Kościół w Polsce będzie obchodzić jutro Dzień modlitwy i pokuty za grzech wykorzystywania seksualnego małoletnich. Zgodnie z postanowieniem Episkopatu jest on obchodzony w pierwszy piątek Wielkiego Postu – w tym roku będzie to 28 lutego. Biuro Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży opracowało w związku z tym specjalną broszurę z materiałami duszpasterskimi pt. „Modlitwa zranionego Kościoła”.
Wydawnictwo zawiera m.in. list do proboszczów o konieczności okazywania wsparcia osobom wykorzystanym seksualnie przez duchownych i rozważania Drogi Krzyżowej przygotowane przez jedną ze skrzywdzonych osób. Są także teksty liturgiczne przeznaczone na Dzień Modlitwy i pokuty, w tym propozycja okolicznościowej homilii i modlitwy wiernych.
Autorami listu do proboszczów są dwaj duchowni archidiecezji krakowskiej: ks. Artur Chłopek, duszpasterz wykorzystanych seksualnie oraz ks. dr Marcin Cholewa, delegat biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży. Zwracają uwagę, że z powodu dotychczasowych bolesnych doświadczeń, wykorzystane osoby odczuwają ogromny niepokój, jak zostaną potraktowane - zarówno w rozmowie poza konfesjonałem, jak i podczas spowiedzi.
„Dużą pomocą jest dla nich cierpliwe, empatyczne i uważne wysłuchanie, z zapewnieniem, że przeżyte wykorzystanie seksualne nie jest absolutnie z ich winy – czytamy w liście do proboszczów.
– Kolejną ważną kwestią, poruszaną przez wiele osób skrzywdzonych, są głębokie zranienia duchowe i zniekształcony obraz Boga” – dodają duchowni.
Kościół w Polsce chce „aktywnie wyjść naprzeciw osobom skrzywdzonym – niezależnie od tego, czy jest ich dużo, czy mało, czy zostali skrzywdzeni przez osobę duchowną, czy przez kogoś innego” – piszą autorzy listu. Dodają, że z badań przeprowadzonych w 2017 r. wynika, że jakiegoś rodzaju przemocy seksualnej doświadcza w Polsce ponad 12% dzieci i młodzieży.
Opracowanie zawiera też rozważania nabożeństwa Drogi Krzyżowej napisane przez jedną z osób wykorzystanych seksualnie. W modlitwie przy stacji X - Jezus z szat obnażony – czytamy: „Jezu, proszę, spraw, aby zaniechano oczerniania i obarczania nas winą za czyny popełnione przez dorosłego”. Modlitwa kończąca rozważanie śmierci Jezusa na krzyżu brzmi: „Jezu, oddający ostatnie tchnienie, daj dar zrozumienia ludziom, że nasza niestabilność emocjonalna, psychiczna, nie jest chwilowym stanem, ale bolesną konsekwencją doznanej krzywdy”.
We wprowadzeniu do opracowania abp Wojciech Polak podkreśla, że wykorzystanie seksualne dziecka jest przestępstwem, które domaga się działań na różnych poziomach: psychologicznym, prawno-karnym, edukacyjnym i prewencyjnym. „Nie możemy jednak zapomnieć, że skrzywdzenie dziecka, zwłaszcza przez osobę duchowną, jest również ogromnym grzechem, który ciężko obraża samego Boga. Stąd konieczność udzielenia pomocy duchowej i potrzeba pokuty, którą w Kościele wspólnie podejmujemy” – wskazuje Delegat KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży.
Kilkudziesięciostronicowe opracowanie zawiera także podstawowe informacje o działaniach Kościoła w Polsce na rzecz ochrony małoletnich. Przypomina się np., że w 2012 r. Episkopat przyjął „Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia”. Rok później przyjęto dokument „Prewencja nadużyć seksualnych wobec dzieci i młodzieży i osób niepełnosprawnych w pracy duszpasterskiej i wychowawczej Kościoła w Polsce”.
Episkopat powołał też o. Adama Żaka SJ na Koordynatora KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. Z jego inicjatywy w Krakowie przy Akademii Ignatianum w 2014 r. powstało Centrum ochrony Dziecka. Placówka prowadzi działalność szkoleniową i wychowawczą w tematyce związanej z wykorzystywaniem seksualnym małoletnich, wspiera tworzenie bezpiecznych środowisk dla dzieci i młodzieży.
W marcu 2019 r. biskupi polscy powołali abp. Wojciecha Polaka, Prymasa Polski, na Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. Z początkiem września 2019 r. w siedzibie Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie rozpoczęło pracę Biuro Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, którym kieruje ks. dr Piotr Studnicki.
Ks. Studnicki, który jest współautorem opracowania powiedział KAI, że materiały duszpasterskie mają pomóc przeżyć we wspólnotach, grupach i parafiach dzień modlitwy za grzech wykorzystania seksualnego. Dodaje, że nie chodzi o organizowanie nadzwyczajnych wydarzeń ale o to, by włączyć ten bolesny temat w liturgię i zwyczajne nabożeństwa, które tego dnia odbywają się w parafiach. „Okres Wielkiego Postu, który ze swej natury jest czasem pokuty i nawrócenia sprzyja takiej duchowej pracy” – zaznacza duchowny.
„Materiały duszpasterskie mogą też służyć księżom i parafiom przy innych okazjach, szczególnie we wspólnotach, w których miały miejsce dramaty wykorzystania seksualnego małoletnich przez duchownego i potrzeba wyjścia z tym tematem na ambonę i włączenia we wspólną modlitwę” - dodaje Kierownik Biura Delegata KEP ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży.
Duchowny zaznacza, że materiały są owocem współpracy wielu osób i środowisk. „Jestem bardzo wdzięczny wszystkim, którzy pomogli w ich przygotowaniu, m.in. Komisji Duszpasterstwa KEP, Centrum Ochrony dziecka, duszpasterzom także osobie skrzywdzonej wykorzystaniem seksualnym, która napisała rozważania Drogi Krzyżowej. Wiem, jak wiele ją to kosztowało i szczególnie za to dziękuję” – powiedział KAI ks. Piotr Studnicki.
Broszura zatytułowana „Modlitwa zranionego Kościoła”, opublikowana nakładem Wydawnictwa Diecezji Tarnowskiej "Biblos", dotrze wkrótce do wszystkich polskich parafii.
Dzień modlitwy i pokuty za grzech wykorzystywania seksualnego małoletnich obchodzony będzie we wszystkich polskich diecezjach już po raz drugi. Decyzję o wyznaczeniu takiego dnia podjął Episkopat Polski, ustanawiając go na pierwszy piątek Wielkiego Postu. W tym roku przypada on 28 lutego.
Decyzja KEP zapadła w odpowiedzi na apel papieża Franciszka do krajowych konferencji biskupich z 30 czerwca 2015 r.
