Ogólnopolskie sympozjum zorganizowane przez Katedrę Prawa Wyznaniowego KUL w dniach 26-28 października 2004 r. w Domu Pracy Twórczej KUL w Kazimierzu Dolnym n/Wisłą zostało połączone z drugim w historii
Polski Zjazdem Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego z różnych uczelni wyższych. Sympozjum miało do spełnienia dwa cele: merytoryczny - refleksję naukową nad charakterem powiązania polityki i
prawa w okresie tzw. Polski Ludowej i cel nie mniej ważny - próbę integracji środowiska naukowego zajmującego się prawem wyznaniowym.
Jeśli chodzi o cel pierwszy, zawarty w tytule sympozjum: Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, to jego zamierzenia i realizacja zostały zawarte w programie obrad. Sesja wprowadzająca w tematykę,
pod przewodnictwem kierownika Katedry Prawa Wyznaniowego KUL - ks. prof. Henryka Misztala, zawierała wystąpienie Dziekana Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL - ks. prof.
Antoniego Dębińskiego i wykład ks. prof. Antoniego Kościa,prodziekana tegoż Wydziału, zatytułowany Zasady relacji prawa do polityki. Wykład ten z punktu widzenia filozofii prawa miał za cel wprowadzenie
i przybliżenie kryteriów oceny wzajemnych powiązań polityki i prawa w różnych ustrojach i systemach politycznych świata. Niewątpliwie z punktu widzenia metodologicznego wykład okazał się niezwykle potrzebny
do dalszych rozważań.
Sesja I, zatytułowana Administracja wyznaniowa i dialog Państwo - Kościół, prowadzona przez dr. Ryszarda Mojaka z UMCS, dotyczyła najważniejszych zasad prawa i polityki państwa wobec Kościołów
i innych związków wyznaniowych. Ukazanie struktury Urzędu do Spraw Wyznań, jego terenowych oddziałów, formalnego i faktycznego zakresu jego działań, prawotwórczej działalności i faktycznego udziału w
procesach decyzyjnych, występowania w imieniu organów państwowych, stylu działania i wniosków w aspekcie prawnej i faktycznej roli, jaką odegrał w latach 1950-89 - było przedmiotem rozważań w referacie
ks. prof. H. Misztala pt. Urząd do Spraw Wyznań. Natomiast wykład ks. prof. J. Krukowskiego z KUL i UKSW, zatytułowany Porozumienia Rządu i Episkopatu z 1950 i 1956 r., zawierał ukazanie genezy porozumień,
ich treść i charakter prawny. Wreszcie referat ks. dr. M. Koska z UKSW: Relacje Episkopat - Rząd w optyce wybranych problemów podejmowanych na forum Komisji Wspólnej w latach 1956-89, ograniczony
w praktyce do lat 1956-81, zawierał omówienie kilku wówczas zapalnych problemów we wzajemnych stosunkach, opartych na stenogramach obrad tego gremium. Prelegent ukazał atmosferę rozmów, polaryzację stanowisk
i ich rezultaty.
Sesja II - Fundamenty sytuacji prawnej związków wyznaniowych, prowadzona przez dr. Jarosława Szymanka z UW, miała za cel ukazanie regulacji prawnych Kościoła katolickiego i innych Kościołów
oraz związków wyznaniowych w omawianym okresie.
III sesja merytoryczna, zatytułowana Przejawy instrumentalizacji prawa, była prowadzona przez prof. J. Flagę z KUL. Przejawy tej instrumentalizacji na polu stosowania przepisów oświatowych zostały
przedstawione przez ks. dr. hab. A. Mezglewskiego KUL, w zakresie opodatkowania Kościoła katolickiego - przez ks. dr. T. Stanisławskiego KUL, i ubezpieczeń społecznych - przez ks. dr. P. Stanisza
(KUL). Tematyka stanowiąca istotny wkład do przedmiotu sympozjum wywołała szeroką dyskusję na temat pojęcia instrumentalizacji prawa i tzw. prawa niegodziwego.
Wreszcie IV, ostatnia sesja sympozjum - Elementy sytuacji faktycznej związków wyznaniowych, prowadzona przez dr. Z. Zarzyckiego z UJ, stanowiła faktyczną egzemplifikację wpływu antyreligijnej
i antywyznaniowej polityki w okresie Polski Ludowej.
Jeśli chodzi o drugi, nie mniej ważny cel sympozjum, tj. integrację środowiska wykładowców prawa wyznaniowego, wydaje się, że w pewnym zakresie został osiągnięty. Wykładowcy poza KUL i UMCS z Lublina
reprezentowali bowiem Uniwersytety: Warszawski, Jagielloński, Wrocławski, Opolski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Uniwersytet Poznański, Chrześcijańską Akademię
Teologiczną, Papieską Akademię Teologiczną, Uniwersytet Rzeszowski i Uniwersytet Lwowski na Ukrainie.
Pomóż w rozwoju naszego portalu