Pielgrzym najstarszych tras

Idzie z modlitwą i minimalistycznym bagażem, choć pełnym powierzonych mu intencji. Trzykrotnie przechodził szlaki Camino, pieszo wędrował do Rzymu, rowerem wraz z przyjaciółmi do Ziemi Świętej, a teraz realizuje Drogę Jerozolimską. Z początkiem września ponownie wyrusza samotnie na szlak, aby zwieńczyć go wędrówką śladami Chrystusa.

Najpierw były Góry Świętokrzyskie

Chodzenie towarzyszyło mu od małego, najpierw na barana z tatą, który zabierał go na szlaki Gór Świętokrzyskich. Potem przyszedł czas na poznawanie Polski. – Przeszedłem nasz piękny kraj, gdzie się dało, wzdłuż południowej i północnej granicy – mówi ks. Langner. Duch pielgrzymowania równolegle towarzyszył drodze kapłańskiej ks. Stanisława – przez 11 lat prowadził Diecezjalne Biuro Pielgrzymkowe, organizując pielgrzymki w różne ważne miejsca w Europie, a przez 12 lat, jako duszpasterz akademicki uczestniczył ze studentami w Kieleckich Pieszych Pielgrzymkach na Jasną Górę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Doświadczenie Camino

Istniejąca od ponad tysiąca lat Droga św. Jakuba jest jednym z najważniejszych chrześcijańskich szlaków pielgrzymkowych, obok tych do Rzymu i Jerozolimy. Według legendy ciało św. Jakuba przewieziono łodzią do północnej Hiszpanii, a następnie pochowano w miejscu, w którym dziś znajduje się miasto Santiago de Compostela. Droga Jakubowa przeznaczona jest dla pątników indywidualnych lub małych grup, chcących doświadczyć obecności Boga, ciszy i duchowej przemiany.

Reklama

Na pierwszą wyprawę szlakiem św. Jakuba ks. Langner zdecydował się w 2007 r. Wybór padł na najstarszą z dróg – Camino Frances (ponad 800 km), która – wbrew nazwie („Szlak Francuski”) – w 98 procentach przebiega przez terytorium Hiszpanii. Była to wędrówka od schroniska do schroniska, z Mszami św. odprawianymi na ogół w parafiach i „piękne doświadczenie kulturowe”.

Drugie Camino było kilka lat później, w 2014 r. i była to droga z Sewilli do Composteli – Via de La Plata (ok. 1000 km), prowadząca przez Hiszpanię, wzdłuż szlaku dawnych legionów rzymskich, wyznaczanych przez wysokie słupy granitowe. Historycznie okazała się bardzo ciekawa, ale o tyle ciężka, że pielgrzymowi każdego dnia towarzyszył upał ok. 40 stopni.

Trzecia wyprawa do św. Jakuba to był rok 2019. Tym razem była to droga zwana Angielską – Camino del Norte. W tej pielgrzymce były i wysokie góry, i morze, z możliwością zamoczenia nóg niemal każdego dnia w wodzie morskiej, szlak wiódł bowiem wzdłuż wybrzeży Oceanu Atlantyckiego.

Zmierzający do Santiago pielgrzymi wybierali od wieków różne drogi, których sieć w końcu oplotła całą Europę. Dziś część z nich zarosła, część uzyskała status oficjalnego szlaku Camino de Santiago. Szlak św. Jakuba zyskał nowe życie dzięki wizytom papieskim: w 1982 i 1989 Santiago de Compostela odwiedził Jan Paweł II, a w 2010 przybył tu Benedykt XVI.

W 1993 r. szlak św. Jakuba wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

2 x do Rzymu

Szlak do Rzymu, czyli ok. 1700 km, został podzielony na dwa odcinki. – Wyruszałem w drogę do Rzymu, będąc już proboszczem na parafii, konieczne było zastępstwo, więc ze względu na obowiązki rozłożyłem trasę na dwa etapy, każdy z nich trwał ok. miesiąca – opowiada ks. Langner.

Reklama

Wyruszył z Częstochowy, właściwie tylko z… sakwą podróżną. – Jak to się potocznie mówi, szedłem „na św. Franciszka” albo „na dziada”, licząc, że ktoś za „Bóg zapłać” udzieli pielgrzymowi gościny. Obawy? Przecież nie wyruszałem sam, towarzyszyli mi Pan Bóg w Trójcy Jedyny, Najświętsza Maryja Panna, moi święci patronowie i Aniołowie Stróżowie – opowiada. – Albo ufamy Panu Bogu, albo nie – konkluduje. Ale przyznaje, że naturalne niepokoje bywały, szczególnie pod koniec dnia, gdy marzyło się o w miarę wygodnym łóżku. I modlitwa wtedy bywała bardzo gorliwa…

Pielgrzym kierował się z Częstochowy na Czechy, Ostrawę, Austrię, Węgry, następnie od strony wschodniej Alp – na Triest, Rawennę, Asyż, z każdym dniem bliżej Rzymu. Część włoska prowadziła wzdłuż Tybru. Ks. Langner wspomina, jak wiele ludzkiej życzliwości doświadczył podczas tej i innych peregrynacji. Sam niósł bagaż wielu, bardzo wielu intencji i próśb, czyli to wszystko, co zawierzyli mu bliscy, przyjaciele, parafianie i napotkani po drodze.

Rowerami do Hajfy

Reklama

Celem kolejnej odważnej pielgrzymki, tym razem rowerowej, miała być Ziemia Święta. Ks. Stanisław na tę wyprawę namówił ks. Józefa Knapa i grupkę jego przyjaciół. Codzienna trasa wynosiła 100-120 km. Kierowali się na Ukrainę, przed dawne polskie Kresy (zatrzymując się w historycznie ciekawych miejscach), zmierzając do celu przez Rumunię, Bułgarię, z ożywczym doświadczeniem wybrzeży Morza Czarnego i Złotych Piasków. – Już na krańcach Bułgarii, pamiętam, chciałem odprawić Mszę św. i napotkany, notabene mocno nietrzeźwy mężczyzna przekonywał mnie, że jest tutaj kościół z obrazem Jasnogórskiej Ikony, z Janem Pawłem II. Nie bardzo wierzyłem, ale faktycznie doprowadził mnie do greckokatolickiego kościółka ze wspomnianymi obrazami w kaplicy. Tamtejszy kapłan przyjął mnie bardzo życzliwie – opowiada. Rowerowi pielgrzymi chcieli przedostać się promem na Cypr, ale wojna w Syrii udaremniła te plany. Pojechali więc do Pireusu, nie udało się jednak dopłynąć do zaplanowanej Hajfy. Ziemia Święta wciąż pozostawała w marzeniach i planach. I nadszedł na nią czas, już po wybuchu pandemii covidowej.

The Jerusalem Way

Kilkanaście lat temu Austriak wyznaczył jej szlak, określił ideę – i zainspirował rzesze pielgrzymów. Nazywana jest najdłuższą drogą pokoju, stanowi najdłuższą trasę pielgrzymkową na świecie. Ten międzynarodowy szlak biegnie od końca Europy w Finisterre do początku w Jerozolimie. Jerozolima jest najważniejszym miejscem dla chrześcijan i Żydów, miejscem świętym dla muzułmanów i uważana jest za skrzyżowanie światowych religii. Choć dzieli nas od tego jeszcze wiele – nie tylko przecież kilometrów, świętość Jerozolimy jest traktowana także jako symbol nadziei na pokojowe współistnienie rodziny ludzkiej. Droga Jerozolimska łączy różne religie, narody i kultury w niezwykłym projekcie pokojowym i oznacza wzajemne uznanie. Jej symbolem jest gołąbek pokoju z gałązką oliwną.

A więc znowu ks. Langner wyruszył, tym razem z Łagiewnik, bez pieniędzy, kierując się na Belgrad, urokliwymi słowackimi lasami. Cała Droga Jerozolimska jest podzielona na ok. 800-km odcinki. Kapłan ma już za sobą kilka etapów: w 2022 r. przeszedł drogę z Belgradu do Tesalonik (ponad 800 km); w 2023 r. – z Tesalonik do Izmiru w Turcji.

Samotne wyprawy siłą rzeczy obfitują w nieprzewidziane i niebezpieczne przygody, jak napaść stada dzikich psów w Serbii, towarzyszące mu na Słowacji wilki czy niespodziewana gościna na tureckim weselu.

I znowu, jak od lat, 1 września 2024 r. ks. Langner wyruszy na pielgrzymi szlak, prowadzący tym razem z tureckiego Izmiru (dawna Smyrna). – Ruszam na Efez, Kapadocję do Adany w Turcji. Kolejnym etapem będzie droga z Adany na Cypr i promem do Hajfy – zapowiada. Ok. 10 dni zamierza spędzić w Ziemi Świętej, przemierzając ją drogami Jezusa. Idzie z namiotem, dokąd nogi poniosą, bo np. w Turcji trudno o nocleg.

Towarzyszy mu nieustannie i cały czas modlitwa. – Moje wyprawy traktuję jako wymagające rekolekcje w drodze i jako pielgrzymkę zawierzenia. Modlę się o pokój, za Kościół i jego świętość, niosę wszystkie powierzone mi intencje – konkluduje ks. Langner.

Po przedstawieniu dwa tygodnie temu postaci św. Franciszka z Asyżu chciałbym dzisiaj opowiedzieć o innym świętym, który należał do pierwszego pokolenia Braci Mniejszych: o Antonim Padewskim czy - jak go się również nazywa - Lizbońskim, nawiązując do miejsca jego urodzenia. Mowa o jednym z najpopularniejszych świętych w całym Kościele katolickim, czczonym nie tylko w Padwie, gdzie wzniesiono wspaniałą bazylikę, w której spoczywają jego doczesne szczątki, ale na całym świecie. Wierni z wielką czcią odnoszą się do jego obrazów oraz figur, przedstawiających go z lilią, symbolem jego czystości, bądź z Dzieciątkiem Jezus na ręku, upamiętniającym cudowne widzenie, o którym wspominają niektóre źródła literackie. Antoni w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju duchowości franciszkańskiej dzięki swym wybitnym przymiotom - inteligencji, zrównoważeniu, gorliwości apostolskiej, a przede wszystkim żarliwości mistycznej. Urodził się w Lizbonie w szlacheckiej rodzinie ok. 1195 r. i na chrzcie otrzymał imię Fernando (Ferdynand). Wstąpił do kanoników zachowujących monastyczną Regułę św. Augustyna, najpierw w klasztorze św. Wincentego w Lizbonie, następnie Świętego Krzyża w Coimbrze - renomowanego ośrodka kultury Portugalii. Z zainteresowaniem i zapałem poznawał Biblię i Ojców Kościoła, zdobywając wiedzę teologiczną, którą owocnie wykorzystywał w działalności nauczycielskiej i kaznodziejskiej. W Coimbrze wydarzył się epizod, który w decydujący sposób wpłynął na jego życie: w 1220 r. wystawiono tam relikwie pierwszych pięciu misjonarzy franciszkańskich, którzy udali się do Maroka, gdzie ponieśli śmierć męczeńską. Ich historia zrodziła w młodym Ferdynandzie pragnienie naśladowania ich i postępowania drogą chrześcijańskiej doskonałości: poprosił wówczas o zgodę na opuszczenie kanoników św. Augustyna i zostanie bratem mniejszym. Jego prośba została przyjęta i pod nowym, zakonnym imieniem Antoni on również wyruszył do Maroka. Opatrzność Boża zdecydowała jednak inaczej. Z powodu choroby musiał wrócić do Włoch i w 1221 r. wziął udział w słynnej Kapitule Namiotów w Asyżu, gdzie spotkał też św. Franciszka. Następnie żył czas jakiś w całkowitym ukryciu w klasztorze w pobliżu Forli w północnych Włoszech, gdzie Pan powołał go do innej misji. Wysłany w okolicznościach zupełnie przypadkowych do wygłoszenia kazania z okazji święceń kapłańskich, pokazał, że wyposażony jest w taką wiedzę i dar wymowy, iż przełożeni przeznaczyli go do kaznodziejstwa. Tak oto rozpoczął we Włoszech i we Francji ogromnie intensywną i skuteczną działalność apostolską, by nakłonić sporą liczbę osób, które odeszły od Kościoła, do zmiany decyzji. Był też jednym z pierwszych nauczycieli teologii Braci Mniejszych, jeżeli nie wręcz pierwszym. Rozpoczął swe nauczanie w Bolonii, z błogosławieństwem Franciszka, który, w uznaniu cnót Antoniego, wystosował do niego krótki list, rozpoczynający się tymi słowami: „Podoba mi się, że nauczasz świętej teologii braci”. Antoni położył podwaliny pod teologię franciszkańską, która - uprawiana przez innych wybitnych myślicieli - miała osiągnąć swoje szczyty w postaciach Bonawentury z Bagnoregio i bł. Dunsa Szkota. Kiedy został prowincjałem Braci Mniejszych w Północnych Włoszech, nadal zajmował się kaznodziejstwem, dzieląc je ze sprawowaniem urzędu przełożonego. Gdy skończył misję prowincjała, wrócił w okolice Padwy, dokąd jeszcze kilkakrotnie się udawał. Po niespełna roku zmarł u bram tego miasta - 13 czerwca 1231 r. Padwa, która przyjęła go z miłością i czcią, złożyła mu wieczny hołd czci i pobożności. Sam papież Grzegorz IX - który wysłuchawszy jego kazania, nazwał go „Arką Testamentu” - kanonizował go w 1232 r., również w następstwie cudów, jakie dokonały się za jego wstawiennictwem. W ostatnim okresie życia Antoni zapisał dwa cykle „Kazań”, zatytułowane „Kazania niedzielne” i „Kazania na uroczystości i święta”, przeznaczone dla kaznodziejów i wykładowców teologii z Zakonu Franciszkańskiego. Komentuje w nich teksty Pisma Świętego, prezentowane przez liturgię, wykorzystując patrystyczno-średniowieczną interpretację czterech zmysłów: literackiego lub historycznego, alegorycznego lub chrystologicznego, topologicznego czy moralnego i anagogicznego, który ukierunkowuje ku życiu wiecznemu. Chodzi o teksty teologiczno-homiletyczne, będące odzwierciedleniem żywego przepowiadania, w których Antoni proponuje prawdziwą i właściwą drogę chrześcijańskiego życia. Tak wielkie jest bogactwo nauki duchowej zawartej w „Kazaniach”, że czcigodny papież Pius XII w 1946 r. ogłosił Antoniego doktorem Kościoła, nadając mu tytuł „Doctor Evangelicus”, gdyż z pism tych przebija świeżość i piękno Ewangelii; dziś jeszcze możemy czytać je z wielkim pożytkiem duchowym. W swoim nauczaniu mówi o modlitwie jako związku miłości, która popycha człowieka do słodkiej rozmowy z Panem, przynosząc niewypowiedzianą radość, która łagodnie ogarnia modlącą się duszę. Antoni przypomina nam, że modlitwa potrzebuje atmosfery ciszy, która nie ma nic wspólnego z oderwaniem się od zewnętrznego hałasu, ale jest doznaniem wewnętrznym, mającym na celu usunięcie przeszkód w skupieniu się, spowodowanych przez troski duszy. Według nauczania tego wybitnego doktora franciszkańskiego, modlitwa składa się z czterech niezbędnych postaw, które Antoni określił po łacinie jako „obsecratio”, „oratio”, „postulatio”, „gratiarum actio”. Moglibyśmy je przetłumaczyć następująco: ufne otwarcie serca na Boga, czuła rozmowa z Nim, przedstawienie naszych potrzeb, wysławianie Go i dziękczynienie. W tym nauczaniu św. Antoniego o modlitwie widzimy jeden ze szczególnych rysów teologii franciszkańskiej, którą on zapoczątkował, a mianowicie fundamentalną rolę przyznaną miłości Bożej, która wkracza w sferę uczuć, woli, serca, i będącej także źródłem, z którego wytryska poznanie duchowe, przerastające wszelkie poznanie. Pisze dalej Antoni: „Miłość jest duszą wiary, sprawia, że jest ona żywa; bez miłości wiara umiera” („Kazania na niedziele i święta II”, „Il Messaggero”, Padwa 1979, s. 37). Tylko dusza, która się modli, może dokonać postępów w życiu duchowym: oto uprzywilejowany przedmiot przepowiadania św. Antoniego. Zna on doskonale ułomności ludzkiej natury, skłonność do popadania w grzech, dlatego stale wzywa do walki ze skłonnością do chciwości, pychy, nieczystości oraz do praktykowania cnót ubóstwa i wielkoduszności, pokory i posłuszeństwa, niewinności i czystości. Na początku XIII wieku, w kontekście odrodzenia miast i rozkwitu handlu, wzrastała liczba osób nieczułych na potrzeby ubogich. Z tego też powodu Antoni wielokrotnie wzywa wiernych do myślenia o prawdziwym bogactwie, bogactwie serca, które czyni ich dobrymi i miłosiernymi, i gromadzeniu skarbów dla Nieba. „Bogacze - tak wzywa - zaprzyjaźnijcie się z ubogimi, (...) przyjmijcie ich w swoich domach: to oni, ubodzy, przyjmą was potem w wieczne mieszkanie, gdzie jest piękno pokoju, ufność w bezpieczeństwo oraz obfity spokój wiecznej sytości” (tamże, s. 29). Czyż nie widzimy, Drodzy Przyjaciele, że to nauczanie jest bardzo ważne także dziś, gdy kryzys finansowy i poważne nierówności gospodarcze zubożają wiele osób i stwarzają warunki nędzy? W encyklice „Caritas in veritate” przypominam: „Ekonomia bowiem potrzebuje etyki dla swego poprawnego funkcjonowania; nie jakiejkolwiek etyki, lecz etyki przyjaznej osobie” (n. 45). Antoni, w szkole Franciszka, stawia zawsze Chrystusa w centrum życia i myślenia, działania i kaznodziejstwa. I to jest drugi rys typowy dla franciszkańskiej teologii: chrystocentryzm. Kontempluje ona z upodobaniem i wzywa do kontemplacji tajemnic człowieczeństwa Pana, w szczególny sposób tajemnicy Narodzenia, które wywołują w nim uczucia miłości i wdzięczności dla Bożej dobroci. Również widok Ukrzyżowanego inspiruje w nim myśli o wdzięczności dla Boga i szacunku dla godności osoby ludzkiej, tak iż wszyscy, wierzący i niewierzący, mogą znaleźć w niej to znaczenie, które wzbogaca życie. Antoni pisze: „Chrystus, który jest twoim życiem, wisi przed tobą, abyś patrzył na krzyż jak w lustro. Będziesz mógł tam poznać, jak śmiertelne były twoje rany, których żadne nie uleczyłoby lekarstwo, jak tylko krew Syna Bożego. Jeśli dobrze się przyjrzysz, będziesz mógł zdać sobie sprawę, jak wielka jest twoja godność ludzka i twoja wartość (...). W żadnym innym miejscu człowiek nie może lepiej uświadomić sobie, jak wiele jest wart, jak wtedy, gdy spogląda w lustro krzyża” („Kazania na niedziele i święta III”, str. 213-214). Drodzy Przyjaciele, oby Antoni Padewski, tak bardzo czczony przez wiernych, mógł wstawiać się za całym Kościołem, a zwłaszcza za tymi, którzy poświęcają się kaznodziejstwu. Oni zaś, czerpiąc natchnienie z jego przykładu, niech troszczą się o łączenie mocnej i zdrowej nauki ze szczerą i żarliwą pobożnością i zwięzłością przekazu. W obecnym Roku Kapłańskim módlmy się, aby kapłani i diakoni pełnili pilnie tę posługę głoszenia i aktualizacji Słowa Bożego wiernym, przede wszystkim w homiliach liturgicznych. Niech będą one skutecznym przedstawieniem odwiecznego piękna Chrystusa, właśnie tak jak zalecał Antoni: „Kiedy głosisz Chrystusa, otwiera On twarde serca; gdy wzywasz Go, osładza gorzkie pokusy; gdy myślisz o Nim, rozjaśnia Twoje serce; kiedy o Nim czytasz, nasyca twój umysł” („Kazania na niedziele i święta III”, str. 59).