Reklama

5 pytań do ... Arkadiusza Mularczyka

O reparacjach wojennych dla Polski? Czy uda się je wyegzekwować? Kiedy raport strat zostanie ukończony? - o tym w kolejnym wydaniu z cyklu „5 pytań do…” – Arkadiusza Mularczyka, Posła Prawa i Sprawiedliwości, Przewodniczącego Zespołu ds. Reparacji Wojennych.

[ TEMATY ]

5 pytań do...

Facebook/Arkadiusz Mularczyk

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Piotr Grzybowski: Panie Pośle, jest Pan odpowiedzialny za przygotowanie raportu w sprawie reparacji wojennych. Na jakich źródłach opierał się Pan opracowując ten raport?

Arkadiusz Mularczyk: Podstawą uwzględnianą przy opracowaniu był raport o stratach wojennych, przygotowany w 1947 roku przez Biuro Odszkodowań Wojennych. Tam dosyć dokładnie i rzetelnie zostały opisane straty materialne. Natomiast jeśli chodzi o inne obszary - opisujące straty ludzkie, straty w dobrach i dziełach kultury, czy straty wynikające z polityki okupacyjnej, to korzystaliśmy z naszych własnych opracowań i ekspertyz, ponieważ raport BOWu z 1947 nie wszystkie te straty uwzględniał.

PG: Czy mamy już szacunki, które w jakiś sposób bilansują te straty i można mieć świadomość konkretnych kwot?

AM: Ja oczywiście znam te szacunki, ale są to jednak jedynie szacunki, bo musimy mieć świadomość, że liczenie strat wojennych jest ogromnie trudnym zadaniem, ponieważ wszystko opiera się o obszar materiałów źródłowych i później przyjętej metodologii. Metodologie liczenia strat są różne i w każdym obszarze mogą być różne metody szacowania. Część strat w ogóle wymyka się spod jakichkolwiek możliwości liczenia, czy szacowania, bo są to przede wszystkim straty związane z utratą potencjału gospodarczego naszego kraju, czy też cierpienia fizyczne, czy psychiczne ofiar IIWŚ. Możemy w tym zakresie pewne modele wypracować, zaprezentować, natomiast jest to tylko i wyłącznie modelowanie. Mamy świadomość, że jeśli cała gospodarka, czy całe PKB Polski spadło o 40%, a innych krajów Europy zachodniej o 23%, to my w 1945 roku startowaliśmy już z poziomu znacznie niższego, niż inne kraje Europy Zachodniej. I to jest bardzo ważny element, którego jednak nie jesteśmy w stanie oszacować, bo jest to tylko i wyłącznie modelowanie ekonometryczne, które pokazuje, że wojna doprowadziła nas do tego, że całe PKB spadło o 40%, gospodarka została zniszczona w 40% i do dnia dzisiejszego jesteśmy zmuszeni odrabiać straty z II wojny światowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

PG: Czy powstający raport, obok opisanych przez Pana kwestii będzie uwzględniał uwarunkowania prawne, które dadzą podstawę skierowania go do Niemiec?

AM: Ależ oczywiście. Ten raport jest raportem szacunkowym. On szacuje straty ludzkie i materialne. Ja także rozważam elementy związane ze ścieżką prawną dochodzenia roszczeń i tutaj na pewno musimy podzielić te kwestie na 2 różne aspekty. Pierwszy to jest aspekt związany z dochodzeniem potencjalnych roszczeń państwach i to musi robić Rząd, oczywiście mając mandat Sejmu. Taka formuła została przyjęta w Grecji i polega na tym, że sejm podejmuje uchwałę obligująca rząd do podjęcia określonych działań, a rząd notyfikuje czy przedkłada rządowi Niemiec określone roszczenia finansowe. Jest to element relacji pomiędzy państwami. Drugi aspekt to są potencjalne roszczenia osób fizycznych, czy też osób prawnych, które doznały strat. Tutaj chcę przypomnieć, że jestem autorem wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, którego celem jest utworzenie drogi prawnej przed polskimi sądami właśnie w sprawach dotyczących zbrodni wojennych, zbrodni ludobójstwa, czy zbrodni przeciwko ludzkości. Tak więc mamy 2 elementy: jeden to dochodzenie roszczeń przez państwo, a drugi to otwarcie drogi sądowej z chwilą podjęcia pewnych decyzji przez Trybunał Konstytucyjny.

Reklama

PG: Kiedy ten raport będzie zamknięty i zostanie upubliczniony ?

AM: Raport już jest kompletny. Jeszcze trwają prace korekcyjne, ale jest w 99 procentach gotowy. Od decyzji o charakterze politycznym będzie zależał czas i miejsce jego publikacji.

PG: Niedawno padła kolejna wypowiedź Heiko Maasa, że państwo niemieckie wywiązało się już z wypłaty odszkodowań. Czy nie ma wobec tego ryzyka, że Niemcy przedstawią swój raport i bilans tego, co oni już dokonali ?

AM: Wpłaty Niemiec były bardzo skromne. Powiedziałbym, że jest to jakaś kropla w morzu, nawet kpina, bo trzeba do tego podejść na kilku płaszczyznach. Wojnę zakończył Traktat w Poczdamie, który regulował kwestie reparacji. My również badaliśmy, czy te zobowiązania zostały zrealizowane. Trzeba powiedzieć jasno, że reparacje z Poczdamu nie zostały zrealizowane. One miały być zapłacone, ale nie zostały zapłacone. Za te, które zostały uznane, dostawaliśmy stary, zniszczony sprzęt z demobilu. Natomiast reparacje wynikające z Poczdamu nie zostały zapłacone. Trzeba podkreślić, że każdemu krajowi, który był ofiarą zbrodni wojennych czy zbrodni ludobójstwa przysługuje pełne odszkodowanie, a nie tylko wynikające z umowy, która była zawarta bez udziału tego kraju. Poczdam nie był zawarty z udziałem Polski, więc my mamy pełne roszczenia o pełne odszkodowanie. Mówienie dzisiaj z perspektywy Państwa Niemieckiego, że miliard, czy 2 miliardy euro, które otrzymało jednorazowo ponad milion pracowników przymusowych czy niewolniczych oraz ofiary eksperymentów medycznych, i że to wyczerpuje reparacje jest po prostu śmieszne, bo Niemcy w sumie wypłaciły ponad 80 miliardów różnego rodzaju świadczeń indywidualnych i nadal płacą te świadczenia obywatelom różnych krajów. W przypadku Polaków były to świadczenia jednorazowe i bardzo niewielkie, które w żaden sposób nie wyczerpują tych reparacji, które należą się za zniszczenie kraju. Niemcy jednak taką politykę prowadzą od lat, po prostu chronią swój budżet, swoją kondycję ekonomiczną i finansową, a także chcą sprawiać przekonanie, że z wszystkiego się rozliczyli. Niemcy tak długo nie będą płacili, dopóki nie zostaną po prostu zmuszeni prawnie, czy politycznie do zapłaty.

Reklama

PG: To „czy?” i „kiedy?” wystąpi Polska o te reparacje ?

AM: To oczywiście jest uzależnione od decyzji o charakterze politycznym, których ja nie podejmuję, natomiast odnoszę wrażenie, obserwując debatę, która toczyła się w Polsce i na świecie, że Niemców ta debata bardzo boli. Dla mediów jest to bardzo ciekawy, nośny temat: roszczenia Polski. Jeśli Polska je przedstawi, to dyskusja rozlewa się na cały świat i to jest niezwykle bolesne dla Niemiec, powiedziałbym - niszczące wizerunek kraju, który jest krajem rzekomo przestrzegającym wszelkich standardów praw człowieka, demokracji, praworządności. To pokazuje po prostu podwójne standardy i obłudę Niemiec, a dla nich jest niezwykle bolesne. Jestem przekonany, że w interesie Niemiec będzie szybkie zamknięcie sprawy. Nawet nie podejrzewam, żebyśmy mieli iść do jakiegokolwiek sądu, chociaż takiego sądu w zasadzie nie ma, ale są różnego rodzaju możliwości działań mediacyjnych i arbitrażowych. Mogłyby się znaleźć osoby, które taki arbitraż między Polską, a Niemcami mogłyby zrobić. Dla Niemiec przeciąganie takiego sporu w czasie byłoby po prostu niszczące dla ich wizerunku, więc w ich interesie byłoby jak najszybsze zamknięcie tej sprawy. W naszym interesie natomiast jest podnoszenie tego problemu, dlatego że to nas upodmiotawia w relacjach z Niemcami. Dziś Niemcy, zbywając nas banałami pokazują, że nie traktują nas poważnie, ani partnersko. Dlatego ja uważam, że w interesie naszego kraju jest przedłożenie roszczeń Państwu Niemieckiemu, a wówczas Niemcy po prostu będą miały świadomość, że muszą usiąść do stołu i ten problem w relacjach z Polską rozwiązać.

Reklama

PG: Czy nie powinniśmy w takim razie, jako Polska, rozpocząć na arenie międzynarodowej działań nagłaśniających, medialnych, z udziałem instytucji społecznych, poprzez które Niemcy byłyby choćby zmuszone do rozmów?

AM: Myślę że na pewno tak. To musiałaby być zmiana na poziomie systemowym, aby powołać odpowiednią instytucję, która by się tym zajmowała i koordynowała działania wielu innych instytucji publicznych. Na pewno musiałyby się w to włączyć ambasady, IPN i jeszcze wiele innych podmiotów, więc takie działania na pewno byłyby konieczne. Myślę, że Niemcy tylko i wyłącznie pod presją polityczno-medialną są w stanie usiąść do rozmów. Jak powiedziałem wcześniej, zauważyłem że im ta dyskusja bardzo szkodzi wizerunkowo i byliby skłonni o tej sprawie z Polską rozmawiać.

PG: Czy wierzy Pan, że nadejdzie taki moment, kiedy zdecydujemy się, ośmielimy na formalne przedstawienie tego raportu stronie niemieckiej i żądanie wypłaty odszkodowań ?

AM: Jak powiedziałem, jest w 99 procentach gotowy, także jest to decyzja o charakterze politycznym. Ufam, że nasze władze polityczne mają doskonałe rozeznanie tej problematyki. Co ważne i istotne, proszę zwrócić uwagę, że podczas wczorajszej wizyty Heiko Maasa w Polsce, pan minister Rau powiedział, że sprawa reparacji jest sprawą otwartą, więc jest to bardzo ważny komunikat dla strony niemieckiej, który myślę, że oni właściwie odczytują.

2021-07-10 08:39

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

5 pytań do… Marcina Niewaldy, redaktora naczelnego portalu Genealogia Polaków

[ TEMATY ]

5 pytań do...

Youtube/TV Reoublika

Piotr Grzybowski: Na ile dziś jest żywa pamięć i wiedza o Powstaniu Styczniowym?

Marcin Niewalda: Przede wszystkim ta wiedza w ostatnim czasie stała się bardzo modna i bardzo się rozwija. Choć to cały czas jest bardzo mało w porównaniu z innymi wydarzeniami i tym, jak np. żywa jest pamięć o II Wojnie Światowej, to i tak zauważalny jest duży wzrost, szczególnie po 150 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Widać to np. po cenach walorów powstańczych na aukcjach internetowych. Jeszcze 10 lat temu kiedy kupowało się zdjęcie powstańca, było ono niewiele więcej warte niż czyjekolwiek zwykłe zdjęcie, natomiast teraz są to kilkudziesięciokrotne różnice, nie mówiąc już o jakiś artefaktach. To pokazuje jak bardzo Powstanie zaczyna funkcjonować w świadomości. Natomiast czy żywa jest pamięć? Jest to o tyle ciekawe, że zaczyna być elementem świadomości: jeśli ktoś już usłyszy, że jego przodek był w Powstaniu Styczniowym, to już czuje to jako punkt honoru. My, w ramach katalogu powstańców styczniowych (otwartego katalogu, który prowadzimy, gdzie z całego świata nadsyłają informacje), kontaktujemy się z potomkami powstańców albo z ludźmi zafascynowanymi powstaniem na ich lokalnym terenie. Z jednej strony widzę zainteresowanie tym, co się wydarzyło w danym miejscu, w danej wiosce, miasteczku. Jak wiemy, że tu się wydarzyła bitwa, ci lokalni społecznicy się tym bardzo interesują. Nawet jeśli był to tylko jakiś atak powstańczy, jakaś akcja, za tym często idą grupy rekonstrukcyjne, grupy poszukujące różnych pamiątek. Z drugiej strony są osoby, które rzeczywiście mają konkretnych przodków i wtedy to zainteresowanie związane z udziałem w powstaniu wiąże się z każdym jego elementem. Dla nich ważny jest sam fakt uczestniczenia w Powstaniu Styczniowym, niekoniecznie jedynie z bronią w ręku, bo przecież było bardzo dużo kobiet, które pomagały powstańcom, tych którzy produkowali broń, zapewniali aprowizację. Jeśli zatem ktoś uczestniczył w tym wspólnym zrywie, to jest to świadomość wspólnoty walczącej o ojczyznę, która jest bardzo cenna. To jest nie tylko patriotyzm, ale poczucie pewnej grupy, pewnej współzależności od kogoś, wzajemnej pomocy. Szczególnie w sytuacji zaborów, kiedy naprawdę było ciężko, kiedy była bieda, wyzysk, kiedy mordowano, kiedy parcelowano - taka solidarność międzyludzka była kluczowa i dużo ludzi to docenia.

CZYTAJ DALEJ

Kraków: uroczystości pogrzebowe poety Leszka Długosza

2024-03-27 19:12

[ TEMATY ]

pogrzeb

PAP/Łukasz Gągulski

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja - mówił abp Marek Jędraszewski w czasie uroczystości pogrzebowych śp. Leszka Długosza w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Doczesne szczątki artysty spoczęły na Cmentarzu Rakowickim.

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja, a także często poezja śpiewana - stwierdził abp Marek Jędraszewski na początku Mszy św. pogrzebowej w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Zwrócił uwagę na zbiór wierszy „Ta chwila, ten blask lata cały”. - Ten zbiór mówi wiele o miłości pana Leszka Długosza do życia; do tego, by tym życiem umieć się także upajać - dodawał metropolita krakowski cytując fragmenty poezji, wśród których był wiersz „Końcowa kropka”. - Odejście pana Leszka Długosza jest jakąś kropką, ale tylko kropką w jego wędrówce ziemskiej - mówił abp Marek Jędraszewski. - Głęboko wierzymy, że dopiero teraz zaczyna się pełne i prawdziwe życie; że z Chrystusem zmartwychwstałym będziemy mieć udział w uczcie cudownego życia bez końca. Tym życiem będziemy mogli się upajać i za nie Bogu dziękować i wielbić - dodawał metropolita krakowski.

CZYTAJ DALEJ

Wielki Czwartek we Wschowie z biskupem Tadeuszem

2024-03-28 22:04

[ TEMATY ]

Zielona Góra

fara Wschowa

Krystyna Pruchniewska

Wschowa

Wschowa

Liturgii Wieczerzy Pańskiej w kościele pw. św. Stanisława we Wschowie przewodniczył biskup diecezjalny Tadeusz Lityński.

Zapraszamy do obejrzenia fotogalerii p. Krystyny Pruchniewskiej:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję