Praktyka modlitewna pierwszych chrześcijan
Powszechną praktyką pierwszych chrześcijan było modlić się regularnie, każdego dnia. Znano modlitwę indywidualną, praktykowaną w domu, w drodze, przy pracy bądź w innych warunkach, a także modlitwę liturgiczną, wspólnotową. Przykład dał Jezus, który chodził do świątyni w Jerozolimie i do synagog w Galilei, ale modlił się także sam, na osobności, nieraz nawet całą noc. Gdy uczniowie prosili Go, by nauczył ich się modlić, podał zwięzłą, niewyszukaną formułę zaczynającą się od słów: „Ojcze nasz”, dostępną, możliwą i przeznaczoną dla każdego.
Poza Modlitwą Pańską pierwsi chrześcijanie znali też inne formy modlitwy. We wspólnocie lub na osobności modlili się „psalmami, hymnami, pieśniami pełnymi ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w swych sercach” (Kol 3, 16–17). Posługiwali się innymi gotowymi tekstami lub spontanicznymi wezwaniami wyrażonymi własnymi słowami, znali także wewnętrzne skupienie na obecności Boga i różne rodzaje wewnętrznej modlitwy, prowadzącej do żywej więzi z Bogiem w miłości.
Codzienna Modlitwa Pańska
Do powszechnej, codziennej modlitwy chrześcijan od samego początku należało Ojcze nasz podane przez samego Pana, stąd zwane Modlitwą Pańską. Już Didache z około 100 roku poleca, aby odmawiać ją trzy razy w ciągu dnia. Najstarsze traktaty o modlitwie traktują ją jako podstawową, codzienną praktykę, jako wzór i rdzeń wszystkich modlitw. Zwracają też uwagę na wartość i bogactwo tej zwięzłej, krótkiej, zawsze możliwej do odmówienia formuły: zawiera ona oddanie czci Bogu i prośby człowieka do Boga, jest wyznawaniem wiary, stanowi swego rodzaju „streszczenie całej Ewangelii” (Tertulian). Niekiedy kończyła się ona doksologią: „Bo Twoja jest moc i chwała na wieki wieków”, ale nie wspominają jej trzy najwcześniejsze znane traktaty o modlitwie: Tertuliana (ok. 200 r., Kartagina w płn. Afryce), Orygenesa (ok. 235 r., Cezarea Palestyńska), Cypriana (ok. 250 r., Kartagina).
Reklama
Z innych codziennych modlitw pierwszych chrześcijan wymieniam tutaj jedynie dwie, znane w II–III wieku: odmawianą przy wieczornym zapalaniu lamp, zatytułowaną Radosne światło, a także modlitwę maryjną Pod Twoją obronę.
Anonimowy autor z około 100 roku: [Modlcie się], jak polecił Pan w swojej Ewangelii, tak się modlcie: Ojcze nasz, ktoryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź krolestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, tak jak i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, ale zachowaj nas od Złego, bo Twoja jest moc i chwała na wieki. Modlcie się w ten sposob trzy razy na dzień.
Nauka Dwunastu Apostołow (Didache) 8, 2–3
Tertulian: [Modlitwa Pańska] tak jak jest oszczędna w słowa, tak jest bogata w treść. Obejmuje ona przy tym nie tylko istotne zadania modlitwy, to jest cześć Bożą i ludzkie prośby, lecz także prawie całe słowo Pańskie i dokładne przypomnienie nauki; tak że rzeczywiście jest „skrotem całej Ewangelii” (breviarium totius Evangelii).
_______________________________
Artykuł zawiera fragmenty książki „Nowa Filokalia. Droga do modlitwy serca”, ks. prof. Józef Naumowicz, wyd. Esprit. Sprawdź więcej: Zobacz
esprit.com.pl
