Od 400 lat istnieje i nieprzerwanie działa w Krakowie Arcybractwo Męki Pańskiej. Trudno szukać w Europie bractwa z tak długą tradycją i bogactwem oryginalnych nabożeństw, obrzędów i zwyczajów. W każdy piątek Wielkiego Postu bracia odprawiają nabożeństwo - XV Stopni Męki Pańskiej, które, choć jest rozważaniem bolesnej Męki i Śmierci Chrystusa, różni się od znanej nam Drogi Krzyżowej. Po raz pierwszy nabożeństwo to zostało odprawione 9 czerwca 1595 r. w kaplicy Męki Pańskiej przy kościele św. Franciszka z Asyżu w Krakowie, która do dzisiaj jest siedzibą Arcybractwa. Nabożeństwo dostosowane jedynie do odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II niezmienione przetrwało do naszych czasów.
Rozpoczyna je Msza św. o godz. 9.00, po której następuje wystawienie Najświętszego Sakramentu i odbywa się całodzienna adoracja. O godz. 17.00 do kaplicy wchodzi celebrans, w asyście diakonów i ministrantów. Wierni śpiewają pieśń Wisi na Krzyżu. Do kaplicy wchodzi Arcybractwo. Procesję prowadzi krucyfer, który niesie krzyż. Za nim w dwuszeregu idą postacie w czarnych habitach przepasanych białym franciszkańskim sznurem z grubym różańcem, w spiczastych, zakrywających całą twarz kapturach z wycięciami na oczy. W rękach bracia dzierżą kostury-laski zakończone trupimi czaszkami lub znakami cechowymi. Strój braci uzupełniają różne emblematy Arma Christi - narzędzi Męki Pańskiej. Niezwykłe wrażenie potęguje jeszcze pieśń, którą, wchodząc, śpiewają na przemian po polsku i po łacinie: Memento homo mori... - pamiętaj, człowiecze, o śmierci, a za grzechy pokutuj! Orszak zatrzymuje się na środku kaplicy przed ustawioną tam zabytkową latarnią, ozdobioną obrazami Jezusa modlącego się w Ogrójcu, Chrystusa na Krzyżu, Matki Bożej Bolesnej oraz św. Weroniki. Po modlitwach wprowadzających następuje śpiew XV Stopni Męki Pańskiej. Następnie, na słowa pieśni Święty Boże, bracia klękają z rozłożonymi rękami, a gdy w kaplicy rozlega się śpiew: Miserere mei Deus - zmiłuj się nade mną, Boże... - bracia na znak umartwienia i pokuty za grzechy kładą się krzyżem na posadzce...
Nabożeństwa pasyjne w bazylice Ojców Franciszkanów przyciągają niezwykłym klimatem i niecodzienną oprawą. Razem z członkami Arcybractwa modlą się całe pokolenia krakowian.

Arcybractwo Męki Pańskiej, zwane inaczej Arcybractwem Dobrej Śmierci, powstało w 1595 r. Jego fundatorem i założycielem był kanonik krakowski - ks. Marcin Szyszkowski herbu Ostoja (1554-1630), późniejszy biskup łucki, a od 1617 r. biskup krakowski. Jego popiersie zdobi parapet chóru organowego w kaplicy Męki Pańskiej, którą ten niezwykle wykształcony i światły przedstawiciel episkopatu doby kontrreformacji wybrał na siedzibę założonego przez siebie bractwa, dla którego wcześniej przygotował i zatwierdził statuty. Na siedzibę bractwa wybrał kościół Franciszkanów, bo tu rozwijał się kult Chrystusa Ukrzyżowanego i Matki Bożej Bolesnej, zwanej też Smętną Dobrodziejką Krakowa. Jako biskup krakowski, zalecił zakładać bractwa Męki Pańskiej w całej diecezji. W stowarzyszeniach widział bowiem szansę odrodzenia religijnego i wychowania społeczeństwa w duchu katolickim, zgodnie z nauką Soboru Trydenckiego. Z czasem, gdy stowarzyszenia brackie zaczęły powstawać w wielu innych miejscowościach, krakowskie bractwo, jako macierzyste, przybrało miano Arcybractwa. Fundator zadbał też, aby członkowie bractwa otrzymywali formację i wiedzę teologiczną. W tym celu założył przy klasztorze studium teologiczne, które przetrwało do 1655 r. Bracia, obok kultywowania pobożności i nabożeństw pasyjnych, rozwijali również działalność społeczną i charytatywną wśród więźniów. Mieli też przywilej uwalniania z więzienia miejskiego w Wielki Czwartek jednego więźnia skazanego za długi. Uwolnieni więźniowie brali potem udział w procesji brackiej do kościoła Mariackiego i Ogrójca przy kościele św. Barbary. W Wielki Piątek z kaplicy Męki Pańskiej odbywały się procesje pokutne do siedmiu uprzywilejowanych kościołów Krakowa.
Do Arcybractwa w okresie jego największego rozwoju obok mieszczan krakowskich należeli przedstawiciele szlachty, kardynałowie, biskupi, wojewodowie, a wśród królów polskich - Zygmunt III Waza, Władysław IV i Jan Kazimierz. Po zajęciu Krakowa przez wojska austriackie w 1796 r. zabroniono bractwu opieki nad więźniami i ograniczono jego działalność. W 1895 r. przeprowadzono reformę bractwa, by dostosować jego działalność do aktualnych warunków społecznych. Od początku XX w. bractwo jest pod całkowitą opieką Zakonu Franciszkanów. Dzisiaj do bractwa należą zarówno mężczyźni, jak i kobiety - znani i szanowani obywatele Krakowa. Bractwo nadal kultywuje tradycje odprawiania nabożeństw i rytuałów, które są dowodem żywej wiary, a wiernym, którzy się na nich gromadzą, dostarczają głębokich wzruszeń i przeżyć religijnych...