HAITI
Na krawędzi wojny
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Haiti – abp Max Leroy Mésidor ostrzegł w liście pasterskim, że ten karaibski kraj, opanowany i kontrolowany przez grupy przestępcze, znalazł się na krawędzi wojny domowej. Policja jest bezradna wobec band, które przekształciły się w zorganizowaną armię – podkreślił hierarcha. Gangi kontrolują znaczną część kraju i 80% stolicy Port-au-Prince, a urosły w siłę po tym, jak w 2021 r. zginął w zamachu prezydent Jovenel Moise, co poprzedziły masowe protesty osób oskarżających go o korupcję i domagające się jego ustąpienia. Bandy dokonują ataków na siedziby urzędów państwowych, na komisariaty policji i więzienia, z których uwalniają osadzonych. Zamknięte zostało stołeczne lotnisko. Wzmożenie ataków na siedziby urzędów nastąpiło bezpośrednio po tym, jak premier Ariel Henry, który stanął na czele rządu po zabójstwie prezydenta, ogłosił, że przygotuje wybory do parlamentu latem 2025 r., co dla większości społeczeństwa stanowi zbyt odległy termin.
Na Jamajce z przywódcami państw Wspólnoty Karaibskiej (CARICOM) spotkał się – aby omówić sprawę kryzysu na Haiti – amerykański sekretarz stanu Antony Blinken. Uczestnicy narady stwierdzili, że przywrócenie prawa i porządku na Haiti będzie możliwe dzięki wysłaniu międzynarodowych sił interwencyjnych. Wcześniej próby wysłania na Haiti wsparcia dla policji w sile tysiąca ludzi nie powiodły się wskutek weta Sądu Najwyższego Kenii.
w.d.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
BAŁKANY
Chce wyjść
Przywódca bośniackich Serbów Milorad Dodik (na zdjęciu) podejmuje kroki mające zneutralizować międzynarodowy nadzór w Bośni i Hercegowinie (BiH) oraz prowadzące do ogłoszenia wyjścia z BiH Republiki Serbskiej, której jest prezydentem – wynika z raportu Urzędu Dyrektora Wywiadu Narodowego USA (ODNI). Przywódcy nacjonalistyczni prawdopodobnie zaostrzą napięcia, by zyskać politycznie. Podmioty zewnętrzne będą wykorzystywać różnice etniczne w celu zwiększenia swoich wpływów regionalnych, udaremnienia większej integracji regionu z UE i instytucjami euroatlantyckimi. Może to zachęcić przywódców ludności bośniackiej do wzmocnienia własnych zdolności oraz doprowadzić do gwałtownych spięć, które mogą przytłoczyć siły pokojowe stacjonujące w kraju. Dodik wielokrotnie podważał integralność i sens istnienia Bośni i Hercegowiny. Przed rokiem przyznał, że chce, aby Republika Serbska stała się niepodległym krajem.
w.d.
Reklama
SONDAŻ
Chcą przywrócenia poboru
Według sondażu przeprowadzonego przez Instytut Forsa, 52% Niemców opowiedziało się za przywróceniem w kraju obowiązkowej służby wojskowej, 43% było przeciw. Najwięcej zwolenników przywrócenia poboru do wojska było w grupie wiekowej 60 i więcej lat, najmniej – w grupie 18-29 lat. Obowiązkową służbę wojskową zawieszono w Niemczech w 2011 r.
j.k.
ROSYJSKA AGRESJA
Łamią konwencję
Siły rosyjskie coraz częściej używają granatów zawierających szkodliwe substancje chemiczne, co narusza konwencję o zakazie stosowania broni chemicznej, której Rosja jest sygnatariuszem – podał Instytut Studiów nad Wojną (ISW). Rzecznik ukraińskiego zgrupowania wojskowego Tauryda (Tawrija) Dmytro Łychowij oświadczył, że tylko w dniach 4-10 marca siły rosyjskie użyły wobec ukraińskich sił w strefie działań Taurydy (od Awdijiwki do zachodniej części obwodu zaporoskiego) co najmniej sześćdziesięciu granatów zawierających duszącą i łzawiącą substancję – zaznacza amerykański think tank. Używanie trującej amunicji może być dowodem na to, że Rosjanie nie są w stanie osiągnąć swoich celów za pomocą innych środków. Siły rosyjskie najprawdopodobniej wyposażają granaty w bojowy środek trujący – chloropikrynę lub podobną substancję. Chloropikryna jest niszczącym płuca środkiem wykorzystywanym do tłumienia zamieszek. Nie musi być śmiertelna, ale może mieć bardzo szkodliwy wpływ na organizm przy wdychaniu.
j.k.
WOJNA W GAZIE
Niemieckie zrzuty
Niemieckie lotnictwo wojskowe Luftwaffe dołączy do państw dokonujących zrzutów pomocy humanitarnej nad Strefą Gazy. Dotychczas zrzuty realizowały w ścisłej koordynacji z Izraelem kraje takie jak Jordania, Egipt, Francja, Belgia i USA. Portal tygodnika Der Spiegel podaje, że w zrzutach mają uczestniczyć stacjonujące we Francji samoloty transportowe C130. Ponieważ Francuzi latali już nad Gazą, niemieccy lotnicy liczą na skorzystanie z ich doświadczenia. Izraelskie źródła informują, że do zrzutów najpewniej dołączy też Maroko.
j.k.
Reklama
UWAGA NA AI
Twarzą w twarz
Z powodu deepfake’ów i fake newsów coraz mniej możemy i będziemy ufać temu, co jest zamieszczone w sieci. Ludzie wrócą więc do kontaktów osobistych. Winna jest sztuczna inteligencja (AI), dzięki której każdy może przygotować materiały, które wyglądają tak, jakby były przygotowane przez profesjonalistów – teksty, zdjęcia, nagrania dźwiękowe, materiały wideo. Odbiorcy coraz łatwiej mogą pomylić materiał pochodzący z wiarygodnych źródeł z materiałem spreparowanym przez sztuczną inteligencję.
Zdaniem eksperta od sztucznej inteligencji – dr. Tomasza Michalaka z IDEAS NCBR, eksplozja możliwości AI i rozwój deepfake’ów spowodują, że w najbliższych latach będzie się to nasilać. Sztuczna inteligencja może być użyta do poprawy jakości fake newsów i ataków dezinformacyjnych na platformach społecznościowych. Możliwe, że użytkownicy stracą do nich zaufanie jako do rzetelnego źródła informacji i odwrócą się od treści zamieszczanych on-line, a wrócą do kontaktów osobistych. Przyszłość mediów społecznościowych w formie, jaką znamy, stanie pod znakiem zapytania.
Rozwój technologiczny zaczyna zjadać sam siebie. Przyzwyczailiśmy się, że nowe technologie pozwalają nam efektywniej wykonywać naszą pracę, robić rzeczy coraz szybciej. Tymczasem może się wkrótce okazać, że rozmowy on-line lub przez telefon nie wystarczą, bo po drugiej stronie ekranu czy słuchawki może czyhać AI.
w.d.
Reklama
SONDAŻE
Popieramy rolników, lubimy Amerykę
Ponad 80% Polaków popiera protesty rolników, połowa deklaruje nawet zdecydowane poparcie. Tylko co siódmy badany (15%) jest im przeciwny – wynika z sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Spośród grup społecznych wyjątkowo wysokim poparciem dla protestów wyróżniają się, oczywiście, sami rolnicy (93%), a także osoby o poglądach prawicowych (93%); 85% Polaków popiera ograniczenie napływu produktów rolnych z Ukrainy.
Polacy zadeklarowali też stopień sympatii do innych nacji: 65% ma pozytywny stosunek do Amerykanów, 63% – do Włochów, a odpowiednio 61, 60, 55 i 51% do Czechów, Słowaków, Anglików i Litwinów. Z największą niechęcią spotykają się Rosjanie (76% respondentów), Białorusini (47%) i Romowie (43%).
j.k.
POSTĘPY POSTĘPU
Krzyżyk na gazie
Dyrektywa budynkowa przyjęta przez Parlament Europejski stawia krzyżyk na kotłach na paliwa kopalne, w tym na gaz. Zakłada, że od 2025 r. nie będzie już możliwości ich zakupienia, od 2030 r. nie będą instalowane w nowych budynkach, a od 2040 r. państwa UE muszą je wycofać.
Wydaje się, że Europejczycy będą skazani na pompy ciepła. – Do tej pory kazali kupować piece gazowe i wymieniać te stare, bo Niemcy mieli dostęp do gazu – mówi europoseł Patryk Jaki. – Ale Nord Stream 2 wyleciał w powietrze, więc teraz ekologiczne są pompy ciepła, które będą państwo musieli kupować. Tak się składa, że akurat Niemcy otwierają takie zakłady.
Zgodnie z dyrektywą, która jest częścią osławionego Zielonego Ładu, poszczególne państwa muszą stworzyć krajowe plany renowacji budynków i doprowadzić do ich dekarbonizacji do 2050 r. Dyrektywę musi jeszcze zatwierdzić Rada UE.
j.k.
HANDEL
Uderzyli w małe sklepy
Późno ogłoszona decyzja o zmianie stawki podatku VAT na produkty żywnościowe uderzy przede wszystkim w małe sklepy – ocenia Polska Izba Handlu. Obowiązująca zmiana od 1 kwietnia zmusi pracowników handlu do ogromu pracy, i to w czasie Świąt Wielkanocnych. Każdy z tych produktów musi być oznaczony tzw. cenówką. Nowe ceny nie mogą też pojawić się za wcześnie, ponieważ nie mogą widnieć obok starych, jeszcze aktualnych. Zdaniem PIH, tak ważne postanowienia, jak te dotyczące nieprzedłużenia obowiązywania zerowego podatku VAT na żywność, nie powinny być ogłaszane na 2 tygodnie przed wygaśnięciem rozporządzenia. W opinii PIH, należy je anonsować z wielomiesięcznym wyprzedzeniem, by nie stawiać przedsiębiorców działających w handlu detalicznym w trudnej sytuacji.
w.d.
