Reklama

Niedziela Świdnicka

Wojenne losy

Mija 80 lat od pierwszej, największej wywózki Polaków na Sybir. Ten okrutny czas wspomina ks. prał. Stanisław Pająk, kapelan wałbrzyskich Sybiraków.

Niedziela świdnicka 6/2021, str. IV

[ TEMATY ]

zesłanie

Sybiracy

Dzień Sybiraka

Ryszard Wyszyński

Ks. prał. Stanisław Pająk prezentuje obrazek Matki Bożej Częstochowskiej, jego największą pociechę na zesłaniu

Ks. prał. Stanisław Pająk prezentuje obrazek Matki Bożej Częstochowskiej, 
jego największą pociechę na zesłaniu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Nieznana jest liczba Polaków wywiezionych na Sybir po wkroczeniu armii sowieckiej na teren Polski wschodniej po 17 września 1939 r. Według szacunków historyków, którzy zajmują się II wojną światową, jest to od kilkuset tysięcy, do miliona osób: dorosłych, dzieci, starców. Do aresztowań Polaków dochodziło już od pierwszych dni sowieckiej okupacji. Polityczna władza z pomocą funkcjonariuszy NKWD przeprowadziła na wschodzie dawnej Polski co najmniej 4 masowe wywózki Polaków.

Polaków wywożono całymi rodzinami, bez powodu, tylko dlatego, że byli Polakami.

Podziel się cytatem

Pierwszą i największą była ta, której dokonano 10 lutego 1940 r. Polaków wywożono całymi rodzinami, bez powodu, tylko dlatego, że byli Polakami. Do licznych ciężarów, które spadły na nich, jak głód i cierpienie, doszły strach o swój dalszy los oraz ciężkie mrozy, przez które wielu z nich zamarzło podczas drogi. Polaków transportowano przez wiele tygodni pociągami towarowymi, w zamkniętych wagonach, których poprzednio używano do przewozu bydła. Czas ten dobrze pamięta ks. prał. Stanisław Pająk, kapelan wałbrzyskich Sybiraków, rezydent parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wałbrzychu, który urodził się na Kresach Rzeczpospolitej w 1931 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Świadek pierwszej wywózki

Reklama

– Pochodzę z Bukówki, to miejscowość położona ok. 7 km od Tłumacza w dawnym województwie stanisławowskim. Niezbyt duża, ale mieliśmy u siebie kościół filialny, do którego w każdą niedzielę przyjeżdżał ksiądz z parafii z Niżniowa, który uczył nas w szkole religii. 10 lutego 1940 r. o świcie rozpoczęły się aresztowania Polaków i masowe wyrzucanie ich z domów. Wywieziono nie tylko nas, ale także wszystkie rodziny, całą naszą miejscowość. Gdyby nie wojna, mógłbym chodzić wtedy do II klasy.

Po wojnie często słyszałem od Sybiraków, że sowieci wybierali ludzi, którzy byli dla nich politycznie najbardziej niewygodni, ale w naszej wsi wywózka objęła wszystkie rodziny – bez wyjątku! Nawet, dwie rodziny ukraińskie, które mieszkały na kolonii. Rodzice prowadzili nieduże gospodarstwo, a w domu było pięcioro dzieci. Najpierw jechaliśmy stłoczeni pociągiem do Tłumacza. Tam załadowali nas do transportu kolejowego już na szerokich torach i wieźli przez cały miesiąc, hen… na północ, aż nasz pociąg zatrzymał się w Republice Komi, w rejon Syktyvkaru (stolica). Dalej jechaliśmy samochodami ciężarowymi, ledwo przykrytymi plandeką, na mrozie. Na koniec każda z polskich rodzin – z tej pierwszej wywózki – była odbierana przez miejscowych, którzy przyjeżdżali po nas saniami i jechaliśmy wśród śniegów i lasów do ich chat – opowiada ks. Stanisław. – Dorosłych i młodzież natychmiast zabrano do wycinki drzew. Pierwsze, ścięte przez naszych rodziców sosny posłużyły do budowy baraków, w których nas rozlokowano. Miejscowym, u których mieszkaliśmy, jeszcze przed naszym przyjazdem nakazano, żeby uważali, bo ci, którzy przyjadą, to wielcy przestępcy. Przyjmowali nas więc z lękiem, ale gdy zobaczyli dzieci i starców, dziwili się bardzo, co to za przestępcy i byli nam życzliwi – dodaje kapłan.

Reklama

W Komi sowieci trzymali Polaków pod nadzorem, ale obóz drutów nie miał. Dorośli pracowali bardzo ciężko w lesie. Ale i tak nie było najgorzej, bo np. z Polaków wywiezionych jeszcze dalej na północ Komi po wojnie mało kto powrócił. Główną pracą, do której zostali wysłani ojciec, brat i najstarsza siostra ks. Stanisława, był wyrąb drzew, a zwłaszcza dominującej w tamtejszych lasach sosny. – Oczyszczone z gałęzi pnie zwożono nad brzegi rzek, gdzie były układane w stertach tak umiejętnie, że po wyjęciu jednej bali, staczały się z brzegu prosto do wody. Wiosną, gdy rzeka przybrała, były masowo spławiane. Polaków jednak już do tego spławiania nie brano, zapewne z obawy, że nie wrócą – wspomina ks. Stanisław. – Ja nie pracowałem, podobnie jak moja siostra Krysia, byliśmy wtedy jeszcze za mali.

Obrazek Matki Bożej

Jedno z najcieplejszych wspomnień, które utkwiło w sercu ks. Stanisława z pobytu w Komi, wiąże się z obrazkiem Matki Bożej Częstochowskiej, który stał się największą pociechą dla niego i jego sióstr. Obrazek pojawił się tak niespodziewanie i był dla nich tak święty i ważny, jak relikwie. Szczęśliwie przetrwał wojnę. – Nie pamiętam, czy to był rok 1942 czy 43, ale zaczęły docierać do Polaków w naszym łagrze jakieś drobne rzeczy z ubioru albo i żywność: suchary, może konserwy. Nie było tego wiele, ale pewnego razu wśród tych rzeczy znalazł się też plik czarno-białych obrazków z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej, wydrukowanych w Anglii. Przy obrazku znajdował się tekst modlitwy, którą napisał z myślą o Polakach wywiezionych do łagrów biskup polowy Wojska Polskiego Józef Gawlina. – Obrazek i tekst ogromnie nas uradowały, chroniliśmy tę naszą świętość. Pozwolił nam uwierzyć, że ktoś na świecie jeszcze o nas pamięta. Modlitwa bp. Gawliny była setki razy odmawiana wieczorami. Czytaliśmy ją z oczami pełnymi łez, rozważaliśmy każde jej słowo – wspomina ks. Stanisław. – Obrazek przechowała moja siostra z Wrocławia, a po jej śmierci mam go ja, jako ostatni z naszej rodziny. Całe moje rodzeństwo już zmarło.

Powrót do ojczyny

Po śmierci rodziców, w 1944 r. Stanisław wraz z siostrami zostali wywiezieni z Komi do Krasnodarskiego Kraju, w rejon Morza Czarnego. Do ojczyzny udało im się powrócić w 1946 r. Pierwszym miastem, w którym zamieszkał przyszły ksiądz, był Zgorzelec. To tu, po 3-letniej służbie wojskowej oraz po studiach w seminarium, 23 czerwca 1963 r. Stanisław Pająk został wyświęcony na kapłana przez bp. Pawła Latuska.

2021-02-03 10:04

Ocena: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Czuwanie przed Zesłaniem Ducha Świętego

[ TEMATY ]

zesłanie

Skąd wiemy, że On przychodzi?

Wybierz swój Wieczernik!
CZYTAJ DALEJ

Kotula: ustawa o uzgodnieniu płci to następny plan po związkach partnerskich

2025-02-28 11:55

[ TEMATY ]

polityka

płeć

PAP/Piotr Nowak

Katarzyna Kotula

Katarzyna Kotula

Departament ds. równego traktowania planuje przygotowanie ustawy o uzgodnieniu płci. To następny plan po ustawie o związkach partnerskich - poinformowała w piątek minister ds. równości Katarzyna Kotula. Zrobimy wszystko, żeby przewalczyć projekt rządowy - twierdzi.

W piątek w siedzibie Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) odbywa się konferencja "(Bez)Prawa osób transpłciowych w Polsce – czas na zmiany".
CZYTAJ DALEJ

Kiedy będzie umowa z Koreańczykami na czołgi K2PL?

2025-02-28 16:15

[ TEMATY ]

rozmowa

MON

czołgi K2

Władysław Kosiniak‑Kamysz

Artur Stelmasiak/Niedziela

Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz

Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz

Portal "Niedziela" zapytał szefa MON o umowę na 820 czołgów K2, których część ma być produkowana w Polsce. Kiedy będą? - Czekam aż przemysł będzie gotowy. Ja jestem gotowy i mam zabezpieczone środki - mówi wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

Przypomnijmy, że południowokoreańskie czołgi K2 Black Panther mają być pancernym filarem polskich Sił Zbrojnych. Pierwsza ich partia 180 sztuk z kontraktu podpisanego jeszcze za czasów rządu PiS przypływa do Polski, a dostawy mają się zakończyć do końca 2025 roku. Pozwoliłoby to na błyskawiczne - jak na przemysł zbrojeniowy - zrealizowanie dostaw, które uzupełniły braki po czołgach przekazanych na Ukrainę.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję