Gromadzenie, ochrona i upowszechnianie zabytków kultury ludowej
- to wspólne zadania różnego typu muzeów, a regionalnych i skansenów
w szczególności. Ostatnie z wymienionych zadań, a więc udostępnianie
w coraz pełniejszym stopniu dóbr muzealnych stało się od szeregu
lat istotnym wyznacznikiem muzealnej pracy dydaktycznej, zmierzającej
do systematycznego i planowego popularyzowania różnych przejawów
rodzimej kultury ludowej naszego regionu. Bogactwo muzealnych zbiorów,
ich charakter i możliwość niejako bezpośredniego obcowania z nimi,
każe się nam zatroszczyć nie tylko o stwarzanie warunków do okazjonalnego
oglądania naszych ekspozycji w formie wycieczek, która jest najpopularniejsza.
Edukacja muzealna w naszym skansenie skierowana jest na kontakt przemyślany
i powtarzalny, poszerzający możliwości bliższego poznania muzealnej
ekspozycji. Dzieci i młodzież pozostają najliczniejszą populacją
odwiedzającą muzeum, stąd nieustanna troska o nich i profilowanie
spotkań muzealnych dostosowanych do ich wieku, potrzeb, oczekiwań.
Z myślą też o młodym pokoleniu Muzeum Wsi Lubelskiej opracowało zestaw
zajęć, mających charakter lekcji muzealnych dla różnych przedziałów
klasowych. Są one zsynchronizowane ze szkolnym programem języka polskiego,
historii, plastyki i rozprowadzane wśród nauczycieli poprzez Kuratorium
Oświaty w Lublinie, a także na spotkaniach i konferencjach metodycznych
z nauczycielami, czy bezpośrednie z nimi kontakty. Tematyka lekcji
muzealnych jest tak dobrana by mogła popularyzować zbiory muzeum
i rozwijać zainteresowania uczniów kulturą ludową. Poprzez różne
formy tych spotkań przeprowadzonych w naturalnej wiejskiej scenerii
chat i ich obejść, pogłębione bogatym materiałem oglądowym na ich
wyposażeniu, przybliża się młodym różnorodne strony życia codziennego
i kultury dawnej wsi ich ojców. Zakres oddziaływań tej kultury jest
stale rozszerzany przez wciąż wzbogacane formy jej prezentacji.
Rok kalendarzowy wyznacza typ lekcji i spotkań muzealnych
o charakterze obrzędowym. Blok zajęć tego typu przypadający na jesień
rozpoczyna się omówieniem Zaduszek jako szczególnego święta sięgającego
prastarej tradycji ludowej utrwalanej w "Dziadach" Adama Mickiewicza. "
Andrzejki" i związane z nimi zabawy wróżebne przetrwały do dziś i
znajdują zawsze wdzięcznych odbiorców wśród młodzieży. Okres Świąt
Bożego Narodzenia jest szczególnie piękny, nabrzmiały ludowymi zwyczajami
- co stanowi okazję do przygotowywania z uczniami spotkań wigilijnych,
cieszących się coraz większą popularnością. Barwne widowiska kolędnicze
oparte na autentycznych tekstach ludowych i pokazach minionych pokoleń
wzbudzają coraz żywsze zainteresowanie. W tym też okresie dzieci
wykonują ozdoby choinkowe według ludowych wzorów, uczestniczą w spotkaniach
z pastorałką, z gawędziarzami opowiadającymi o dawnych tradycjach
świątecznych. Drugim nie mniej ważnym świętem w roku obrzędowym,
znajdującym wyraz w naszych zajęciach, jest okres wielkanocny. Spotkania
muzealne przypadające na ten czas podporządkowane są, więc zapoznaniu
się z technikami wykonywania palm, pisanek, a także omówieniu zwyczajów
i obrzędów związanych z Wielkim Postem i Wielkanocą. W rezultacie
uczestnicy zajęć, oprócz samodzielnych prób wykonania wspomnianych
atrybutów świątecznych mają okazję obejrzenia ich autentycznych okazów
zgromadzonych w MWL. Na okres wiosenno-letni przypada "sobótka"
- artystyczne święto ludowe w kulturze prastarej wsi, które stanowi
okazję do wspólnej zabawy, śpiewania dawnych pieśni, plecienia i
puszczania wianków na wodę, prezentowania inscenizacji starego widowiska,
którego opis znajdujemy u Jana Kochanowskiego.
Imprezy muzealne popularyzujące tradycje, obrzędy i rzemiosło
Lubelszczyzny odbywają się w skansenie cały rok. Są zaplanowane najczęściej
na soboty, niedziele i święta, aby mogły stać się pretekstem do wybrania
się do muzeum całą rodziną. Ich różnorodność zachęca do wielokrotnych
odwiedzin w skansenie bez ryzyka znudzenia.
Na wiosnę żegnaliśmy zimę barwnym korowodem z gaikiem i
tradycyjnym paleniem i topieniem marzanny. W malowniczy świat wiejskiej
obrzędowości Wielkanocnego Poniedziałku przenieśliśmy się w drugi
dzień świąt zwany "śmigustnym". Były, więc zabawy przy huśtawkach,
śpiewy wielkanocne, obdarowywanie się pisankami i chodzenie po dyngusie
z tradycyjnym oblewaniem wodą. 3 maja, jak co roku w naszym muzeum
ma miejsce impreza patriotyczno-religijna nawiązująca do obchodów
rocznicy Konstytucji 3 Maja w II Rzeczypospolitej. W programie znajduje
się parada orkiestr dętych, pokaz musztry ułańskiej, apel harcerzy,
nabożeństwo majowe.
Pod koniec maja czeka nas jeszcze festyn agroturystyczny
- 20 maja oraz święto matki i dziecka - 27 maja. Ta ostatnia to impreza
rodzinna umożliwiająca zaprezentowanie się różnych zespołów dziecięcych
i młodzieżowych z koncertami dedykowanymi mamom. Dla dzieci w tym
dniu przewidziany jest konkurs plastyczny i nauka robienia zabawek
z naturalnych surowców. Dziecko - jego wyobraźnia, zmysł artystyczny,
potrzeba aktywności i zabawy są talentami, na których bazujemy przygotowując
dla niego zajęcia i spotkania popularyzujące rodzimy folklor. Dlatego
też wiele swych działań opiera się na formach konkursów, rywalizacji
zespołowej i gier teatralnych, przedstawień. Na imprezie majowej
adresowanej do mam i dzieci będziemy mięli okazję podpatrzeć ich
twórczy warsztat. Zobaczymy min. montaże słowno-muzyczne i taneczne
dzieci z lubelskich przedszkoli nr 4, 26, 66, przedstawienia teatralne "
4 mile za piec" według Marii Kownackiej w wykonaniu dzieci ze szkoły
podstawowej nr 14, usłyszymy koncert chóru młodzieżowego z tej samej
szkoły.
Kultura (w szczególności ludowa) jako zjawisko społeczne,
jej rola w kształceniu świadomości, charakteru narodowego, jakość
życia, stoi w centrum działalności naszego muzeum. Rozszerzanie uczestnictwa
młodych ludzi w tej kulturze, ochrona i pielęgnowanie jej to cele
zaspokajające te działania. Muzea z racji swego charakteru są nośnikami
wartości tej kultury i zasługuje na uwagę wszystkich, którym leży
na sercu kulturowa misja edukacji młodego pokolenia. W kontakcie
z ta kulturą młody człowiek zdobywa wiedzę o pracy, historii i twórczości
pokoleń minionych, budujących podwaliny następnym pokoleniom Przypominać
o tym - to niezbywalny i nieustanny trud rodziców, dziadków, nauczycieli
również wychowawców, muzealników, etnografów.
Nasze muzeum przez swoją pracę - mamy nadzieję - podejmuje
ten wysiłek niestrudzenie. Jakże wyraźnie brzmią słowa niedawno zmarłego
lubelskiego kapłana ks. M Brzozowskiego - profesora KUL, wspaniałego
wychowawcy, którego obfite owoce pracy pozostały w różnych dziedzinach
życia religijnego, społecznego i kultury polskiej: "Ojczyzna to przede
wszystkim kultura, potrzebna ziemia, aby na niej żyć, potrzebny język,
aby nim wypowiadać samego siebie, - ale o istocie ojczyzny stanowi
kultura. To o tej ojczyźnie śpiewała mi matka, jej dzieje mi opowiadała,
to za tę ojczyznę modlono się w domu i w Kościele, za tę ojczyznę
ginęli żołnierze Armii Krajowej, jej ofiarowywali swe życie męczennicy
Katynia, Oświęcimia, Kołymy czy Majdanka. Szkoła uświadomiła mi,
że jeśli jestem Polakiem, to nie dlatego, że urodziłem się we Lwowie
i kochałem wszystko, co lwowskie, nawet nie dlatego, że mówię po
polsku, lecz dlatego, że od dzieciństwa żyje polską kulturą: jej
historią, literaturą i sztuką, że żyję w kręgu polskich zwyczajów
i obyczajów, że przyswoiłem sobie polska mentalność. Po prostu dlatego,
że po polsku myślę i działam".
Pomóż w rozwoju naszego portalu