Reklama

Zarys historii diecezji lubelskiej (3)

Wojciech skarszewski - pierwszy biskup lubelski

W poprzednim artykule wspomniałem, że diecezja lubelska zorganizowana na podbudowie zlikwidowanej diecezji chełmskiej posiadała aparat administracyjny, mimo to była diecezją nową, utworzoną w czasie często zmieniających się uwarunkowań politycznych, z terytoriów kilku innych diecezji. Nie miała zatem ugruntowanej tradycji, co rzutowało na jej konsolidację. Wiele wysiłku włożyli pierwsi lubelscy biskupi, aby odpowiednio zorganizować jej struktury, które - jak zobaczymy - cały czas ulegały zmianom. Dlatego też najbliższe artykuły poświęcę przybliżeniu ich działalności.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wojciech Skarszewski (1742-1827), podkanclerzy wielki koronny, arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, pisarz polemiczny i religijny. Po święceniach kapłańskich, które przyjął w 1776 r., przez szereg lat pełni coraz odpowiedzialniejsze funkcje kościelne. Publikuje teksty polemiczne, w których zabiera głos w sprawach dotyczących stanu duchownego, broniąc jego pozycji w społeczeństwie. W 1790 r. zostaje mianowany biskupem chełmsko-lubelskim, bierze udział w pracach Sejmu Wielkiego, a następnie w 1792 r. przystępuje do konfederacji targowickiej. Wybuch insurekcji (1794) zastaje go w Warszawie, gdzie 1 maja pod naciskiem demonstracji mieszkańców Warszawy, na rozkaz naczelnika Tadeusza Kościuszki, aresztowano głównych targowiczan, w tym i Skarszewskiego. Sąd skazuje go na karę śmierci, którą w ostatniej chwili przed egzekucją zmieniono na dożywotnie więzienie. Opuszcza je 9 listopada, tuż przed zajęciem Warszawy przez gen. Suworowa i niezwłocznie powraca do swoich obowiązków. 2 lutego 1796 r. odbył ingres do katedry chełmskiej, gdzie skoncentrował się na zarządzaniu podległymi sobie terenami diecezji, starając się uporządkować kwestie wynikłe z nowej sytuacji polityczno-administracyjnej. Tragiczne dla Polski wydarzenia końca XVIII w. wpłynęły na sytuację Kościoła, którego jednolite struktury uległy rozerwaniu pomiędzy poszczególne zabory. Zmiany granic spowodowane rozbiorami Polski wymusiły potrzebę reorganizacji struktur Kościoła katolickiego.
Decyzją papieża Piusa VII, po zniesieniu diecezji chełmskiej i powołaniu na jej miejsce lubelskiej, Wojciech Skarszewski otrzymał 23 września 1805 r. nominację na jej ordynariusza. Na nową siedzibę katedralną przeznaczono kościół pojezuicki pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, który w początkowym okresie ze względu na duże zdewastowanie obiektu nie mógł spełniać swoich funkcji. Rezydencją biskupią nadal pozostawał Kumów, gdzie w latach 1821-1825 wzniósł murowany kościół. Skarszewski utworzył także w 1807 r. oficjalaty w Garwolinie, Międzyrzecu i Zamościu. Po powstaniu Księstwa Warszawskiego, w którego obrębie znalazła się diecezja lubelska, dalej koncentrował się na konsolidacji młodych jeszcze struktur diecezjalnych. Mimo, iż kuria biskupia i kapituła katedralna wciąż jeszcze rezydowały w Krasnymstawie, często przebywał w Lublinie, gdzie celebrował uroczyste nabożeństwa, m.in. z okazji wjazdu do Lublina Józefa Poniatowskiego (13 maja 1809) czy przyjęcia wierności od duchowieństwa przez Fryderyka Augusta (15 maja 1810). W związku z przyłączeniem po 1809 r. do diecezji lubelskiej części diecezji przemyskiej, Wojciech Skarszewski został wyznaczony jako wikariusz generalny do administrowania tymi dekanatami. W 1814 r. wraz z innymi biskupami Skarszewski wystąpił z memoriałem do cara Aleksandra I, przedstawiającym potrzeby Kościoła katolickiego na terenie Księstwa Warszawskiego, a od 1815 r. należał do grona biskupów zabiegających o zapewnienie Kościołowi katolickiemu należytego statusu w powstającym Królestwie Polskim oraz o umożliwienie mu komunikacji ze Stolicą Apostolską. Występował o uporządkowanie finansów duchownych, bronił zakonów kontemplacyjnych. 24 grudnia 1815 r. jako najstarszy wiekiem hierarcha polski zaintonował w warszawskiej katedrze św. Jana Te Deum z okazji utworzenia Królestwa Polskiego i zaprzysiężenia jego konstytucji.
Diecezja lubelska w 1818 r. uległa kolejnej reorganizacji. Na mocy bulli Piusa VII arcybiskup warszawski zniósł jurysdykcję Skarszewskiego nad 152 parafiami oderwanymi na rzecz archidiecezji warszawskiej i podlaskiej, a poddał jego władzy 81 parafii z diecezji kieleckiej i okręg zamojski, administrowany przez Skarszewskiego od 1811 r. W wyniku reorganizacji likwidacji uległy oficjalaty okręgowe w Garwolinie, Międzyrzecu i Zamościu, a po odrestaurowaniu kościoła katedralnego przeniesiono do Lublina kapitułę katedralną z Krasnegostawu oraz rezydencję z Kumowa. Biskup lubelski wiele wysiłku poświęcił poprawie sytuacji materialnej duchowieństwa i zapewnieniu Kościołowi środków na wspieranie ubogich. Popiera utworzone w Lublinie Towarzystwo Dobroczynności, zabiega o cofnięcie kasaty Zakonu Bernardynów, który wspierał w pracy duszpasterskiej księży diecezjalnych, udaje mu się wyjednać lubelskim wizytkom, usuniętym z kościoła św. Józefa, zwrot zajętego przy tej okazji funduszu. Ponadto zdecydowanie opowiada się przeciwko wkraczaniu świeckich władz wyznaniowych w kompetencje Kościoła. Na sejmie w 1820 r. wraz z innymi biskupami apeluje do przebywającego w Warszawie Aleksandra I, by miał wgląd w sprawy religijne i nie pozwalał na nadużycia władz świeckich.
W 1823 r. kończy się lubelski etap posługi bp. Wojciecha Skarszewskiego, który zostaje powołany decyzją papieża Leona XII na stolicę arcybiskupią w Warszawie. 17 października 1824 r. odbył ingres do katedry św. Jana Chrzciciela, a 19 listopada przywdział paliusz arcybiskupi w warszawskim kościele św. Krzyża.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Egzamin z wolności

2025-03-16 00:55

[ TEMATY ]

bp Michał Janocha

liturgia stacyjna

bł. ks. Jerzy Popiełuszko

Łukasz Krzysztofka/Niedziela

- Warto wracać do słów bł. ks. Jerzego Popiełuszki o wolności wewnętrznej, której nie gwarantuje nam żadna wolność zewnętrzna. Można mieć zewnętrzną wolność i być wewnętrznie zniewolonym. Można zewnętrzną wolność mieć ograniczoną lub nie mieć jej wcale i być wewnętrznie wolnym – powiedział w czasie Eucharystii podczas Liturgii Stacyjnej w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu bp Michał Janocha.

Biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej przewodniczył głównej Mszy św. w żoliborskim sanktuarium bł. ks. Jerzego i wygłosił homilię, w której nawiązał do trwającego obecnie Roku Jubileuszowego, który papież Franciszek nazywa Rokiem Nadziei.
CZYTAJ DALEJ

USA: „Czarne msze” ze skradzioną konsekrowaną hostią

2025-03-09 21:03

[ TEMATY ]

USA

satanizm

Adobe Stock

W związku z doniesieniami, że jeszcze w tym miesiącu grupa satanistyczna planuje zorganizować tak zwaną „czarną mszę” na Kapitolu w Kansas City w stanie Missouri, katoliccy biskupi z tego regionu wezwali do modlitwy i przygotowują czynności prawne w tej sprawie.

Szydząc z liturgii katolickiej grupy, które w ostatnich latach organizowały „czarne msze”, co najmniej raz chwaliły się posiadaniem skradzionej konsekrowanej hostii z zamiarem zbezczeszczenia Eucharystii w nieokreślonym, ale bluźnierczym rytuale.
CZYTAJ DALEJ

Poznań: 24 marca premiera filmu o przyszłym błogosławionym

2025-03-16 17:41

[ TEMATY ]

film

Poznań

premiera

ks. Stanisław Streich

archpoznan.pl

Ksiądz Stanisław Streich

Ksiądz Stanisław Streich

W poniedziałek, 24 marca w kinie Rialto odbędzie się poznańska premiera filmu „Zabili księdza”. Wydarzenie to stanowi element przygotowania do planowanej na 24 maja beatyfikacji Czcigodnego Sługi Bożego ks. Stanisława Streicha.

Jak zaznaczają twórcy Antoni Wojtkowiak i Anna Kreczmer, postać tego gorliwego kapłana zasługuje na pamięć i szersze zapoznanie z jego życiem, tym bardziej, że mija już 87 lat od jego śmierci i poza wąskim środowiskiem, nie jest powszechnie znany.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję