mt 5,1) – takimi słowami ewangelista Mateusz wprowadza czytelnika do wysłuchania Jezusowego Kazania na górze, które rozpoczyna się ośmioma błogosławieństwami. Ta sama mowa u Łukasza wprowadzone została zupełnie inaczej: „Zeszedł z nimi na dół i zatrzymał się na równinie” (Łk 6,17). Tak jawna rozbieżność – Mateuszowa góra i Łukaszowa równina – przez wieki budziła konsternację biblistów. Próbowano wyjaśniać ją na wiele sposobów.

Jedni dowodzili, że zwyczajem wędrownych nauczycieli było powtarzanie tych samych nauk w różnych okolicznościach. Można więc z powodzeniem przyjąć, że Jezus powtarzał błogosławieństwa nie tylko na górze czy równinie, ale także w domach, synagodze czy świątyni. Inni twierdzili, że zamiarem Mateusza było ukazanie Jezusa jako nowego Mojżesza. Skoro Mojżesz wyszedł na górę, być narodowi wybranemu dać Dekalog, tak Jezus jako nowy Mojżesz wychodzi na górę, by rodzącemu się Kościołowi, dać przykazanie miłości bliźniego. Najnowsza propozycja biblistów każe sięgnąć do aramejskiego tła wygłoszenia mowy. W języku Jezusa słowo taurah oznacza zarówno „górę”, jak i „pole”. Wydaje się, że ten właśnie termin stoi u podstaw obydwu przekładów. Można więc uniknąć konsternacji spowodowanej różną lokalizacją Jezusowego kazania.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję