Reklama

Niedziela Lubelska

Lublin

Kiedyś zakwitnie Polska...

Grzegorz Jacek Pelica

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Unia Lubelska w programach ruchów narodowowyzwoleńczych w XIX wieku – to tytuł wykładu prof. Wiesława Śladkowskiego, wygłoszonego 12 grudnia w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. H. Łopacińskiego. Dziesiąta prelekcja z cyklu „Unia Lubelska i jej tradycje” zwieńczyła unijne debaty historyków lubelskich uczelni w 2019 r.

W. Śladkowski z właściwą sobie swadą nakreślił poglądy inicjatorów powstania styczniowego, ówczesne spory ideowe na tle mozaiki religijno-narodowościowej, przybliżając sylwetki m.in. Agatona Korzeniowskiego, Leona Frankowskiego i Kazimierza Gregorowicza, na którego pismach oparł swoje konkluzje. Cenne były uwagi, dotyczące sytuacji i zaangażowania niepodległościowego mieszkańców Rzeczypospolitej z ziem litewskich, biało- i czerwonoruskich. Po doświadczeniu insurekcji kościuszkowskiej, „polskiej racji stanu” okresu napoleońskiego i konsekwencjach zrywu listopadowego mieszkańcy ziem dwóch pierwszych zaborów nie wierzyli w odrodzenie Rzeczypospolitej w jej granicach z okresu unii 1569 r. Choć żywe były hasła: „Nikt z piędzi ziemi naszej nie ustąpi. Niech żyje unia Litwy z Koroną!”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W sekwencji o przygotowaniu powstania 1863 roku wspomniano duchowych unickich. Warto tu przywołać: kodeńskiego dziekana ks. Jana Bojarskiego z Zabłocia, ks. Michała Bojarskiego z Tereszpola, proboszcza z Telatyna ks. Antoniego Laurysiewicza, a szczególnie ks. Stefana Laurysiewicza (Ławrysiewicza) oraz przedstawicieli tajnego warszawskiego czasopisma „Strażnica” i Kijowskiej Hromady. Śladkowski podkreślił znaczenie, jakie odegrało horodelskie kazanie ks. S. Laurysiewicza o tym, że dzięki jedności i zbrojnemu czynowi „kiedyś zakwitnie Polska”.

Dużo uwagi autor wykładu poświęcił wydarzeniom z 1861 r., czyli obchodom rocznicy unii horodelskiej, które były zwalczane przez Rosjan zarówno militarnie (wojskowa blokada dróg), jak i w przekazie historyczno-medialnym, szczególnie przez gen. Chruszczowa, od zgromadzenia w okolicach Stepankowic i zburzenia obelisku, po nabożeństwo na jednym z nadbużańskich wzgórz pod Horodłem. Wówczas do rangi narodowego hymnu urosła pieśń „Boże, coś Polskę”, a do symbolu zjednoczenia i wyzwolenia zaczął pretendować trójdzielny Herb narodów dawnej Rzeczypospolitej: Biały Orzeł, litewsko-białoruska Pogoń i ukraiński Archanioł Michał.

Reklama

Nieliczni przedstawiciele elit ukraińskich (rusińskich) ubolewali w XIX w. nad tym, że w procesie latynizacji Rusin, który się wyedukuje, ulega polonizacji i „nie stanowi zaczynu elit Rusińskiego narodu, tak potrzebnych, aby współdziałać na rzecz zjednoczenia narodu i walki z Moskalami”. Prof. Śladkowski omówił wpływ, jaki miały poglądy i czyny powstańców styczniowych, na kształt idei Józefa Piłsudskiego, L. Mierosławskiego czy J. Giedroycia.

W dyskusji po wykładzie zabrali głos: prof. J. Zięba, który postulował rozwinięcie zagadnień powstańczych o analizy demograficzne i E. Walewander, autor m.in. opracowania „Powstanie styczniowe w prasie austriackiej”. O unii polsko-litewskiej traktowały w minionym roku wykłady: Ryszarda Szczygła, Piotra Dymmela, Pawła Jusiaka, Grażyny Jakimińskiej, Ilony Skibińskiej-Fabrowskiej, Krzysztofa Gombina i Jerzego Ternesa. Na początku 2020 r. nastąpi dokończenie cyklu. Dariusz Chemperek i Edyta Ścibor opowiedzą literackich i archiwalnych śladach unii lubelskiej.

2019-12-16 09:29

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę, silny moralny kręgosłup i niezależność myśli

2024-03-24 08:43

[ TEMATY ]

Ulmowie

Zbiory krewnych rodziny Ulmów

Wiktoria i Józef Ulmowie

Wiktoria i Józef Ulmowie

Bratanek błogosławionego Józefa Ulmy, Jerzy Ulma, opisał swojego wujka jako mężczyznę głębokiej wiary, którego cechował mocny kręgosłup moralny i niezależność myśli. O ciotce, Wiktorii Ulmie powiedział, że była kobietą niezwykle energiczną i pełną pasji.

W niedzielę przypada 80. rocznica śmierci Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich dzieci. Zostali oni zamordowani przez Niemców 24 marca 1944 r. za ratowanie Żydów, których Niemcy zabili jako pierwszych.

CZYTAJ DALEJ

Jezus kochał Judasza do końca

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

pl.wikipedia.org

Rozważania do Ewangelii Mt 26, 14-25.

Środa, 27 marca. Wielki Tydzień

CZYTAJ DALEJ

Bp Piotr Skucha w Sosnowcu: Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego

2024-03-28 19:59

[ TEMATY ]

Bp Piotr Skucha

diecezja sosnowiecka

Msza Krzyżma

Archiwum Redakcji

Biskup Piotr Skucha

Biskup Piotr Skucha

Ziarno trzeba siać. Jest to nasze zaufanie do Ducha Świętego - powiedział bp Piotr Skucha, emerytowany pomocniczy biskup sosnowiecki, który w tym roku przewodniczył wielkoczwartkowej Mszy Krzyżma w sosnowieckiej bazylice katedralnej. Na celebracji obecni byli pracownicy kurii diecezjalnej w Sosnowcu, seminarzyści wraz z przełożonymi i wierni. Uroczystość miała również charakter corocznej pielgrzymki Liturgicznej Służby Ołtarza do katedry.

Bp Piotr Skucha zauważył, że kapłan jest sługą tajemnic Chrystusa w szczególnym znaczeniu wtedy, kiedy swoim własnym życiem potwierdza Jego życie, przepowiadanie i cierpienie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję