Sympozjum rozpoczęła Msza św., której przewodniczył abp Wacław Depo. W homilii metropolita częstochowski wskazał na twórczy niepokój paulińskiego mariologa, który inspirował działania na wielu płaszczyznach nie tylko współbraci. - Na wzór i św. Jana Pawła II i Prymasa Stefana Wyszyńskiego, Sługi Bożego, był zawsze twórczo niespokojny, czego dowodem są świadectwa, zarówno z lat wykładów i spotkań, o czym zaświadczam, w Wyższym Seminarium Duchownym w Radomiu, czy na Instytucie Teologicznym UKSW w Radomiu czy tutaj również na Jasnej Górze. Zachęcał do maksymalnych wysiłków na drodze służby Bogu, ludziom i Polsce. Ostatnim akordem, w którym nie brał już osobistego udziału, był zamysł uwspółcześnienia zadań wypływających ze Ślubów Jasnogórskich poprzez tzw. Raport Jasnogórski – mówił kaznodzieja.

O bogatej osobowości i dokonaniach o. Zachariasza mówił we wprowadzeniu do sympozjum o. Arnold Chrapkowski. Przełożony generalny Zakonu Paulinów podkreślił, że o. Zachariasz był nade wszystko także „człowiekiem Apelu Jasnogórskiego”. - Każdy z nas zapewne zachował w pamięci swój niepowtarzalny obraz o. Zachariasza. Był osobą wielobarwną, specyficzną, o wielkim sercu i niezwykłej charyzmie, osobą, której nie da się łatwo zaszeregować do określonej grupy. Gorliwy kapłan i pauliński zakonnik, duszpasterz, pielgrzym, wychowawca, naukowiec, człowiek pióra, patriota, bezgranicznie oddany Maryi, zatroskany o jasnogórskie sanktuarium, człowiek mediów – wyliczał o. Chrapkowski.

Przełożony generalny Zakonu Paulinów mówił też o zmarłym współbracie jako człowieku, który choć swoim słowem i działaniem nieustannie inspirował, prowokował i pobudzał do myślenia i działania, to jednak zawsze odczuwał niedosyt i potrzebę dopowiedzenia. – „Pewnie i dzisiaj w czasie tej naukowej sesji padłyby te stwierdzenia, ale to prawo profesora, człowieka nauki zaangażowanego jednocześnie w duszpasterstwo – zauważył o. generał. – Taka była bogata natura o. Zachariasza, pełnego przy tym zawsze humoru i pogody ducha. Dziś po kilku miesiącach jego nieobecności pośród nas, chcemy przywołać i zobaczyć w świetle aktualnych wydarzeń Kościoła powszechnego i Kościoła w Polsce myśl o. Zachariasza”.

Dla o. dr. Michała Legana dyrektora Jasnogórskiego Instytutu Maryjnego i jednego z inicjatorów konferencji, o. Jabłoński to legendarna postać Jasnej Góry, który całym swoim życiem, duszpasterskim rozpędem, entuzjazmem, nowatorstwem, intensywnie wpłynął na wiele pokoleń paulinów. – Ponieważ odszedł już do Pana, to nie mogliśmy tego tak po prostu zostawić, tym bardziej że był wybitnym naukowcem, mariologiem, duszpasterzem, mnichem – Jego obecność była wymagająca, twórcza, prowokująca do tego, żeby szukać zupełnie nowych dróg, nowych rozwiązań, dlatego właśnie my próbujemy, także po jego śmierci nie tylko wspominać, ale to jego dzieło kultywować, kontynuować” - zapewniał o. Legan i dodał: „Napisaliśmy z o. prof. Andrzejem Napiórkowskim we wstępie do książki, która powstała na Konferencję, że mamy takie podejrzenie, że o. Zachariasz w Domu Ojca bardzo się ucieszył, kiedy się zorientował, że ta konferencja naprawdę nie będzie o nim – zaznacza o. Legan – Pierwsze dwa wykłady owszem, będą dotyczyły jego życia i twórczości, a potem natychmiast przechodzimy do jego ukochanych tematów: Kościół, Maryja, Miłosierdzie”.

O. prof. Zachariasz Jabłoński zmarł 26 listopada 2015 r. w wieku 75 lat. W Zakonie Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika przeżył 57, a w kapłaństwie 51 lat. W latach 2008-2014 pełnił posługę definitora generalnego Zakonu. Był doktorem nauk teologicznych, profesorem Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego i kierownikiem Katedry Mariologii Instytutu Teologicznego w Radomiu, należał do Polskiego Towarzystwa Mariologicznego i Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej. Był również członkiem Rady ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek Konferencji Episkopatu Polski. Cieszył się uznaniem jako duszpasterz akademicki, organizator grup młodzieżowych Pieszej Pielgrzymki Warszawskiej a także współorganizator i przewodnik Pieszej Pielgrzymki ze Skałki w Krakowie na Jasną Górę. Dorobek naukowy paulińskiego mariologa obejmuje 416 różnego rodzaju publikacji naukowych i popularnonaukowych. Przewodnim nurtem jego refleksji oraz działalności popularyzatorskiej – także m.in. na antenie Radia Jasna Góra i Radia Maryja – była próba odczytania społeczno–religijnej roli kultu maryjnego w jasnogórskim sanktuarium jako szczególnym ośrodku czci Ikony Bogurodzicy w kontekście jej związku z modelem duchowości polskiej oraz losem narodu polskiego. Zdaniem ks. prof. Janusza Królikowskego o. Zachariasza niewątpliwie wyróżniało wielkie umiłowanie Jasnej Góry, wpisane w uniwersalizm Kościoła i troskę o Ojczyznę. Obok Matki Bożej jego drugą wielka miłością była Polska. – Był to myśliciel polityczny. Nieraz zastanawialiśmy się nad tzw. zaangażowaniem politycznym Jasnej Góry, tego, co się tu mówi, tego, co z Jasnej Góry płynie, a on się nie bał tego tak zwanego posądzenia, że mieszamy się w politykę, tylko miał to jasne przekonanie, że jak walczymy o dobro wspólne, to, czy się to komu podoba czy nie, to trzeba o tym mówić. (...) Tutaj mamy coś takiego płynącego z przekonania o prymacie prawdy” – wspominał ks. prof. Królikowski. W archiwach jasnogórskich o. Zachariasz odszukał ślady pielgrzymiej obecności na Jasnej Górze 114 świętych i błogosławionych.

Organizatorami Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Miłosierdzie, Kościół, Maryja” – w hołdzie o. prof. Zachariaszowi Jabłońskiemu, OSPPE, człowiekowi Kościoła oddanemu Maryi” - byli: Jasnogórski Instytut Maryjny i Katedra Eklezjologii Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Specjalnie na Konferencję została wydana książka zatytułowana: „Miłosierdzie, Kościół, Maryja” zawierająca teksty wygłaszanych wykładów. Książkę wydała Inicjatywa Ewangelizacyjna: „Wejdźmy na szczyt” Jasna Góra – Kraków – Szydłówek 2016 pod redakcją: o. prof. Andrzeja Napiórkowskiego, o. Michała Legana, Gabrieli Kuc-Stefaniuk.