Ogród Botaniczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej to ponad 20-hektarowy teren. W oazie ciszy i spokoju, wśród ponad 6500 gatunków roślin, można zagubić się w zieleni przetykanej wszystkimi kolorami kwiatów. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni to doskonałe miejsce na codzienny spacer.

Skarby Sławinka

Bogactwem roślin chętnie dzieli się UMCS. Zbiory wykorzystywane są do celów dydaktycznych i edukacyjnych oraz naukowo-badawczych, realizowanych przez pracowników i studentów uczelni. Idea utworzenia ogrodu pojawiła się wraz z powstaniem uniwersytetu w 1944 r. Miejscem założenia zielonego projektu stał się majątek Sławinek. Na jego terenie znajduje się szlachecki dworek, którego historia zaczyna się na początku XVIII wieku. Należał m.in. do rodziny Jana Nepomucena Kościuszki, stryja Tadeusza. Przywódca insurekcji często bywał w tym majątku. Według przekazów jest pomysłodawcą alei lipowej, która prowadzi z doliny Czechówki do dworku, a także twórcą sadu. W 1790 r. Kościuszko w Lublinie przygotowywał się do walki, usypując obwarowania ziemne, na których dziś pięknie prezentują się rośliny pałacowe.

W ogrodzie botanicznym jest 6500 gatunków roślin.

Jak to w historii bywa, majątek zmieniał właścicieli. W XIX wieku należał do rodziny Wagnerów, którzy zwrócili uwagę na lecznicze właściwości miejscowych wód źródlanych. Przez krótki czas Sławinek cieszył się opinią uzdrowiska, z którego chętnie korzystano. Niestety, po zniszczeniach wojennych nie odbudowano istniejących tu zakładu wodolecznictwa, łazienek ani domów mieszkalnych. Po II wojnie światowej rozparcelowany, zdewastowany i przez długi czas leżący odłogiem majątek był jednak ulubionym miejscem odpoczynku dla mieszkańców miasta. Ze względów formalno-prawnych pierwsze plany utworzenia na tym terenie ogrodu botanicznego zostały odłożone.

Ogród botaniczny

Dobre czasy dla „botanika” przyszły pod koniec lat 60. XX wieku. Jednym z głównych inicjatorów powstania ogrodu był prof. Dominik Fijałkowski. Dzięki osobistemu zaangażowaniu ówczesnego rektora UMCS Grzegorza Leopolda Seidlera, we współpracy ze znanym krakowskim małżeństwem architektów Zofią i Oskarem Hansenami, udało się przygotować projekt ogrodu. W planowaniu wykorzystano ciekawe ukształtowanie terenu i rzekę, na brzegu której utworzono pierwsze działy roślinne o charakterze systematycznym, użytkowym, ozdobnym i ekologicznym. Tak przed 55 laty powstały zielone ogrody, przetykane siecią dróg i ścieżek, które przemierzają nie tylko studenci, ale też spragnieni spokoju i piękna mieszkańcy miasta i turyści.

Rozbudowa ogrodu trwała latami. Jego dzisiejszy kształt jest owocem ciężkiej i systematycznej pracy kolejnych pokoleń botaników. W tzw. czynie społecznym powstało chętnie odwiedzane alpinarium. Swoje cegiełki, a raczej sadzonki dokładali pracownicy Lasów Państwowych oraz kilku ogrodów botanicznych w Polsce. Znaczną ilość materiału roślinnego udało się wyprodukować we własnych szkółkach i szklarniach. Gdy w 1974 r. udostępniono ogród dla mieszkańców, został on natychmiast okrzyknięty najatrakcyjniejszym miejscem spacerów. Tak jest do dzisiaj. Zmieniające się pory roku oraz ciągła praca przy pielęgnacji ogrodu sprawiają, że każda wizyta w nim jest niepowtarzalna.

Bogactwo roślin

Ogród botaniczny podzielony jest na kilka działów. Rośliny są dokładnie oznaczone i opisane. Arboretum, czyli zbiór drzew i krzewów, rozrosło się od pierwszego nasadzenia w 1968 r. do 1500 gatunków pochodzących z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Są wśród nich najliczniej reprezentowane tawuły i jałowce, ale też choiny kanadyjskie i pnące się ku niebu jodły, rzadkie azalie, karłowate brzozy i tajemnicze berberysy. W kilkunastu innych działach można podziwiać m.in.: rośliny cebulowe, górskie, ozdobne, bagienne, tropikalne, użytkowe, porastające Polskę i Europę.

W okresach kwitnienia uwagę przyciągają barwne liliowce, dalie i piwonie. Niezwykłych wrażeń dostarczają spacery wśród krzewów róż. W lubelskim rosarium można podziwiać ponad 250 gatunków i odmian tych królewskich kwiatów. Zainteresowaniem cieszy się dział roślin użytkowych. W bogatej kolekcji znajdują się rośliny lecznicze i miododajne, a także przyprawy i mało znane warzywa. Uprawie i prezentacji sprzyja zróżnicowana rzeźba terenu, na którym są nasłonecznione skarpy, stawy, podmokłe tereny i cieniste wąwozy. Wiele gatunków oznaczonych jest czerwonymi etykietami, które wskazują rośliny chronione lub zagrożone wyginięciem.

Biblia i egzotyka

Od początku działalności na terenie ogrodu botanicznego znajdują się szklarnie. Obecnie hodowane są w nich rośliny tropikalne i subtropikalne. Miłośnicy sukulentów mogą się doliczyć ponad 900 gatunków tych roślin reprezentowanych m.in. przez ogromne kaktusy kolumnowe, dorastające do 2 m agawy czy kwitnące wilczomlecze. Ciepłolubną kolekcję dopełnia interesująca ekspozycja mrozoodpornych opuncji. Jedna ze szklarni wypełniona jest roślinami wilgotnych lasów deszczowych. Można w niej zobaczyć wysokie figowce i ciekawe paprocie zwane „łosimi rogami”, a także barwne storczyki. Są też tropikalne rośliny użytkowe, m.in.: bananowce, ananasy, pieprz czarny, wanilia, kawa arabska i trzcina cukrowa. Przy odrobinie szczęścia w gęstwinie tropikalnych liści można wypatrzeć dojrzałe cytryny, owoce papai lub awokado.

Spacery wśród zieleni budzą wdzięczność i podziw dla Stwórcy.

Tuż za szklarniami znajduje się kolekcja roślin biblijnych. Prowadzi do niej ukryta w zieleni symboliczna brama z napisem: „Jakże ciasna jest brama i wąska droga, która prowadzi do życia, a mało jest takich, którzy ją znajdują” (Mt 7, 14). Na niewielkiej, ale dobrze zagospodarowanej przestrzeni, na planie krzyża posadzono 7 głównych gatunków biblijnych. Należą do nich: pszenica, jęczmień, winorośl, drzewo figowe, drzewo granatowe, oliwka i palma daktylowa. Otaczają je inne rośliny, których nazwy pojawiają się na kartach Biblii. To konkretne, znane nam gatunki, ale też tajemniczy krzew gorejący, niebieska manna czy korona cierniowa. Jedną ze ścian zdobi panorama Jerozolimy, która nadaje miejscu wyjątkowy charakter. Poszczególne okazy opatrzone są informacją o nazwie gatunku i cytatami z Pisma Świętego. To dobre miejsce, by po długim spacerze przysiąść na ławeczce i podziękować Stwórcy za piękno stworzonego świata.

Ogród Botaniczny UMCS czynny jest codziennie w godz. 11-19. Wejście znajduje się przy ul. Willowej. Można tu dotrzeć komunikacją miejską (autobusy nr 2, 7, 37 i 47); dla zmotoryzowanych przygotowano parkingi.

Więcej na: www.umcs.pl/pl/ogrod-botaniczny.htm .