Parafia w Chrobrzu liczy tysiąc lat. Etymologia nazwy miejscowości wskazuje na czasy Bolesława Chrobrego, z którego obecnością wiążą się początki kultu religijnego. Obchody jubileuszowe zaplanowano na 16 sierpnia 2020 r.
Eucharystii jubileuszowej 16 sierpnia w niedzielę o godz. 15 będzie przewodniczył bp Jan Piotrowski. Zapraszam gorąco – mówi w imieniu swoim i wspólnoty ks. Robert Borecki, proboszcz w Chrobrzu od 2018 r. – Zachęcam do udziału w tworzeniu i kontynuowaniu tej pięknej karty z dziejów naszego kościoła oraz kart kolejnych, które zapisze historia – dodaje.
Historie i legendy
Położenie Chrobrza jest urocze, na zielonym Ponidziu, dobrym do życia dla ludzi i zwierząt (ziemie tu doskonałe, lessowe, łąki i pola uprawne tworzą klimat symbiozy między człowiekiem, a przyrodą). Bujna ściana roślinności otacza kościelne wzgórze, a park wokół dawnego pałacu Wielopolskich to istne morze roślinności.
Na tysiącletnią metrykę kościoła wskazują Marcin Kromer i Jan Długosz. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1153 r. i jest zapisana w Kodeksie Dyplomatycznym Polski pod nazwą „Chrober”.
Właśnie gdzieś tutaj, w dzisiejszym Chrobrzu, miał wypoczywać wracający z wyprawy kijowskiej Bolesław Chrobry. Według jednego z podań król polował w okolicznych lasach, a gdy złamał nogę musiał zostać nieco dłużej. Jak twierdzą kronikarze, Bolesław „zbudował tutaj kościół na podziękowanie Bogu za otrzymane zwycięstwa”.
Prawdopodobnie wraz z pierwszym kościołem wybudowany został warowny zamek, który musiał mieć znaczenie obronne, ponieważ w 1290 r. schronił się w nim Andrzej (Jędrzej) – królewicz węgierski, uciekający przed bratobójczym konfliktem, co ostatecznie nie uchroniło go od śmierci (utopiono go w pobliskiej Nidzie. Ciało św. Kunegunda, ciotka, przeniosła do Starego Sącza). Na zamku gościli książęta i Kazimierz Wielki (w 1370 r.), odbywały się zjazdy krakowskiego rycerstwa.
Chroberska świątynia
Pierwszy drewniany kościół przetrwał prawdopodobnie do XVI w. Informacja źródłowa o parafii pochodzi z 1326 r., ale znane są nazwiska proboszczów z 1325 r.: Macieja i Czesława, co potwierdza wcześniejszy rodowód parafii (świątynie mające więcej niż jednego plebana pochodziły sprzed XII wieku.)
Obecny murowany kościół został wzniesiony ok. 1550 r. z fundacji kasztelana zawichojskiego i sandomierskiego, Stanisława Tarnowskiego, konsekrowany w 1570 r. przez sufragana krakowskiego – bp. Marcina Białobrzeskiego. Pierwszym proboszczem został ks. Zbigniew Ziółkowski. Świątynia była odnawiana w 1830 r., a pół wieku później dobudowano do niej kaplicę Matki Bożej Różańcowej, z ołtarzem przeniesionym z Szańca od kamedułów. W dzieje kościoła wpisały się wpływowe rody magnackie, głównie Wielopolskich i Tarnowskich, czego świadectwem pozostają m.in. nagromadzone dzieła sztuki oraz unikatowe pomnikowe nagrobki.
Dziedzictwo
Kościół w Chrobrzu jest zaliczany do najciekawszych w regionie. Długa historia, a nawet burzliwe lata wojen i zaborów, dość dobrze obeszły się z zabytkiem sakralnym. Kościół jest jednonawowy, do prezbiterium od strony północnej została dobudowana zakrystia, nad nią mały skarbczyk. Od strony północnej w XVII w. dobudowano kaplicę św. Jana Kantego, w 1899 r. do nawy od południa – kaplicę Matki Bożej Różańcowej. Sklepienie kościoła jest kolebkowe z lunetami, na które nałożono żebra o układzie sieciowym, w prezbiterium żebra mają układ krzyżowy. Na zwornikach umieszczone zostały herby fundatorów. W zakrystii znajduje się zabytkowy lawentarz. Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica kryta gontem.
Obecnie w ołtarzu głównym Madonna – kopia B. E. Murilla (znakiem firmowym mistrza stały się Madonny z Dzieciątkiem, którym nadawał typowo andaluzyjski, pełen ciepła i życia wyrazy twarzy oraz niezrównane wizerunki Niepokalanej, zwane z łacińska Immaculata), namalowana w 1939 r. przez P. Palka. Została ona odrestaurowana jako wotum parafii na jubileusz tysiąclecia.
Do dziś zachował się renesansowy nagrobek fundatora kościoła – wojewody sandomierskiego Stanisława Tarnowskiego, przedstawiający „śpiącą” postać zmarłego. Nagrobek zwieńczony jest płaskorzeźbą przedstawiającą Zmartwychwstanie oraz dmącym w trąbę aniołem. Inskrypcja umieszczona na nagrobku informuje o licznych podróżach zamożnego fundatora do Macedonii, Arabii, Syrii, Grecji czy Egiptu. Równie ciekawy, choć już niej okazały pomnik nagrobny odnajdziemy w prezbiterium, a wyobraża on ks. Zbigniewa Ziółkowskiego. Pomniki powstały w warsztacie Jana Michałowicza z Urzędowa. Zachwycają kunsztem, przez znawców są zaliczane do najcenniejszych rzeźb renesansowych w Polsce. Jedno z ciekawszych epitafiów poświęcone jest hr. Zofii Wielkopolskiej. Ufundował je jej mąż Aleksander. Na płycie umieścił m.in. słowa: „Najlepszej żonie za 26 lat promiennego szczęścia”.
W 1975 r. odkryta została unikatowa renesansowa polichromia z ok. 1606 r. Podczas kolejnych prac remontowych wybudowano ogrodzenie, kamiennymi blokami otoczono skarpę, na której stoi kościół i wzmocniono ją podporami. Nad zakrystią została wymieniona cała więźba dachowa, a dachówkę zastąpiono miedzianą blachą. Prace renowacyjne i remontowe wciąż trwają.
Statystycznie
W kancelarii zachowały się ważne dokumenty parafialne: księgi metrykalne (ochrzczonych od 1799 r., zaślubionych od 1798, zmarłych – od 1797) oraz Kronika parafialna, prowadzona od 1983 r. Do parafii liczącej ok. 1900 osób należą: Chroberz, Aleksandrów, Nieprowice, Rudawa, Wojsławice, Wola Chroberska, Zawarża.
Bolesław zbudował tutaj kościół na podziękowanie Bogu za zwycięstwo.
Odpust w Chrobrzu przypada w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia oraz we wspomnienie św. Izydora (niedziela po 10 maja), a także w św. Jana Kantego (niedziela po 20 października).
Parafia obejmuje kształceniem katechetycznym Szkołę Podstawową w Chrobrzu (katecheta Waldemar Kosiba) i Zespół Szkół Kształcenia Rolniczego (katechetka Ewa Kozłowska).
Czy wiesz, że…
Pod kościołem znajdują się podziemia, w których pochowano Krzysztofa Sebastjanowicza, rektora szkoły chroberskiej (1666), a w 1671 r. Michała Gołuchowskiego, dziedzica Rudawy i Niegosławic. W 1689 r. w podziemiach złożono Agnieszkę z Myszkowskich Tomicką z Wojsławic. Zachował się prowadzony przez ks. Perowskiego spis zmarłych parafian. Przez cały 1655 r. zmarło 1546 osób. Były to lata potopu szwedzkiego. Historyczną, aczkolwiek zaniedbaną pamiątką Chrobrza pozostaje pałac Wielopolskich, zbudowany wg projektu Henryka Marconiego, w latach 1857-60. Ufundował go margrabia Aleksander Wielkopolski. W 2000 r. w pałacowym parku i w pałacu w ekipa filmowa Filipa Bajona kręciła sceny do filmu „Przedwiośnie”.
