- Za jej wyborem na patronkę 2022 przemawia jej chrzest i komunia święta, których setna rocznica przypada na początek przyszłego roku. A za parę dni jest również 130. rocznica jej urodzin. Częściej przekazuje się nam obraz zakonnicy – filozofki, a była to również bardzo aktywna kobieta, bliska naszym współczesnym – mówi Maciej Łagiewski, dyrektor Muzeum Miejskiego.

- Razem z siostrami należała do związku walczącego o prawa wyborcze kobiet. Była niebywale uzdolniona w naukach humanistycznych i bardzo tolerancyjna. Miała niezwykłą zdolność rozumienia innych, co ułatwiało jej kontakty, także z ludźmi innych wyznań, stąd odczyty, seminaria, dawanie lekcji, współpraca ze stowarzyszeniami społecznymi i politycznymi. Była również bardzo towarzyska, lubiła tańczyć, grać w tenisa, organizowała wyprawy w Karkonosze, nie ma takiego wrocławianina czy wrocławianki, którzy by mieli w mieście taką liczbę śladów od czasów szkolnych, uniwersyteckich aż po tą tragiczną podróż do Auschwitz – mówi Maciej Łagiewski.

- Obchody Roku Edyty Stein koncentrować się będą wokół jej rodzinnego domu przy ul. Nowowiejskiej 38 we Wrocławiu i są przygotowywane przez Ośrodek Pamięć i Przyszłość - mówi Jerzy Pietraszek, dyrektor Wydziału Kultury. - Zadania instytucji w 2020 r. poszerzono o program pod nazwą Dziedzictwo Edyty Stein, finansowany wspólnie przez Prezydenta Wrocławia i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ośrodek Pamięć i Przyszłość blisko współpracuje z działającym od ponad 30 lat Towarzystwem im. Edyty Stein we Wrocławiu - dodaje.

BIOGRAFIA

Edyta Stein urodziła się 12 października 1891 r. we Wrocławiu jako jedenaste dziecko w pobożnej rodzinie żydowskiej. Osierocona przez ojca w wieku dwóch lat, została wychowana przez matkę głęboko przywiązaną do tradycji żydowskiej. Jako czternastolatka, nie znajdując odpowiedzi na nurtujące ją pytania egzystencjalne, porzuciła wiarę, w której dorastała. Opuściła szkołę i wyjechała do Hamburga do siostry Elzy. Świadomie zadeklarowała się jako ateistka. Po powrocie zdała maturę i w 1911 r. na uniwersytecie we Wrocławiu rozpoczęła studia z zakresu germanistyki, historii, psychologii.

Zaintrygowana publikacjami Edmunda Husserla z zakresu fenomenologii udała się następnie do Getyngi, by u mistrza studiować filozofię. Wejście w środowisko fenomenologów dla Edyty Stein okazało się spotkaniem z chrześcijaństwem. Dzięki Husserlowi i jego żonie, a także pod wpływem małżeństwa Anny i Adolfa Reinachów, protestantów pochodzenia żydowskiego oraz nawróconego na katolicyzm Maxa Schellera, odkryła nowe perspektywy poznawcze. W tym czasie zetknęła się z wybitnym polskim filozofem, Romanem Ingardenem. Wspólne zainteresowania zaowocowały długoletnią przyjaźnią, której odbicie znajduje się w prowadzonej przez dwadzieścia lat korespondencji obojga uczonych.

W 1915 r. Stein przerwała studia, by podjąć pracę w szpitalu polowym na Morawach jako pielęgniarka Czerwonego Krzyża. Po powrocie w sierpniu 1916 r. na uniwersytecie we Fryburgu Bryzgowijskim uzyskała tytuł doktora z oceną summa cum laude na podstawie dysertacji napisanej pod kierunkiem Edmunda Husserla. Przez dwa lata pracowała jako jego asystentka.

W wieku 31 lat, 1 stycznia 1922 r. została ochrzczona, przyjmując imiona Teresa Jadwiga. Decyzja ta dojrzewała przez wiele lat, a w dochodzeniu do niej kluczowymi wydarzeniami były m.in. spotkanie z Anną Reinach po tragicznej śmierci męża w 1917 r. oraz w 1921 r. lektura Księgi życia świętej Teresy z Avila.

W latach 1928–1931 prowadziła bardzo aktywną działalność naukową. Jako fenomenologa interesował ją także tomizm, tłumaczyła pisma świętego Tomasza z Akwinu i błogosławionego Johna Henryego Newmana. Uczestniczyła w licznych kongresach i konferencjach w Kolonii, Fryburgu, Bazylei, Wiedniu, Salzburgu, Pradze i Paryżu. W roku 1932 otrzymała docenturę w Münster w Wyższym Instytucie Germańskim Pedagogiki Naukowej. Niespełna rok później w III Rzeszy rozpoczęto akcję usuwania Żydów ze wszystkich instytucji publicznych. 25 lutego 1933 r. Edyta Stein poprowadziła ostatni wykład.

Otrzymała pozwolenie na wstąpienie do zakonu karmelitańskiego, gdzie przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. Za klauzurą kontynuowała pracę naukową. W 1938 r. z powodu narastającego w Rzeszy rasizmu przeniesiono ją wraz z siostrą Różą, również karmelitanką, do klasztoru w Echt w Holandii. Cztery lata później, 2 sierpnia 1942 r., „żydowskie zakonnice" zostały aresztowane przez Gestapo, 7 sierpnia wraz z innymi więźniami wywiezione do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Tam uznane za niezdolne do pracy 9 sierpnia 1942 r. zostały skierowane do komory gazowej i zamordowane. Ich ciała spalono.

„Nie przyjmujcie niczego za prawdę, co byłoby, pozbawione miłości" – Edyta Stein, siostra Teresa Benedykta od Krzyża. Filozofka, zakonnica, kandydatka na doktora Kościoła. W 1998 r. ogłoszona świętą. Od 1999 r. patronka Europy. Jest symbolem przekraczania podziałów narodowych i religijnych.