Urszula Buglewicz: - Lubelskie Dni Personalizmu odbędą się po raz pierwszy. W jaki sposób zrodził się pomysł zorganizowania tej interdyscyplinarnej sesji?

Ks. prof. Krzysztof Guzowski: - W lutym br. zostałem zaproszony przez Instytut Jana Pawła II z wykładem nt. światopoglądu personalistycznego ks. prof. Wincentego Granata. Wówczas prof. Majdański powiedział o bardzo ciekawej historii, związanej z rektorami KUL - ks. W. Granatem i o. A.M. Krąpcem. Otóż po Soborze Watykańskim II teologia zainteresowała się w sposób szczególny człowiekiem (wg definicji teologia jest nauką o Bogu) i właściwie dopiero wtedy powstał tzw. traktat antropologii teologicznej. Wówczas ks. prof. Granat i o. prof. M. A. Krąpiec postanowili powołać na KUL-u międzywydziałowy instytut antropologii. Wiedzieli bowiem, że o człowieku nie wystarczy mówić tylko od strony filozoficznej, psychologicznej czy socjologicznej; teologia odsłania i objawia człowieka takiego, jakim go widzi Bóg i poszerza zakres oraz perspektywę wiedzy o nim. Niestety, po przejściu ks. Granata na emeryturę ów zamysł nie doczekał się realizacji. Po tym lutowym spotkaniu pomyślałem więc, że warto kontynuować pomysł tworzenia platformy umożliwiającej wymianę myśli. Postanowiłem zorganizować spotkanie, które będzie poświęcone człowiekowi, a w którym dokona się wymiana poglądów z różnych dziedzin humanistycznych: filozofii, teologii, psychologii, pedagogiki... Taką możliwość daje głównie personalizm, który od zrozumienia istoty osoby i jej promieniowania na świat rzeczy uzależnia zrozumienie rzeczywistości, w której żyje człowiek.

- W historię KUL-u wpisali się wielcy prekursorzy personalizmu, jak wspomniany już ks. prof. Wincenty Granat, ale także ks. prof. Karol Wojtyła i ks. prof. Czesław Bartnik.

- KUL miał to szczęście, że wśród jego profesorów znaleźli się prekursorzy personalizmu w Polsce, z których wymienić należy przynajmniej trzech: Wincentego Granata, Karola Wojtyłę oraz Czesława S. Bartnika. W poczuciu wdzięczności i odpowiedzialności za przejęte dziedzictwo wielkich personalistów, pragniemy w naszym środowisku uniwersyteckim rozwijać myśl personalistyczną wierni założeniom, które oni nam wyznaczyli. Właśnie temu celowi ma służyć organizacja Lubelskich Dni Personalizmu. Pierwsza edycja tego przedsięwzięcia zostanie poświęcona pierwszemu z wymienionych personalistów - wieloletniemu rektorowi KUL, słudze Bożemu ks. prof. Wincentemu Granatowi.

- W rozmowie wciąż powraca podstawowy termin - „personalizm”. Proszę go pokrótce wyjaśnić.

- Personalizm (od łac. „persona” - osoba) jest kierunkiem myśli współczesnej najlepiej łączącym zagadnienia teoretyczne i praktyczne, indywidualne i społeczne, mające na względzie promocję osoby ludzkiej oraz jej wielowymiarowy rozwój. Ducha personalizmu oddaje następujące zdanie: człowieka nie można traktować jako rzeczy i narzędzia do celu, gdyż on jest celem, dlatego tym, co najlepiej realizuje godność człowieka, jest miłość. Aktualnie coraz częściej mówi się o „wyższych racjach” ekonomicznych, technicznych, politycznych, ideowych, o konieczności postępu itp., zapominając o samym człowieku. Dlatego we współczesnym świecie personalizm jest szczególnie ważny. Personalizm ze swej istoty jest interreferencyjny, tzn. musi brać pod uwagę wszelkie dyscypliny, które ujmują wewnętrzność i zewnętrzność człowieka. Wielkim wkładem personalizmu w świat nauki jest to, że pokazał on, iż rzeczywistość ma wnętrze (dzięki duchowej sferze osoby). Personalizm wniósł też prawdę, że obok bytów materialnych i duchowych istnieje trzecia postać bytu - osoba, która jest i ciałem, i duchem. To właśnie zagradza drogę koncepcjom redukcyjnym, które w człowieku upatrują bądź tylko materię, bądź ducha. Od tego zależy potem cała koncepcja wartości, wolności, więzi społecznych, rodzinnych, prawa, ekonomii itp. Personalizm rozbija wszelkie ideologie, zmusza uczonych do przekraczania własnych uprzedzeń i założeń w imię służenia człowiekowi. Personaliści dlatego powinni się spotykać, wymieniać ideami i doświadczeniami.

- Do kogo skierowana jest sesja?

- Spotkanie nie jest skierowane tylko do wąskiego grona ludzi nauki. Podejmowana problematyka człowieka jako osoby winna zainteresować szerokie grono odbiorów. Pierwsza sesja poświęcona jest myśli ks. prof. W. Granata, ale będziemy też chcieli zająć się tematami z pogranicza teologii, psychologii, a nawet polityki i ekonomii, np. duchowość a psychologia, godność człowieka a polityka, wolność człowieka a łaska Boża, religijność i demokracja. Zainicjowane przeze mnie spotkania mają umożliwić wymianę poglądów wielu specjalistom. Różne dziedziny dziś tak się wyspecjalizowały, że zamknęły się na inne. Celem tych spotkań jest także szerzenie kultury personalistycznej wśród ludzi, by coraz pełniej rozumieli, że każda dziedzina nauki i pracy ma służyć człowiekowi, a nie odwrotnie.
Mam nadzieję, że w czasie Lubelskich Dni Personalizmu każdy z uczestników będzie mógł odkryć bogactwo myśli personalistycznej. Perspektywa personalizmu chrześcijańskiego nie tylko dopełnia perspektywę filozoficzną, ale i uczy rozum ludzki pokory w obliczu „personalizmu” Boga, który stworzył człowieka „na swój obraz” jako osobę i objawił mu swoją miłość, wchodząc w osobistą relację.

- Oprócz ciekawej sesji wykładowej zaplanowana jest także wspólna modlitwa oraz promocja Kolekcji Katedry Personalizmu Chrześcijańskiego.

- Zapraszamy wszystkich do udziału w Mszy św., sprawowanej pod przewodnictwem biskupa sandomierskiego Krzysztofa Nitkiewicza w intencji beatyfikacji ks. prof. Wincentego Granata. Ponadto prezentować będziemy encyklopedię personalizmu światowego „Enciclopedia della persona nel XX secolo”, w której znalazło się aż 30 polskich nazwisk, a także 10 tomów Kolekcji, która ukazuje się od 2005 r., a dotyczy problematyki personalizmu. Wśród publikacji znajdują się m.in. książki Granata, Bartnika… Więcej informacji o Kolekcji, a także o samym personalizmie chrześcijańskim można znaleźć na naszym portalu internetowym www.polski-personalizm.pl, który służy promowaniu myśli personalistycznej.

- Można zaryzykować stwierdzenie, że Lublin jest „zagłębiem” personalizmu?

- Kard. Paul Poupard podczas odbierania doktoratu honoris causa KUL podkreślał, że tym, co charakteryzuje KUL i przez co jest rozpoznawany w całym świecie, jest etyka personalistyczna Karola Wojtyły, tomizm egzystencjalny o. M. A. Krąpca i personalizm. Podobnie wypowiedzieli się członkowie Centralnej Komisji Akredytacyjnej, którzy w ubiegłym roku zauważyli, że specyfiką myśli KUL jest właśnie personalizm. W Lublinie znajduje się jedna z dwóch katedr personalizmu chrześcijańskiego (druga jest na UKSW; jej kierownikiem jest ks. prof. Bogumił Gacka, uczeń ks. prof. Czesława S. Bartnika), która cieszy się sporym zainteresowaniem doktorantów. W lubelskiej Katedrze pracuje także ordynariusz zamojsko-lubaczowski bp dr Wacław Depo oraz ks. dr Grzegorz Barth.

Szczegółowy program Lubelskich Dni Personalizmu dostępny jest na stronie internetowej: www.polski-personalizm.pl.