Reklama

62. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

63 dni nadziei

Powstanie Warszawskie, trwające ponad dwa miesiące, było największą bitwą partyzancką w dziejach świata. Było dowodem lojalności żołnierzy i ludności miasta wobec prawowitego rządu polskiego, znajdującego się na emigracji. Rządu, który przez swoich sojuszników został podstępnie zdradzony na konferencji w Teheranie. Terytorium Polski zostało wydane na łup komunistycznych hord, które do dnia dzisiejszego różnymi dostępnymi jeszcze sobie środkami próbują zawłaszczyć prawo do polskiej ziemi i polskiego narodu.

Niedziela warszawska 31/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dowództwo Powstania początkowo znajdowało się w nieistniejących już zabudowaniach fabryki Kamlera przy ul. Dzielnej, by 6 sierpnia przenieść się na Stare Miasto do szkoły przy ul. Barokowej. Ze względu jednak na zagrożenie ostrzałem, już wkrótce znalazło swe stałe miejsce postoju w byłej siedzibie Ministerstwa Sprawiedliwości przy ul. Długiej.
W nocy z 25 na 26 sierpnia dowódca Armii Krajowej gen. Tadeusz Komorowski „Bór” wraz ze sztabem opuścił Stare Miasto i kanałem przeszedł do Śródmieścia, na krótko zatrzymując się w budynku Adrii. Potem przeniósł się do zdobytego przez powstańców kilkanaście dni wcześniej budynku stacji telefonów przy ul. Piusa XI (dziś Piękna). Stamtąd, po kapitulacji Powstania, wyszedł do niewoli.

Walka

Dowództwo Powstania obliczało długość trwania walki na kilka dni, aż do wkroczenia oddziałów sowieckich i przejęcia przed nimi całej władzy w stolicy oraz ujawnienia się organów administracji państwowej. Tymczasem na wieść o wybuchu walk w Warszawie Józef Stalin wstrzymał ofensywę na całym froncie, prowadząc tylko lokalne walki. Powstańcy skazani zostali na jak najdłuższe utrzymanie miasta i obronę ludności przed jej eksterminacją ze strony Niemców. Mimo nadludzkich wysiłków, przy niedostatecznym uzbrojeniu wróg zdobywał coraz to nowe części miasta. Jednakże istniały reduty, których powstańcy zaciekle bronili. Do historii przeszła obrona szkoły na Woronicza, „Alkazaru” Dworca pocztowego, czy PWPW.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Warszawska golgota

Kiedy Hitler dowiedział się o wybuchu Powstania w Warszawie, nakazał zniszczenie miasta - tak, aby kamień na kamieniu nie pozostał, jak również wymordowanie całej ludności. Oddziały niemieckie i rosyjskich kolaborantów, które przybywały do Warszawy w celu tłumienia insurekcji rozpoczęły grabież i mordowanie ludności cywilnej. Od 5 do 12 sierpnia na Woli, Ochocie i w części dzielnic niezajętych bądź w wyniku walk opuszczonych przez powstańców, wymordowano ok. 75 tys. cywilów. Oddziały SS i policji niemieckiej w masowych egzekucjach rozstrzeliwały wszystkich, bez względu na wiek, płeć czy zawód. Największe nasilenie eksterminacji nastąpiło w dniach 5 i 6 sierpnia, kiedy Niemcy zgładzili ok. 40 tys. ludzi. Wtedy to Gruppenführer SS Heinz Reinefarth, jeden z dowódców tłumienia Powstania Warszawskiego stwierdził, że nie ma dość amunicji, aby tych wszystkich ludzi zabić. Zamordowanych Niemcy palili w olbrzymich stosach, z których prochy wsypywali do przygotowanych wcześniej dołów. Polaków, przymuszonych do kremacji swoich rodaków, w większości rozstrzelano. Część ludności spędzono do punktów zbornych (kościół św. Wojciecha na Woli i „Zieleniak” na Ochocie), gdzie dokonywano selekcji i rozstrzeliwań. Pozostałych transportowano do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie wywożono do obozów koncentracyjnych lub rozpraszano po Generalnej Guberni. Pomnikiem martyrologii mieszkańców Woli i Ochoty jest cmentarz Wolski. Natomiast miejsce pamięci znajduje się na dziedzińcu kościoła św. Klemensa Ojców Redemptorystów przy ul. Karolkowej.

Reklama

Cisi bohaterowie

W piwnicach, kościołach, klasztorach, szpitalach, wszędzie tam, gdzie był choć skrawek wolnego miejsca, powstały szpitale i punkty opatrunkowe. Przeciągające się walki, bombardowania, ostrzał artyleryjski, działalność snajperów zbierały krwawe żniwo wśród ludności i żołnierzy. Oprócz kilkunastu budynków szpitalnych z prawdziwego zdarzenia, na powstańczym terenie znajdowało się ok. 100 improwizowanych szpitali i kilkaset punktów sanitarnych. Mimo znaków czerwonego krzyża wymalowanych na dachach budynków, były one celem niemieckiego lotnictwa. Personelu szpitali i chorych nie oszczędzano nawet w dzielnicach, gdzie nie toczyły się żadne walki. W taki sposób wymordowano pacjentów Instytutu Radowego na Ochocie i Szpitala Wolskiego na Woli. W urągających wszystkim możliwym wymogom sanitarnym warunkach ewakuowano szpitale na tereny zajęte przez Niemców, po to, aby potem dokonać tam eksterminacji chorych. Oprócz lekarzy i sanitariuszek, którzy narażając własne życie, ratowali cudze, wróg wymordował dużą liczbę zakonnic, zakonników i księży, nie tylko niosących posługę duszpasterską, lecz udzielających wyłącznie schronienia uciekającym ludziom. Znana jest z opisów masakra ludności i zakonników w kościele św. Andrzeja Boboli na Mokotowie czy św. Klemensa na Woli, Sióstr Sakramentek na Nowym Mieście czy szpitala św. Jana Bożego na Nowym Mieście, szpitala Sióstr Elżbietanek na Mokotowie czy Nazaretanek na Czerniakowie.

Reklama

Kanały

Komunikacja między walczącymi dzielnicami utrzymywana była za pomocą miejskiej kanalizacji. W wąskich przewodach, ciemności, odorze przechodziły powstańcze oddziały, transportowano broń, ewakuowano rannych, cywilów. Przechodzenie kanałami musiało się odbywać w całkowitej ciszy, gdyż Niemcy zdawali sobie sprawę z tego transportu. Często więc otwierali włazy kanałowe, a do środka wrzucali gazy bojowe. Mimo olbrzymich strat (w kanałach zmarło kilkaset osób, ich ciała wydobyto dopiero po wojnie), stanowiły one jedyną drogę komunikacji z Żoliborza do Śródmieścia, na Stare Miasto, ze Starego Miasta do Śródmieścia, ze Śródmieścia na Mokotów i Mokotowa na Czerniaków. Obsługiwane były przez specjalnych przewodników rekrutujących się z młodych harcerzy bądź dziewcząt. Zabicie przewodnika kanałowego bądź rozerwanie grupy transportowej oznaczało niechybnie wielogodzinne błądzenie w nieznanej sieci kanałów lub też śmierć w nich. Najsłynniejszym „wyczynem” była ewakuacja obrońców, części lżej rannych żołnierzy, kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia i na Żoliborz, przeprowadzona w dniach od 1 do 2 września. Niemcy, wchodząc na teren dzielnicy, zastali wymarłe barykady i ludność cywilną. Zaraz też przystąpili do jej rabunku i mordów.
Obecnie na wielu murach kamienic, przy których znajdują się włazy kanałów używanych podczas Powstania, wiszą tablice informujące, w jaki sposób kanał był wykorzystywany i dokąd prowadził.

Zagłada miasta

W wyniku walk zniszczeniu uległa duża część zabudowy, jednakże wiele domów nawet w tak zniszczonych dzielnicach jak Stare Miasto czy Czerniaków stało po zakończeniu Powstania. Na mocy umowy kapitulacyjnej, mienie ruchome i nieruchome mieszkańców Warszawy miało być zachowane. Tymczasem stało się inaczej. Rozkaz Hitlera z 2 sierpnia był wyraźny: należy wszystko zniszczyć - tak, aby Warszawa stała się zastraszającym przykładem dla innych miast, które staną na drodze realizacji niemieckiego porządku w Europie.
Kiedy tylko Niemcy weszli do zajętych przez siebie dzielnic, specjalne odziały Sprengkommando przystępowały do wypalania i wysadzania w powietrze ocalałych domów. Szacuje się, że o ile w walkach w Warszawie zniszczeniu uległo ok. 25% zabudowy miasta, to w wyniku świadomego podpalania, minowania i wysadzania liczba ta została podwojona.
Do dnia dzisiejszego sprawa odszkodowań niemieckich za zniszczenie miasta, wbrew międzynarodowym ustaleniom - jeśli za takie uznać akt kapitulacji - nie została załatwiona. Za odwagę Powstania Warszawskiego zapłaciła nie tylko ludność, ale również miasto.

Autor artykułu jest twórcą publikacji multimedialnej o Powstaniu Warszawskim

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Projekt zmian kodeksu karnego: zakazana dyskryminacja m.in. ze względu na tożsamość płciową i orientację seksualną

2024-03-27 20:19

[ TEMATY ]

prawo

Adobe Stock

Na stronach RCL opublikowano projekt ministerstwa sprawiedliwości nowelizacji Kodeksu karnego, który zakłada rozszerzenia katalogu przesłanek zakazanej dyskryminacji o kwestie płci, tożsamości płciowej, wieku, niepełnosprawności oraz orientacji seksualnej.

Na stronach rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, który - jak zapowiada ministerstwo sprawiedliwości - ma wzmocnić ochronę przed przestępczymi zachowaniami motywowanymi przesłankami dyskryminacyjnymi ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć, orientację seksualną i tożsamość płciową.

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję