40 lat temu porozumieniem zakończyły się strajki w Szczecinie, a komunistyczne władze po raz pierwszy ugięły się pod naciskiem żądań robotników.
W Szczecinie uroczyście świętowano 40. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych i narodzin Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Wydarzenia te z czasem przyczyniły się do upadku komunizmu i zakończenia zimnowojennego podziału świata. Oficjalne obchody odbyły się 30 sierpnia, rozpoczęte zostały Mszą św. w kościele św. Stanisława Kostki. Przewodniczył jej abp Andrzej Dzięga. Mszę św. odprawiono przy historycznym krzyżu, który 40 lat temu zawisł w stoczniowej stołówce Wydziału Wyposażenia W 1. – Ten krzyż jak niemy świadek czeka na godne miejsce, które przyszłym pokoleniom opowie o drodze do wolności i niezmiennie pozostanie dla ludzi solidarności kluczem do zrozumienia godności człowieka – powiedział proboszcz ks. kan. Zbigniew Rzeszótko.
Pisma Prezydenta i Premiera RP
Odczytane zostały listy od Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz premiera Mateusza Morawieckiego. Pierwszy list przeczytała szefowa Kancelarii Prezydenta RP, minister Halina Szymańska. „Sierpień 1980 to fundament wolnej Polski. To zarazem historyczny przełom, który dał początek wielkim przemianom, przekształcającym Europę i świat. Walka podjęta przez Polaków stała się inspiracją dla innych narodów i doprowadziła do upadku komunizmu. Ciesząc się rozwojem suwerennej Ojczyzny, z dumą patrzymy dziś na owoce naszego zwycięstwa” – napisał Andrzej Duda. „W imieniu niepodległej Rzeczypospolitej oddaję hołd wszystkim, którzy przed 40 laty stanowczo sprzeciwili się złu komunistycznego systemu, walcząc o wolność, godność i prawdę, o społeczną sprawiedliwość i respektowanie praw pracowniczych. Każde ówczesne świadectwo odwagi, niepokorności i ofiarności miało wielkie znaczenie i przyczyniło się do zwycięskiego sukcesu. Cześć bohaterom polskiego Sierpnia” – zakończył swój list Prezydent.
List premiera Mateusza Morawieckiego odczytał Grzegorz Witkowski, wiceminister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej. Premier stwierdził, że sierpniowy zryw był iskrą, która wznieciła wolnościowy płomień. „Brama Stoczni Szczecińskiej stała się jednym z symboli polskiej drogi do wolności. Oddajemy hołd organizatorom i rzeszom uczestników tamtego ruchu” – napisał premier Morawiecki.
– Doświadczenie solidarności weszło potężnie w dzieje Polski i w dzieje świata, rozpoczęło się od tamtego aktu pokazanego światu – rozmodlonych robotników solidarnego ducha, podpisujących wspólnie z ludźmi, których uważali za przeciwników dokument, jakby podstawy i przesłanki nowej konstytucji. To było piękne – powiedział abp Dzięga w homilii.
Pod bramą Stoczni
W południe odbyła się główna uroczystość pod bramą Stoczni Szczecińskiej. Wzięli w niej udział m.in.: wojewoda zachodniopomorski Tomasz Hinc, wiceprezydent Szczecina Krzysztof Soska, minister Maciej Kopeć, parlamentarzyści z Prawa i Sprawiedliwości, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, uczestnicy wydarzeń Sierpnia ’80 i demokratycznej opozycji, delegacje regionu NSZZ „Solidarność” z Gdańska i Podbeskidzia, delegacja z Niemiec.
Przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda w swoim wystąpieniu zaznaczył, że dzięki „Solidarności”, temu ruchowi i związkowi zawodowemu w sposób pokojowy obalony został największy układ militarny. Obalony przez robotników w sposób pokojowy, którzy robili to po Bożemu, bo Solidarność rodziła się pod krzyżem. A otuchę czerpano ze słów papieża Jana Pawła II wygłoszonych 2 czerwca 1979 r. w Warszawie. Przewodniczący NSZZ „Solidarności” Pomorza Zachodniego Mieczysław Jurek przypomniał treść 36 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego uzgodnionych z komisją rządową (pierwszy dotyczył powstawania samorządnych związków zawodowych). Obecni zmówili modlitwę Anioł Pański, którą poprowadził abp Dzięga, po czym nastąpiło złożenie wieńców pod pomnikiem poległych w 1970 r.
Mural oraz iluminacja
Rocznicowy mural został odsłonięty w dzielnicy Pomorzany, przy ul. Powstańców Wielkopolskich 22. Namalowany na bocznej ścianie od ul. Dunikowskiego ma wysokość 15 m i szerokość 12 m. Ukazuje zwycięskich robotników oraz hasło: „Człowiek rodzi się i żyje wolnym”. Jego autorką jest Sabina Twardowska, która ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Mural wykonała Dorota Wójcik z agencji muralowej.
30 i 31 sierpnia gmach Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie rozbłysnął w wyjątkowy sposób. W tych dniach przez trzy godziny wieczorem, aż do północy prezentowano iluminację dedykowaną wydarzeniom Sierpnia ’80. Fasada Filharmonii zmieniła się w ruchomy obraz. Zwykle czyste i białe jej ścianach pokryły kolorowe światła układające się w biało-czerwoną flagę oraz słowa „Solidarność” i „Wolność”.
