Reklama

Niedziela Kielecka

Synom ziemi świętokrzyskiej

Niedziela kielecka 20/2016, str. 1, 6

[ TEMATY ]

historia

TER

Uroczystości przy pomniku ofiar pomordowanych przez Niemców w Dyminach

Uroczystości przy pomniku ofiar pomordowanych
przez Niemców w Dyminach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Setki osób, w tym wielu młodych, zgromadziło się 22 kwietnia w Dyminach na uroczystości upamiętniającej ofiary zbrodni hitlerowskich – straconych w l. 1939-44 na ziemi kieleckiej.

Obchody odbywały się z udziałem przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, parlamentarzystów, organizacji patriotycznych, kombatanckich, harcerskich, szkół, pocztów sztandarowych, Wojska Polskiego. Młodzież szkolna z 12 placówek kieleckich uczciła pamięć pomordowanych w szczególny sposób – przeszła w 9-kilometrowym rajdzie ze Wzgórza Zamkowego przed pomnik ofiar na ul. Weterynaryjną. Uroczystości rozpoczęła Msza św. w intencji pomordowanych w kościele Matki Bożej Fatimskiej w Dyminach pod przewodnictwem kapelana ks. ppłk. Witolda Macha z kościoła garnizonowego. W tym dniu w całym regionie płonęły znicze pamięci w miejscach upamiętniających bohaterów II wojny światowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jak szacują historycy – na podstawie zgromadzonych w Instytucie Pamięci Narodowej „Kwestionariuszy o egzekucjach masowych i grobach masowych – województwo kieleckie”, w l. 1939-44 na polach Dymin Niemcy rozstrzelali nie mniej niż 125 Polaków. Egzekucje miały miejsce w pobliżu lasu przy Górze Telegraf. Pierwsza z nich odbyła się w grudniu 1939 r. „za Janowskim”. Niemcy zabili tutaj kilkanaście osób. Najwięcej osób zginęło w 1940 r. na wzgórzu „Niedziałka” – w jednej egzekucji rozstrzelano 64 osoby, przewiezione z kieleckiego więzienia. Jak można przeczytać w Kwestionariuszu nr 26: „samochodami z Kielc, prawdopodobnie z więzienia przywieziono ok. 64 osoby [o nieustalonych personaliach] narodowości polskiej, które zostały rozstrzelane przez SS, a następnie zakopane przez żandarmów w pogłębionym [dole] po wykopanym kamieniu 6 x 3,5 m w miejscu obok lasu, na wschodnim zboczu pagórka tzw. Niedziałka”. Według jednego ze świadków, w mogile tej pogrzebano także ciała mieszkańców wsi Szałas, w tym „14-letnich chłopców”. Były to ofiary pacyfikacji wsi Szałas, jakiej Niemcy dokonali 1 kwietnia 1940 r. Akta zawierają również informację o zamordowanym przez Niemców jednym z kapłanów – ks. Wróblu. Jak tłumaczy Andrzej Wiatkowski, współorganizator uroczystości ze Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach, egzekucje odbywały się również na Cegielni, w Sukowie-Papierni i na polach za „Koszarką”. 11 maja 1943 r. za drewnianą kaplicą Matki Bożej Częstochowskiej przy ul. Sukowskiej Niemcy zastrzelili 9 mieszkańców Dymin, członków Armii Krajowej. Egzekucje odbywały się też na Czarnowie, na ulicach: Chrobrego, Mielczarskiego, Częstochowskiej, Urzędniczej, Krakowskiej, Prostej i na Słowiku. Polacy męczeni byli również w więzieniu gestapo w Kielcach. Ofiary grzebano w lesie i na polu. Po wojnie ekshumowane ciała przeniesiono na Cmentarz Partyzancki w Kielcach. W latach 60. XX wieku przy ul. Weterynaryjnej w Dyminach postawiono pomnik ofiar egzekucji hitlerowskich. W 2012 r. monument poddano gruntownej renowacji. 22 kwietnia przy tym pomniku, będącym symbolem przypominającym o hitlerowskim terrorze, jakiego doświadczali mieszkańcy ziemi kieleckiej, zapłonął symboliczny ogień pamięci. Podczas apelu pamięci oddano hołd pomordowanym. Żołnierze Wojska Polskiego oddali na ich cześć salwę honorową. Delegacje władz, szkół, organizacji zapaliły przed pomnikiem znicze i złożyły wiązanki kwiatów oraz wieńce.

Obchody zorganizowały wspólnie: parafia w Dyminach, IPN – Delegatura w Kielcach, Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Kielcach. Patronat honorowy objęli: Jan Józef Kasprzyk – p.o. ds. kombatantów i osób represjonowanych oraz prezydent Kielc Wojciech Lubawski.

2016-05-12 09:29

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zwycięski październik

Niedziela Ogólnopolska 40/2014, str. 39

[ TEMATY ]

historia

społeczeństwo

Artur Stelmasiak

Jan Żaryn Redaktor naczelny „wSieci Historii”

Jan Żaryn
Redaktor naczelny
„wSieci Historii”
Październik to miesiąc w historii Kościoła katolickiego w Polsce nasycony brzemiennymi w skutki wydarzeniami. Można je łatwo podzielić na tragiczne i radosne, w sumie poruszające nasze serca, a ostatecznie zwycięskie. W tym roku w sposób szczególny będziemy wspominać życie, działalność i okoliczności śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki, zamordowanego 19 października 1984 r. przez oficerów SB. Jeden z nich – Waldemar Chmielewski obronił specyficzną pracę dyplomową, której bohaterem był inwigilowany od 1946 r. do śmierci w 1981 r. Prymas Tysiąclecia. Było o czym pisać – 35 lat permanentnej inwigilacji, stosy raportów, donosów, przepisanych rozmów z podsłuchów pokojowych i telefonicznych. Dla samego kard. Stefana Wyszyńskiego październik stanowił także ważny miesiąc w jego życiu. Aresztowany 25 września 1953 r., po tymczasowym pobycie w Rywałdzie Królewskim, w październiku trafił na rok do Stoczka Warmińskiego. Gdy we wrześniu 1954 r. uciekinier z PRL płk UB Józef Światło rozpoczął nadawanie w RWE swoich relacji, władze uznały, że miejsce pobytu Prymasa zostanie zdekonspirowane. W październiku 1954 r. przerzuciły więźnia do Prudnika Śląskiego, w drugi kraniec Polski. W 1955 r. w Biurze Politycznym KC PZPR zaczęły się pierwsze tarcia i szukanie winnych zbliżającego się nieuchronnie kryzysu systemu opartego na bezwzględnym ateizmie i kulcie jednostki. Szykowane przez aparat bezpieczeństwa kolejne procesy biskupów (w tym, jak się zdaje, bp. Zygmunta Choromańskiego) oraz likwidacje żeńskich zgromadzeń zakonnych (w ramach drugiej fazy akcji X-2) pozostały w fazie projektów. Efektem zbliżającej się „odwilży” stało się – w październiku 1955 r. – przeniesienie Prymasa Wyszyńskiego do Komańczy. I wreszcie – październik 1956 r. Ekipa Gomułki, wyniesiona do władzy przez społeczeństwo łaknące rzeczywistego przywódcy, szybko przestraszyła się fali, dzięki której trafiła do „białego domu” przy zbiegu Al. Jerozolimskich i Nowego Światu. Chciała spacyfikować nastroje, niemal błagając Prymasa, by powrócił do Warszawy i objął wszystkie swoje stanowiska. Gomułka przyjął warunki Kardynała; cofnięto dekret lutowy z 1953 r., siostry wróciły do swych domów, a biskupi do swych siedzib, obejmując obowiązki ordynariuszy. „Księża patrioci” czynili swą pokutę. Zwycięski Prymas natychmiast rozpoczął przygotowania do Wielkiej Nowenny, która miała odnowić oblicze ziemi, tej polskiej ziemi. Nie tylko na rok 1966, milenijny, ale i na kolejne dekady. Zwieńczeniem programu Wielkiej Nowenny, choć nieprzewidywalnym wcześniej, stał się dzień 16 października 1978 r. Kard. Karol Wojtyła został papieżem Janem Pawłem II; od tego dnia liczymy czas do upadku komunizmu w Polsce, w Rosji i w Europie Środkowo-Wschodniej. Opatrzność upodobała sobie październik! W latach PRL – miesiąc Wielkiej Rewolucji.
CZYTAJ DALEJ

Ustawa o związkach partnerskich. PSL poprze lewicowe pomysły?

2025-10-17 10:22

[ TEMATY ]

związki partnerskie

lewica

projekt ustawy

pomysły

PSL

PAP

Szef ludowców Władysław Kosiniak-Kamysz w ławach sejmowych

Szef ludowców Władysław Kosiniak-Kamysz w ławach sejmowych

Wicepremier, szef MON i lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz dogadał się z lewicą ws. projektu ustawy dotyczącego tzw. związków nieformalnych. "Najważniejsze jest to, że ci, którzy byli na skrajnych pozycjach w koalicji znaleźli w tej sprawie porozumienie" - podkreślił.

W piątek o godz. 11 w Sejmie szef PSL wraz z liderem Lewicy Włodzimierzem Czarzastym ma przedstawić szczegóły projektu ustawy dotyczącej związków nieformalnych.
CZYTAJ DALEJ

Papież do katolików z Rosji: każdy z nas jest żywym kamieniem w budowli Kościoła

2025-10-17 17:27

[ TEMATY ]

papież

katolicy

Rosja

@Vatican Media

Niech z waszych rodzin, wspólnot parafialnych i diecezjalnych płynie przykład miłości, braterstwa, solidarności i wzajemnego szacunku wobec wszystkich ludzi, wśród których żyjecie, pracujecie i uczycie się. Tak można rozpalić ogień chrześcijańskiej miłości, zdolnej ogrzać nawet najbardziej oziębłe serca – wskazał Leon XIV podczas spotkania z grupą pielgrzymów z Rosji. Dodał, że czas po jubileuszowej pielgrzymce będzie wezwaniem do dalszego kroczenia drogą chrześcijańskiego życia w swojej ziemi.

Mówiąc o motywach pielgrzymowania, Papież przypomniał, że Rok Jubileuszowy „zaprasza nas do podjęcia pielgrzymki, ponieważ «wyruszyć w drogę to coś typowego dla tych, którzy szukają sensu życia»”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję