Reklama

Kościół

Nowe przestępstwa, nowe kary

Papież Franciszek znowelizował przepisy prawa kanonicznego dotyczące najcięższych przestępstw. To już druga, po reformie prawa małżeńskiego z 2015 r., zmiana Kodeksu prawa kanonicznego. Co ona oznacza dla przeciętnego katolika?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) weszły w życie dwa ważne papieskie dokumenty. Jeden z nich to znowelizowane normy Sacramentorum sanctitatis tutela, czyli przepisy dotyczące najcięższych przestępstw, które są zarezerwowane osądowi Kongregacji Nauki Wiary. Drugi dokument to długo wyczekiwana rewizja dyscypliny karnej Kościoła, czyli przepisy zmieniające część Kodeksu prawa kanonicznego w zakresie prawa karnego. Dokumenty te należy traktować komplementarnie, gdyż reforma szóstej księgi Kodeksu prawa kanonicznego wymusiła nowelizację przepisów w przypadku najcięższych przestępstw, aby dostosować je do obowiązującego w tym zakresie prawa. Warto podkreślić, że w czasie pontyfikatu Franciszka jest to druga bardzo poważna zmiana, po reformie prawa małżeńskiego z 2015 r., części Kodeksu prawa kanonicznego. Jakie zatem istotne zmiany przynosi nowe karne prawo kanoniczne?

Paście stado Boże

Konstytucja apostolska zmieniająca kościelne prawo karne została sformułowana pt. Pascite gregem Dei (Paście stado Boże), a jednym z motywów tej zmiany jest dostosowanie nowych przepisów do nowych uwarunkowań społecznych i potrzeb, a także zmieniających się okoliczności życia. Franciszek we wspomnianej konstytucji nie ukrywa, że prace nad rewizją prawa karnego rozpoczęły się już za czasów Benedykta XVI, a cała optyka reformy powinna być skierowana na to, aby prawo karne było bardziej sprawnym narzędziem zbawczym i naprawczym. Mając świadomość, że artykuł prasowy rządzi się innymi prawami niż rzetelny artykuł naukowy i że na łamach czasopisma nie da się uwzględnić wszystkich zmian, postaram się podać te – moim zdaniem – najważniejsze. Wspomniana zmiana prawa małżeńskiego miała na celu uproszczenie procedur, stąd może powstać pytanie: czy zmianę prawa karnego również należy tak traktować? A może, jak chciałyby niektóre środowiska, rewizja dyscypliny karnej to łatwiejszy środek do karania duchownych?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Nie tylko duchowni

Wszyscy wierni muszą mieć świadomość, że kanoniczne prawo karne dotyczy nie tylko osób duchownych. Kategoria przestępstw w Kościele jest bardzo szeroka i dotyczy wielu spraw. Przestępstwo mogą popełnić osoby świecka i duchowna, choć niektóre z przestępstw dotyczą wyłącznie duchownych. Co do zasady – nie zmieniły się warunki, które decydują o tym, kto podlega sankcjom karnym, a modyfikacja dotyczy okoliczności łagodzących i obciążających sprawcę. Wśród tych drugich ustawodawca wprowadził nową normę, według której surowsza kara powinna spotkać sprawcę, który „popełnił przestępstwo w stanie nietrzeźwości albo innego zaburzenia umysłowego, które zostały wywołane celowo dla popełnienia przestępstwa lub dla jego usprawiedliwienia, albo w stanie wzburzenia emocjonalnego umyślnie wzbudzonego lub podtrzymywanego”. Widzimy więc, że jeśli sprawca planuje przestępstwo, to opisane stany nie mogą go tłumaczyć i być okolicznością łagodzącą, a prawodawca traktuje taki sposób zachowania bardzo surowo.

Nie zmienił się również podział kar na latae i ferendae sententiae, ale ustawodawca wskazał, że z zasady kara jest ferendae sententiae, której istotą jest, że nie wiąże sprawcy, dopóki nie zostanie wymierzona. Kara latae sententiae polega natomiast na tym, iż zaciąga się ją przez sam fakt popełnienia przestępstwa. Prawodawca zaznacza, że w celu przywrócenia sprawiedliwości lub naprawienia zgorszenia można łączyć cenzury, czyli ekskomunikę, interdykt i suspensę z karami ekspiacyjnymi. Wymierzenie kary ma się odbywać według wskazanych zasad, czy to przez proces sądowy, czy też za pomocą procedury administracyjnej. Warto dodać, że została podkreślona zasada domniemania niewinności sprawcy (kan. 1321 § 1). Gdy spojrzymy na przekrój nowego prawa karnego, można uznać, że przepisy zostały sprecyzowane i bardziej podkreślają konkretne obowiązki przełożonego, jak np. wydanie nakazu karnego w przypadku bezskutecznych upomnień i nagan czy też obowiązek wszczęcia postępowania sądowego lub administracyjnego celem wymierzenia lub deklarowania kary, podczas gdy wcześniej była mowa jedynie o powinności ordynariusza w tym zakresie. Przepis jednak pozostawił przełożonemu możliwość oceny przypadku poprzez uznanie, że sprawca się poprawi, zgorszenie zostanie naprawione i naruszona sprawiedliwość – przywrócona przez braterskie napomnienie, upomnienie lub naganę. Ważną normą – wręcz obiecującą, w celu uniknięcia zgorszenia, kontrolę oskarżonego lub skazanego – jest przewidziana możliwość nadzoru przestępcy lub tego, kto znajduje się w bliskiej okazji do popełnienia przestępstwa.

Reklama

Nowe możliwości karania

Pod kątem ważniejszych zmian należy rozpatrywać katalog kar ekspiacyjnych, który został poszerzony o: możliwość karania w postaci zapłacenia grzywny na cele Kościoła, zakaz korzystania z czynnego lub biernego głosu w wyborach kanonicznych lub uczestniczenia z prawem głosu w kościelnych radach lub kolegiach, zakaz używania stroju duchownego lub kościelnego, pozbawienie insygniów czy też wynagrodzenia kościelnego. Zostały zatem wprowadzone nowe możliwości karania, także o charakterze ekonomicznym, stosownie do ustaleń konferencji biskupów, które niewątpliwie mogą być dotkliwe i nie pozostają jedynie w porządku duchowym, co czasem było przedmiotem zarzutu ze strony ludzi, którzy nie rozumieją Kościoła, a skoncentrowani są wyłącznie na dobrach materialnych. Nowe możliwości karania skonstruowane są dwutorowo i dotyczą rzeczywistości zarówno duchowej, jak i materialnej.

Nowe przestępstwa

Gdy chodzi o drugą część prawa karnego, czyli poszczególne przestępstwa i ustanowione za nie kary, należy zwrócić uwagę na nowe przestępstwa. Modyfikacji uległa kategoria przestępstw przeciwko sakramentom, które zyskały oddzielną kategorię, a katalog w tym zakresie zawiera jedenaście przestępstw dotyczących sakramentów świętych. Wśród przestępstw, które dotyczą jedynie duchownych i zakonników, nazwanych „przeciwko specjalnym obowiązkom”, znajduje się nowe w postaci bezprawnego porzucenia świętej posługi nieprzerwanie przez 6 miesięcy. Kary przewidziane są także dla tych, którzy źle zarządzają majątkiem kościelnym, sprzeniewierzają dobra kościelne, utrudniają osiąganie korzyści z tych dóbr czy wreszcie niezgodnie z prawem się ich wyzbywają. W tej części znajdują się także przestępstwa seksualne duchownych, które nie dotyczą jednak osób małoletnich i pozbawionych stałego używania rozumu. Kategoria tych przestępstw znalazła się w nowej grupie, która została zatytułowana jako: „Przestępstwa przeciwko życiu, godności i wolności człowieka”, wśród których znajdziemy także zabójstwo, porwanie, okaleczenie, zranienie, aborcję.

Zdaję sobie sprawę, że nie wskazałem wszystkich zmian kanonicznego prawa karnego, które nastąpiły wraz z wejściem w życie papieskiego dokumentu Pascite gregem Dei. Ciekawym i chcącym się zapoznać z poszczególnymi przestępstwami, a także z zasadą wymierzania kar chciałbym przekazać dobrą informację, że ukazało się nowe polskie tłumaczenie Kodeksu prawa kanonicznego, w którym modyfikacje te są już uwzględnione. Polecam przeczytać ten tekst, aby nie tylko mieć pojęcie, za co karze się w Kościele, ale również, by wyrabiać sobie właściwą wrażliwość na wszystkie te sprawy i okoliczności, które wręcz domagają się naszej reakcji, a tym samym odpowiedzialności za Kościół.

2021-12-27 12:46

Ocena: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Koniec z wymianą dowodu rejestracyjnego, kiedy skończy się miejsce na pieczątki

[ TEMATY ]

prawo

Archiwum ks. Tadeusza Białego

Koniec z wymianą dowodu rejestracyjnego, kiedy skończy się miejsce na pieczątki z badania technicznego. W piątek weszło w życie nowe prawo o ruchu drogowym, które umożliwia to, a także m.in. zachowanie dotychczasowego polskiego numeru rejestracyjnego pojazdu przy przerejestrowaniu.

W piątek weszła w życie nowelizacja prawa o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje m.in. że w sytuacji, w której w dotychczasowym dowodzie rejestracyjnym wypełnione zostały wszystkie rubryki przeznaczone do wpisania terminu następnego badania technicznego, nie trzeba już będzie wymieniać dowodu rejestracyjnego pojazdu.

CZYTAJ DALEJ

Abp Gądecki do kapłanów: bądźmy otwarci na wszystkich

2024-03-28 20:06

[ TEMATY ]

Poznań

abp Stanisław Gądecki

Msza Krzyżma

Episkopat News

Abp Stanisław Gądecki

Abp Stanisław Gądecki

Mamy za zadanie uosabiać otwartość na wszystkich, coś, czego współczesne społeczeństwo nie jest w stanie pojąć. Otwartość ta wzywa nas wszystkich do zapomnienia o dzieleniu ludzi na tych, których aprobujemy, i na tych, których stawiamy poza nawiasem. Świętość Kościoła przejawia się poprzez przygarnięcie grzeszników, a nie poprzez ich odrzucenie. Daje to także nam, wyświęconym sługom Kościoła, wizję kapłaństwa pozbawioną elitarności klerykalizmu, wizję, która pozwala utożsamić się z innymi w ich bardziej i mniej udanych przedsięwzięciach - mówił podczas Mszy Krzyżma w Wielki Czwartek abp Stanisław Gądecki.

W katedrze poznańskiej koncelebrowało Mszę św. ponad trzystu kapłanów, odnawiając przyrzeczenia złożone podczas święceń. Metropolita poznański pobłogosławił oleje święte służące do udzielania sakramentów.

CZYTAJ DALEJ

Abp Jędraszewski: niektórzy rządzący usiłują zafundować narodowi holokaust nienarodzonych

2024-03-29 10:20

[ TEMATY ]

abp Marek Jędraszewski

kalwaria

Kalwaria Zebrzydowska

Archidiecezja Krakowska

Abp Marek Jędraszewski, zwracając się w Wielki Piątek do pielgrzymów w Kalwarii Zebrzydowskiej, apelował o ochronę życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Mówił, że niektórzy rządzący w imię wolności kobiet usiłują "zafundować narodowi kolejny holokaust nienarodzonych".

Metropolita krakowski, mówiąc do dziesiątków tysięcy wiernych, wskazywał, że nowożytna Europa nie chce mieć niż wspólnego z Chrystusem i Ewangelią, nie chce słyszeć o Bogu, który przejmuje się losem człowieka. W imię czystego rozumu potępia wiarę, ogłaszając ją jako zabobon.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję