6 stycznia to jedna z ważniejszych dat w Kościele. Tego dnia obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego, w tradycji znaną jako Trzech Króli. Opisany w Ewangelii św. Mateusza pokłon oddany Nowonarodzonemu przez mędrców ze Wschodu lub - według innych tłumaczeń - magów, jak i sama ich podróż za Gwiazdą Betlejemską wielokrotnie inspirowały artystów.
Swoją wizję tego wydarzenia przedstawiali nam malarze - Bracia z Limburga, Jean Bourdichon czy bardziej znani w naszym kraju: Szymon Czechowicz, Albrecht Dürer czy Peter P. Rubens. Od spotkania mędrców na pustyni Lewis Wallace zaczął swoją słynną powieść „Ben Hur”. Sceny z Ewangelii Mateusza bardzo często inspirowały także poetów. Na świecie najbardziej znany jest wiersz Thomasa S. Eliota „Podróż Trzech Króli”. Spośród Polaków o Trzech Królach pisali m.in.: Krzysztof Kamil Baczyński, Leopold Staff, Tadeusz Gajcy. Ostatnio do tego grona dołączył warszawski kapłan, ks. prof. Jan Sochoń.
- Dla mnie bezpośrednią inspiracją był świąteczny wiersz Josifa Brodskiego - mówi autor tomu pt. „Podróż z magami”. - Postanowiłem uczynić podobnie, lecz chciałem, aby wiersze zawarte w zbiorze dotyczyły sytuacji granicznych, powodujących, że człowiek musi przystanąć i zamyślić się.

Ty ubogi, my królami

Dla teologów taką graniczną sytuacją jest Epifania, czyli zjawienie się Boga w ludzkiej postaci. O tym niepojętym wcieleniu czytamy w wierszu „Betlejem polskie”: „..Żadnej radości, jedynie zdziwienie,/żeś łatwo, Boże, oddał swoje tchnienie/w ludzkiej słabości potulne ramiona…”. W kolejnym utworze poeta potęguje zaskoczenie, kierując naszą uwagę na warunki, w jakich Bóg postanowił przyjść na świat: „...Narodziłeś się przecież taki ubogi,/że nawet my mogliśmy, uchodzić za królów tego świata...”. A przecież On jest tym, który „nie daje się uwięzić w żadnej chwale/w żadnej rozkoszy starego świata”.
Pierwszymi, którzy musieli zmierzyć się z niepojęta prawdą, byli Maryja i Józef. Ona, jak pisze św. Łukasz, odpowiedziała: „Oto ja Służebnica Pańska, niech mi się stanie według Twego słowa” (Łk 1, 38). O św. Józefie wiemy zdecydowanie mniej. Poeta ubolewa, że ewangeliści poświęcili mu tak mało miejsca, i sam stara się wczuć w jego położenie, pisząc: „...Na jawie nie mógłbyś/spokojnie tego przyjąć...”. A potem dochodzi do wniosku, że odwaga Józefa winna być wzorem dla nas, dlatego prosi: „...Józefie! Ukryj się/w każdym sercu, by chronić je/przed zawsze możliwą słabością (…) Józefie! Wiesz przecież, że to/jedyna droga ocalenia/dla nas”.

Droga do Prawdy

W wywiadach prasowych ks. prof. Sochoń mówi o trzech spotkaniach człowieka z Panem Bogiem. Pierwsze i ostatnie są niemal niezależne od nas. Najpierw bowiem to rodzina, zazwyczaj matka, wprowadza nas w świat wiary tradycyjnej. Ostatnie spotkanie jest po ziemskiej śmierci. Niezwykle istotne jest więc spotkanie drugie. - Widzę to tak, że Bóg do nas nieustannie idzie - mówi kapłan. - Jego kroki tworzą przestrzeń, w którą możemy wejść. Lecz wcześniej musimy otworzyć dla Niego nasze serca od środka i wyjść na powitanie
Autor „Podróży z magami” nie zostawia nam cienia złudzeń, że droga do Boga będzie trudna. Tak jak trudna - choć oświetlona światłem Betlejemskiej Gwiazdy - była podróż dla mędrców ze Wschodu do Nowonarodzonego. Ale im trudniej, tym lepiej. Dlatego poeta namawia nas, aby wybrać „drogę wyboistych przeszkód”, a w jej trakcie: „...pokonać czas i przestrzeń/przecież to tylko kategorie umysłu/zależne od nas, od naszej siły/i wyobraźni, serca gniewnego i serdecznego/Nie dąsajmy się, zaszyci w swoim/nieprzemakalnym poczuciu racji;/ odważmy się na szaleńczą podróż”.
Bóg przyszedł, ale przecież był - powtarza ks. Sochoń. Z podróżą jest podobnie, bo chociaż droga jest trudna, to Prawda, do której zmierzamy, jest blisko „...wystarczy wejrzeć w siebie, wychylić się choć na chwilę/z grzesznego wnętrza”. Zdaniem poety, ten, kto wyruszy - już uwierzył, a wraz z wiarą „zyskał dar życia i pewność, że odejdzie z nadzieją”.