Polscy Salezjanie w roku rozpoczynającym nowe tysiąclecie chrześcijaństwa obchodzili bardzo ważny jubileusz. W 2001 r. minęło 100 lat, odkąd duchowi synowie ks. Bosko zaangażowali się na ziemiach polskich w szkolnictwo, które przez lata stanowiło bardzo ważny dział ich duszpasterstwa wśród młodzieży. Pierwsza szkoła salezjańska została założona w macierzystym domu polskich Salezjanów w Oświęcimiu w 1901 r.

Diecezja włocławska jako jedna z pierwszych zaprosiła Salezjanów do podjęcia pracy wychowawczej na swoim terenie. Na zaproszenie ks. Franciszka Szczygłowskiego, za zgodą władz diecezji kujawsko-kaliskiej 13 sierpnia 1919 r. Salezjanie przybyli do Aleksandrowa Kujawskiego, aby objąć prowadzenie szkoły noszącej nazwę: Szkoła Realna Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS). Później Szkoła ta jeszcze kilkakrotnie zmieniała nazwę, ale najdłużej funkcjonowała jako Kolegium Kujawskie Księży Salezjanów w Aleksandrowie Kujawskim (1927-39).

Pewien zamęt w rozwoju szkoły wprowadziła wojna bolszewicko-polska w 1920 r. Część młodzieży wzięła w niej czynny udział. W budynku szkolnym mieścił się przez pewien czas szpital wojskowy. W styczniu 1921 r. gimnazjum mogło już normalnie funkcjonować w swoich budynkach. Od tej pory aż do 1939 r. można zauważyć stały rozwój poziomu naukowego i pedagogicznego tej placówki salezjańskiej. Do Kolegium przyjmowano młodzież męską nie tylko z Aleksandrowa i okolic, ale także z odległych terenów Polski. W okresie II Rzeczypospolitej najwięcej wychowanków rekrutowało się z rodzin inteligenckich, rzemieślniczych i dobrze sytuowanych materialnie, chociaż zdarzały się również sieroty i chłopcy z rodzin biednych. Uczniowie wynosili z Kolegium Kujawskiego dobre wykształcenie humanistyczne, co pozwalało im podjąć później studia na wyższych uczelniach. Szkoła cieszyła się szacunkiem ze strony społeczeństwa aleksandrowskiego. Była prężnym ośrodkiem życia kulturalnego miasta i powiatu. Rozwój Kolegium Kujawskiego został przerwany wybuchem II wojny światowej.

Natychmiast po wyzwoleniu Aleksandrowa z rąk hitlerowskiego okupanta (22 stycznia 1945 r.) Salezjanie poczęli czynić starania o uruchomienie gimnazjum. Gmach szkoły powrócił 1 kwietnia 1945 r. w ręce prawnych właścicieli. Dwa tygodnie później naukę w szkole rozpoczęło 226 uczniów. Jednak po zakończeniu wojny Polska znalazła się w nieszczęśliwym położeniu geopolitycznym w bloku tzw. państw demokracji ludowej, w których podjęto programową walkę z Kościołem. Nie wróżyło to dobrej przyszłości dla prowadzonych przez Salezjanów placówek szkolno-wychowawczych. Po utrwaleniu się w powojennej Polsce rządów komunistycznych, w ramach programowej laicyzacji życia, władze zaczęły przystępować do eliminacji Kościoła z tego typu instytucji. Poczynając od końca lat 40., salezjańskie szkoły, bursy, domy dziecka były systematycznie likwidowane przez władze komunistyczne. Taki los spotkał także zakład salezjański w Aleksandrowie Kujawskim. Decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, przekazaną Salezjanom pismem z 24 czerwca 1955 r., placówka została zamknięta. Głównym zarzutem skierowanym przeciw zakonnikom było rzekome wychowywanie młodzieży w sposób nielojalny wobec państwa. Budynki szkolne przejął Wydział Oświaty. Podjęto decyzję eksmitowania z nich Salezjanów. Owocem starań Zgromadzenia, Kurii Włocławskiej oraz wielu ludzi dobrej woli było pozostawienie Salezjanów do obsługi duszpasterskiej tej kaplicy, która zaczęła funkcjonować jako kaplica publiczna do użytku wiernych z parafii Przemienienia Pańskiego. Księża, dotąd pracujący w szkole, podjęli pracę duszpasterską. Odtąd kaplica zakładowa stała się punktem zaczepienia Salezjanów w Aleksandrowie na najbliższe kilkadziesiąt lat.

Przemiany ustrojowe w Polsce zapoczątkowane w 1989 r. dotknęły wielu płaszczyzn życia społecznego. Na gruncie oświaty zaowocowały m.in. możliwością prowadzenia, obok szkół publicznych, także szkół o statusie niepublicznym. Nowa rzeczywistość uaktywniła na tym polu Salezjanów, którzy niemal od razu rozpoczęli starania o reaktywowanie swojego szkolnictwa. W latach 1990 - 2001 daje się zaobserwować dynamiczny rozwój salezjańskich placówek oświatowych o różnym profilu: od szkół podstawowych po szkoły wyższe. Obecnie szkoły salezjańskie stanowią grupę szkół najliczniej reprezentowanych w gronie szkół katolickich w Polsce.

Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Salezjańskiego w Aleksandrowie Kujawskim było jednym z pierwszych, odzyskanych przez Zgromadzenie po przemianach ustrojowych w Polsce. Działalność wychowawczą w duchu ks. Bosko reaktywowano w roku szkolnym 1991/92. Uroczysta inauguracja roku szkolnego odbyła się 18 września w święto św. Stanisława Kostki, patrona polskiej młodzieży. Po Mszy św. i okolicznościowej akademii nastąpiło symboliczne przekazanie przez byłych wychowanków salezjańskich młodemu pokoleniu sztandarów: szkoły i harcerstwa, które były przechowywane przez 36 lat - od czasu, kiedy Salezjanie musieli opuścić szkołę.

Po 10 latach dzielących nas od tamtych chwil rozwój salezjańskiego szkolnictwa w Aleksandrowie Kujawskim można uznać za dynamiczny. Salezjanie nie ograniczyli się jednak do pracy oświatowej tylko na poziomie licealnym. W 1992 r. utworzyli od podstaw szkołę podstawową. W roku szkolnym 1999/2000 decyzją władz miejskich Salezjanom powierzone zostało prowadzenie gimnazjum publicznego. Przy salezjańskich szkołach działa także internat.

10. rocznicę reaktywowania szkolnictwa salezjańskiego w Aleksandrowie uczczono w sposób niezwykle uroczysty. 12 października br. poświęcono i oddano do użytku młodzieży nową salę gimnastyczną. Za sprawą dyrektora szkolnej wspólnoty salezjanów - ks. Antoniego Balcerzaka SDB, redaktora audycji Czas Wzrastania w Radiu Maryja, słuchacze tej rozgłośni mogli uczestniczyć w dyskusji nt. salezjańskiego modelu wychowania młodzieży z udziałem m.in. ks. Jerzego Worka - inspektora prowincji pilskiej, ks. Marka Chmielewskiego SDB - rektora WSD w Lądzie, ks. Kazimierza Lewandowskiego SDB, pracującego w salezjańskim domu wychowawczym w Trzcińcu, ks. Mariusza Słomińskiego SDB z internatu salezjańskiego w Szczecinie oraz ks. Marka Wosia SDB - dyrektora Liceum salezjańskiego w Pile. Audycję wzbogacono występami popularnych wśród młodzieży muzyków: Tomka Kamińskiego i Jacka Dewódzkiego - byłego wokalisty "Dżemu"

Szkolnictwo salezjańskie w Aleksandrowie Kujawskim nie jest jedyną inicjatywą tego typu podjętą przez Zgromadzenie na terenie diecezji włocławskiej. Od roku szkolnego 2000/ 2001 rozpoczęło działalność Liceum Towarzystwa Salezjańskiego w Koninie. W bieżącym roku szkolnym otworzono tu także gimnazjum. W szkołach tych jest zaangażowanych dwóch współbraci: ks. Józef Balawander SDB i ks. Artur Dylewski. Zajęcia dydaktyczne (jak na razie) odbywają się w wypożyczonych pomieszczeniach. Wyzwaniem staje się budowa własnej szkoły, której realizacja ze względów finansowych jest odległą perspektywą.

Po 100 latach funkcjonowania szkolnictwa salezjańskiego w Polsce wciąż otwierają się przed tym wymiarem duszpasterstwa wśród młodzieży nie tylko nowe możliwości, ale także trudne wyzwania. Trzeba jednak podejmować je z entuzjazmem charakterystycznym dla św. Jana Bosko, wciąż bowiem aktualna jest potrzeba wychowywania młodych na dobrych chrześcijan i prawych obywateli. Każdy z nas może dołożyć swoją cegiełkę do realizacji celów salezjańskiej pracy oświatowo-wychowawczej poprzez wspieranie naszych zakładów duchowo i materialnie, do czego niniejszym z całego serca zachęcamy.