Jadąc z Krasnegostawu do Hrubieszowa przez Uchanie na 10 kilometrze spotykamy skrzyżowanie z drogowskazami powiadamiającymi, że na prawo prowadzi szosa do nieodległego Surhowa - słynnego od ponad 250 lat sanktuarium św. Łukasza, na lewo zaś do pobliskiej Łukaszówki. To w tej miejscowości szukać należy pierwotnego źródła kultu Ewangelisty św. Łukasza. Dziś stanowi ona rozbudowaną wieś, typową dla Lubelszczyzny, nie wyróżniającą się czymś niezwykłym. Niemniej jednak posiada ona szczególne, sakralne miejsce, które gromadzi zarówno jej mieszkańców, jak i pątników z bliższych i dalszych okolic. Oddalone o kilkadziesiąt metrów od gospodarstw wiejskich, ogrodzone siatką u stóp wzgórza porośniętego drzewami, na którym pośród resztek fundamentów po dawnym kościółku stoi krzyż, szczyci się niewielką kapliczką - dziełem mieszkańców Łukaszówki. Kapliczka tonie w kwiatach, a w niej znajduje się kopia obrazu Madonny i św. Łukasza. Na placu okalającym kapliczkę umieszczono szereg prostych - zbitych z desek - ławeczek, wokół ogrodzenia na cienkich palach usytuowano niewielkie obrazy stacji Drogi Krzyżowej. Tuż przy kaplicy schodzi się po schodkach do ocembrowanej studzienki, wystającej spośród małego basenu, w którym tryska źródełko czystą, przezroczystą wodą, chętnie zabieraną przez pątników do domu, która w ich mniemaniu uchodzi za niosącą pomoc w różnych chorobach.

Według miejscowej tradycji tu miała się objawić Matka Boża ze św. Łukaszem jednemu z okolicznych wieśniaków. Jednak w dokumentach parafii Surhów nie ma wzmianki o dacie tego objawienia, ani bliższych okoliczności dotyczących tego zdarzenia. W każdym razie owocem tego faktu było to, że okoliczni mieszkańcy zbudowali na tym miejscu z kamienia i cegły erem, w którym zamieszkali pustelnicy. Do tego miejsca zaczęli napływać pątnicy, a jeden z nich, może z wdzięczności za otrzymaną łaskę, zamówił u artysty (do dziś nieznanego) namalowanie obrazu przedstawiającego Madonnę z Dzieciątkiem, u stóp której w pozycji modlitewnej stoi św. Łukasz, pokornie w nią wpatrzony, wskazując ręką na grupę ludzi spoglądających ufnie na postać Ewangelisty. Z czasem obraz ten zasłynął łaskami. Tu według tradycji została cudownie uzdrowiona z ciężkiej choroby pani na Wojsławicach, Krystyna z Lubomirskich Potocka, która z wdzięczności z otrzymaną łaskę ufundowała na pobliskim pagórku drewnianą kaplicę, którą opiekowali się wspomniani pustelnicy. W aktach probostwa surhowskiego są z nazwiska wymienieni dwaj: Hulewicz i Jurkiewicz. Józef Eustachy Szembek, biskup chełmski, w swoim protokóle powizytacyjnym z roku 1749 tak pisze o jednym z nich: "Pochwalamy zapobiegliwą staranność i dobry porządek, jaki pobożny pan Hulewicz utrzymuje w kaplicy św. Łukasza, przy której obecnie zamieszkuje. Ta jego troskliwa dbałość i czujna opieka dotyczące starań o wystrój kaplicy i o propagowanie kultu św. Łukasza niech będą mu poczytane za zasługi". W protokóle powizytacyjnym parafii surhowskiej, dokonanej w 1763 roku przez Walentego Franciszka Wężyka, biskupa chełmskiego, czytamy: "Jak wieść niesie, ta kaplica istniała od niepamiętnych czasów po cudzie ukazania się św. Łukasza. Chyląca się ku upadkowi była odbudowywana znów dzięki pobożności ludu, w której otrzymywał on wielkie łaski za wstawiennictwem tego Świętego. Świadczą o tym pozostawione kule chromych i inne dowody ludzi nękanych przez różne choroby. Świadectwem na to są również wota i zgromadzenia ludu w uroczystość tego Świętego". Więcej niż pół wieku wcześniej, w 1704 roku, pisał w protokóle wizytacji generalnej Melchior Kochanowski: " Lud każdego roku w sam dzień jego święta jak również w dzień Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny gromadził się w liczbie dwóch tysięcy". Jak na owe czasy była to ilość naprawdę imponująca, świadcząca o niezwykle żywym kulcie Matki Bożej i św. Łukasza. Z czasem pustelnia uległa spaleniu, jednak w jej miejsce książę Udarik Radziwiłł, właściciel tych ziem i wielki koniuszy koronny, zbudował rezydencję, wyposażając ją w niezbędne wygody i otaczając obszernym ogrodem. Z powodu wymarcia pustelników kaplica jak i rezydencja poczęły się chylić ku upadkowi. Obraz słynący łaskami został uroczyście przeniesiony do kościoła parafialnego w Surhowie, gdzie do tej pory odbiera należną cześć. Kiedy na początku XVIII w. Józef Dydyński, właściciel dóbr krasnostawskich, przejął wieś Surhów wraz z przyległościami jako nowy dziedzic, odmówił miejscowemu proboszczowi ks. Wojciechowi Dydyńskiemu zwrotu kaplicy i rezydencji, a w pobliżu wspomnianej kaplicy założył wieś Łukaszówka. Rozgłos doznawanych przez wiernych łask, wypraszanych przed cudownym obrazem oraz wzmagająca się dla niego cześć skłoniły wspomnianego proboszcza do ufundowania srebrnej sukni oraz pozłacanych koron dla Madonny i Dzieciątka, zaś dla św. Łukasza korony i pasa z tego samego kruszcu. Koronacji świętych postaci dokonał biskup chełmski.

23 sierpnia 1995 roku pielgrzymi z parafii Surhów ze swoim proboszczem ks. kan. Wiesławem Szewczukiem w czasie audiencji w Rzymie wręczyli Ojcu Świętemu kopię cudownego obrazu Matki Bożej i św. Łukasza. W parafii surhowskiej kwitnie żywy kult cudownego obrazu. Odpusty w dzień Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny i św. Łukasza gromadzą rzesze wiernych, nie tylko z samej parafii, ale i z sąsiednich, którzy gremialnie korzystają z sakramentu pokuty i przystępują do Komunii św. W księdze otrzymanych łask do setek wpisanych dołącza się coraz to nowe. Ożywia się kult Matko Bożej i św. Łukasza w miejscu objawienia, a mieszkańcy Łukaszówki gromadzą się tu na nabożeństwa majowe, październikowe i pasyjne. Szczególnie licznie przybywają wierni z samej wsi, ale i okolic w uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, kiedy jest odprawiana Msza św. i wygłaszane są okolicznościowe kazanie, a kapłani niestrudzenie spowiadają długie kolejki penitentów. Tu też według opinii tutejszych mieszkańców mają miejsce uzdrowienia i nawrócenia. Nawiedzając sanktuarium św. Łukasza w Surhowie warto jest także pojechać do Łukaszówki, miejsca objawienia i kultu Madonny i jej piewcy, św. Łukasza Ewangelisty.