Reklama

Europa

Słowacja: uczczono pamięć hr. Jánosa Esterházego – bohatera Węgier i Polski

W Dolnych Obdokovcach koło Nitry w środkowo-zachodniej Słowacji 16 września uczczono pochodzącego z tej miejscowości hrabiego Jánosa Esterházego. W okresie międzywojennym był on działaczem mniejszości węgierskiej w Słowacji, wchodzącej wówczas w skład Czechosłowacji, a w czasie II wojny światowej pomagał Polakom, próbującym przedostać się z okupowanego kraju na Węgry. Starał się również ratować Żydów na tych terenach. Obrzędom pogrzebowym przy odnalezionych po 60 latach prochach hrabiego przewodniczył metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Obecni byli rodzina Esterházego oraz jako przedstawiciele episkopatów Węgier i Słowacji biskupi polowi tych krajów: László Bíró i František Rábek.

[ TEMATY ]

Słowacja

wikipedia.org

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

„Systemy totalitarne odmawiały prawa do grobu ludziom szlachetnym i wspaniałym i to spotkało też Jánosa Esterházego. W końcu jednak prochy tego bohatera Węgier, Polski i Słowacji znajdują swój grób jako wyraz naszej pamięci o nim, ale także jako miejsce, które staje się dla nas wszystkich wielkim zobowiązaniem do solidarności, pamięci, wiary, przebaczenia i do pojednania” – powiedział w kazaniu główny celebrans. Zwrócił uwagę, że „Esterházy czuł się demokratą, chrześcijaninem i człowiekiem z tej części Europy Środkowo- Wschodniej” i dodał, że „w tamtych czasach każdy z tych powodów wystarczał, by być uwięzionym czy nawet pozbawionym życia”.

Metropolita krakowski przypomniał postać polityka, który był symbolem wspólnych dziejów i tradycji polsko-węgierskich. Przypomniał, że „Esterházy, korzystając ze swoich znajomości i koligacji rodzinnych, jako syn węgierskiego arystokraty i Elżbiety, córki hrabiego Stanisława Tarnowskiego, pomagał Polakom, którzy przedzierali się przez Słowację, by przez Węgry i Rumunię udać się na Zachód, gdzie tworzyło się Wojsko Polskie”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jako jedyny poseł parlamentu I Republiki Słowackiej sprzeciwił się w 1942 roku deportacjom słowackich Żydów do obozów zagłady. Po zakończeniu wojny w 1945 służby komunistyczne Słowacji uwięziły go wydały w ręce NKWD. W ZSRR skazano go na karę śmierci, którą później zamieniono mu na ciężkie roboty pracę w łagrach, gdzie spotkał m.in. Polaków, żołnierzy AK Okręgu Wileńskiego. „Wszędzie tam, gdzie się znajdował umacniał ludzi w wierze i nadziei chrześcijańskiej, czerpiąc swoją siłę duchową z Chrystusowego Krzyża” – mówił hierarcha. Podkreślił, że swe ostatnie lata życia hrabia spędził w ciężkim więzieniu koło Ostrawy i tam zmarł w opinii świętości.

„Ten niestrudzony wyznawca Chrystusowego Krzyża zmarł w roku 1957, ale pamięć o nim przez wiele lat była zakazana i dla Węgrów, i dla Słowaków, i dla Czechów, i dla Polaków” – zaznaczył abp Jędraszewski. Zauważył, że „dopiero teraz ta pamięć odżywa i dzisiejsza uroczystość złączyła biskupów węgierskich, słowackich, polskich, był także przedstawiciel episkopatu Czech”.

Reklama

„W osobie Esterházego mamy człowieka, który jednoczy narody w tej części Europy w wyznawaniu tej samej wiary, w czerpaniu siły z Chrystusowego Krzyża, który uczy jedności ponad podziałami i wskazuje, że prawdziwym domem dla wszystkich jest Chrystusowy Kościół” – podkreślił kaznodzieja. Dodał, że „tylko wiara w Chrystusową Ewangelię jest jedynym fundamentem, który może scalić i ocalić Europę w epoce, w której dąży się do zapomnienia za wszelką cenę i o Ewangelii, i o krzyżu i o tych, którzy tworzyli fundamenty chrześcijańskiej Europy i jej jedności”.

W liście do uczestników uroczystości prezes IPN Jarosław Szarek napisał, iż János Esterházy „przez całe swoje życie pozostał wierny zasadom chrześcijańskiej Europy i niezłomnie, mimo totalnego zagrożenia, stawał w obronie prześladowanych. W dzisiejszych czasach staje się on symbolem odwagi i rozwagi. (...) Tak jak był on potrzebny współczesnym, by nazywać rzeczy po imieniu i przestrzegać przed szaleńczymi, obłąkańczymi ideologiami, tak samo jest potrzebny nam także dziś, abyśmy nie zatracili swej tożsamości i mogli odwoływać się do jego wyjątkowego przesłania".

János Esterházy (po słowacku Ján Esterházi) urodził się 14 marca 1901 w Veľkim Zálužiu na Górnych Węgrzech (dzisiejsza Słowacja; koło Nitry). W 1924 poślubił hrabiankę Lívię Serényi, z którą miał dzieci Janosa i Alicję. W okresie międzywojennym uczestniczył w życiu politycznym ówczesnej Czechosłowacji, Był przewodniczącym konserwatywnej Węgierskiej Partii Narodowej i posłem do parlamentu Czechosłowacji, gdzie bronił praw mieszkającej tam mniejszości węgierskiej.

Reklama

Podobną postawę zajmował w utworzonym przez Niemcy niepodległym państwie słowackim (1939-45). 15 maja 1942 jako jedyny poseł w parlamencie słowackim głosował przeciwko ustawie o wysiedleniu Żydów z tego kraju, za co ostro skrytykowała go miejscowa prasa. Nie utożsamiał się ze współpracującymi z III Rzeszą władzami ówczesnej Słowacji, mawiając: „Naszym znakiem jest krzyż, a nie swastyka".

Wcześniej, w listopadzie 1938, z zadowoleniem przyjął tzw. I arbitraż wiedeński, tj. zmuszenie Czechosłowacji przez hitlerowskie Niemcy do zwrócenia Węgrom znacznych terenów na południu Słowacji (czego Węgry domagały się już od 1918 roku).

W latach II wojny światowej pomagał Czechom, Słowakom i Żydom w ucieczce i przedostawaniu się na Węgry. Od 1939 roku pomagał również Polakom, organizując, po klęsce wrześniowej, przerzut naszych żołnierzy na Węgry. Między innymi osobiście przewiózł do Budapesztu gen. Kazimierza Sosnkowskiego. W 1944 zaprotestował przeciw okupacji Węgier przez wojska niemieckie.

Po opanowaniu Bratysławy przez wojska sowieckie w 1945 został aresztowany, ale po 12 dniach odzyskał wolność. W sprawie losu słowackich Węgrów rozmawiał z reprezentującym rząd Gustavem Husákiem, na którego polecenie aresztowało go NKWD i wywiozło do Moskwy na Łubiankę. Kolejne miesiące Esterházy spędził na Syberii (w międzyczasie Słowacki Trybunał Narodowy w Bratysławie skazał go na karę śmierci), po czym w 1949 powrócił do kraju. Wyrok śmierci mu darowano, choć do końca życia pozostał w więzieniu – ostatnim miejscem pobytu był Mírov koło Ołomuńca w Czechosłowacji, gdzie zmarł 8 marca 1957.

Za niesienie pomocy polskim uchodźcom w czasie II wojny światowej prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Jánosa Esterházego w marcu 2009 roku Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W listopadzie tegoż roku hrabia otrzymał pośmiertnie Nagrodę im. Jana Karskiego Ligi Przeciw Zniesławieniu, od 1987 wyróżniającej osoby, które w latach II wojny światowej przyczyniły się do ratowania Żydów. W 1993 roku na ramach węgierskojęzycznego słowackiego pisma „Új Szó" dobrego imienia Esterházyego bronił słynny „łowca nazistów", Szymon Wiesenthal. W tym samym roku Węgra zrehabilitował rosyjski wymiar sprawiedliwości. Od tego też czasu rehabilitacji ojca przez Słowację domaga się córka hrabiego Alice Esterházy-Malfatti. Do kroku tego namawia Bratysławę także Budapeszt, np. w 2007 roku uczynił to ówczesny prezydent László Sólyom.

Reklama

Postać Esterházyego nie przestaje budzić kontrowersji na Słowacji, gdzie niektórzy uważają go za zdrajcę i zwolennika „faszyzmu" (najwidoczniej utożsamianego przez krytyków hrabiego z nazizmem).

W Warszawie przed kościołem pw. bł. Władysława z Gielniowa przy ul. Przy Bażantarni na Natolinie (Ursynów) odsłonięto 15 czerwca 2011 popiersie ufundowane przez państwo węgierskie. Na uroczystość z tej okazji przybyli marszałek węgierskiego Zgromadzenia Narodowego László Kövér i marszałek Sejmu RP Bogdan Borusewicz. Popiersie poświęcili proboszcz parafii bł. Władysława z Gielniowa ks. prałat Jacek Kozub i ks. prałat Józef Maj.

2017-09-20 16:11

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Słowacja: władze oddają hołd kard. Tomko – „jednej z najważniejszych osobistości”

[ TEMATY ]

Słowacja

kard. Tomko

Grzegorz Gałązka

Kardynał Jozef Tomko był wielką postacią duchową i jedną z najważniejszych osobistości na Słowacji – oświadczyła prezydent tego kraju Zuzana Čaputová. W katedrze św. Marcina w Bratysławie złożyła bukiet kwiatów przy trumnie zmarłego w wieku 98 lat byłego prefekta Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. W świątyni obecni byli także: przewodniczący parlamentu Boris Kollar i premier Eduard Heger.

- Cieszył się zaufaniem czterech papieży. Słowacja będzie za nim tęsknić – powiedziała o zmarłym szefowa państwa. Dodała, że kardynał zawsze był zainteresowany teraźniejszością i przyszłością swej ojczyzny. Podkreśliła jego „wszechobecne człowieczeństwo i empatię”.

CZYTAJ DALEJ

Jezus kochał Judasza do końca

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

pl.wikipedia.org

Rozważania do Ewangelii Mt 26, 14-25.

Środa, 27 marca. Wielki Tydzień

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję