Ciało Tamary Elżbiety Jakżyny znaleziono 15 kwietnia br. w lesie na obrzeżach Moskwy. To znana rosyjska dziennikarka i reżyserka, członkini Związku Filmowców i Związku Dziennikarzy Rosji. Ukończyła studia w Instytucie Telewizyjnym na Wydziale Dziennikarstwa Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im. Łomonosowa. Temat jej pracy dyplomowej brzmiał: „Polski Teatr Telewizji”. Produkowała filmy o Papieżu Polaku i tłumaczyła jego poezje.
Tajemnicze morderstwo
O zaginięciu Tamary Jakżyny jako pierwsi zaalarmowali 16 marca br. jej siostra i przyjaciele, zaniepokojeni tym, że od kilku dni nie odbierała telefonów. Zgodnie z ustaleniami śledczych, które jako pierwsza upubliczniła rosyjska telewizja LifeNews, powołując się na główny zarząd Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej w Moskwie, kobietę miał 12 marca zamordować jej sąsiad. Zatrzymany mężczyzna odwoził ją do domu. Według śledczych, podczas jazdy doszło między nimi do kłótni, po której kierowca zabił kobietę. Na jego zlecenie członkowie mafii mieszkaniowej chcieli sprzedać lokum reżyserki; wystawili je wcześniej w Internecie, co zaniepokoiło sąsiadów, którzy zawiadomili policję.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Rosyjskie filmy o polskim Papieżu
Reklama
Jednym z ważniejszych spośród filmów dokumentalnych i telewizyjnych Tamary Jakżyny był pierwszy rosyjski dokument o Papieżu Polaku z 2005 r.: „Nie lękaj się! Modlę się za ciebie!”. Premiera filmu miała miejsce w Moskwie 2 kwietna 2006 r. W Polsce dokument ten po raz pierwszy został pokazany w Krakowie 16 maja 2006 r., w kinoteatrze ARS: Reduta, w ramach Międzynarodowej Konferencji „Jan Paweł II – Apostoł Słowian Wschodnich”.
Film jest ekumeniczną opowieścią o życiu i nauczaniu Papieża z Polski, o jego spotkaniach z Rosjanami i Rosją, a w sposób szczególny o relacjach z prawosławiem. W jednym z wywiadów Jakżyna przyznała, że ten film jest owocem dłuższego procesu, który zaczął się od przeglądania starego notatnika. Ten szczególny rosyjski dokument jest ostatnim filmem, który zaczął powstawać za życia Ojca Świętego, i jednocześnie pierwszym dokumentem zrealizowanym po jego śmierci.
Papież, który nie umarł
Reklama
Następnym filmem wracającym do „pontyfikatu przełomu wieków” był „Papież, który nie umarł” z 2012 r. Ten dokumentalny tryptyk składa się z 50-minutowych warstw tematycznych. Jego pierwszą część stanowią wspomnienia ze spotkań z Janem Pawłem II znanych przedstawicieli świata religijnego, kulturalnego i politycznego. Druga część opowiada o życiu Papieża i jego nauczaniu. Trzecia przedstawia rolę Papieża w twórczości muzycznej polskiego kompozytora Wojciecha Kilara. Według wielu recenzentów, jest to jeden z najlepszych filmów o Janie Pawle II. Na Festiwalu Filmu Niezależnego „Okno” w 2014 r. dokument uzyskał nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Podczas obchodów Dnia Jedności Narodowej w Rosji odbyła się projekcja filmu w Centralnym Domu Pracowników Sztuki w Moskwie. Przy produkcji filmu reżyserka borykała się z problemami finansowymi. Ostatni etap tworzenia filmu wsparł Zespół Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski. Tamara Jakżyna była częstym gościem i uczestnikiem wydarzeń związanych z działalnością tego Zespołu.
Widownia się jednoczy
Na pytanie, jak Rosjanie odbierali jej film o Papieżu, w wywiadzie dla Wojciecha Raitera z KAI-u reżyserka odpowiedziała: – Jedni z dużym napięciem oczekiwali na ukazanie się filmu, inni uważali, że film o Papieżu jest w Rosji niepotrzebny, że należy wręcz zabronić jego pokazów. Jednakże osoba Ojca Świętego jest tak ważna... Mówi on nam o sprawach ważnych dla wszystkich. (...) Kiedy człowiek ogląda film, dokonuje się przemiana – nie poglądów, ale stosunku do osoby Papieża. (...) Zauważyłam, że na początku projekcji filmu niektórzy widzowie są sceptyczni, ale pod koniec (...) zaczynają rozumieć, odczuwać i przeżywać to przesłanie, które Papież nam pozostawił”.
Tamara Elżbieta Jakżyna zaginęła wkrótce po powrocie z kolejnego pobytu w Polsce, gdzie była 3 miesiące. Jej wizyta w naszym kraju miała związek m.in. z promocją i pokazem filmu: „Papież, który nie umarł”.
* * *
Wybrana filmografia Tamary Elżbiety Jakżyny:
2012 – „Papież, który nie umarł (tryptyk o papieżu Janie Pawle II)
2011 – „Człowiek. Szkice do portretu Sokratesa Iwanowicza Starynkiewicza”
2006 – nieukończony film o baletmistrzu Borysie Ejfmanie
2005 – „Nie lękaj się! Modlę się za ciebie!” (dwuczęściowy dokument-esej o pontyfikacie Jana Pawła II)
2001 – „Wasilij Rodionowicz Pietrow” (film poświęcony 125. rocznicy urodzin znakomitego rosyjskiego basa teatru Bolszoj)
Reklama
1996 – „Zbaw, Panie, lud Twój” (o rosyjskich śpiewach cerkiewnych z XVII-XVIII wieku)
1995 – „Było słychać w oddali...” (o dziejach muzyki dzwonów na Rusi)
1994 – „Słodkie marzenie” (o kompozytorze Piotrze I. Czajkowskim), koprodukcja z Francją
1991-93 – „Dotrzeć do serca” (o kompozytorze Alfredzie Sznitkem)
1990 – „Wibracje duszy” (o artyście malarzu Mikalojusie Èiurlionisie)
1988 – „Muzyka Eduarda Artiemjewa” (dwie części)
1987 – „Drogi miłości”, koprodukcja z Armenią
1986 – „Dlaczego mnie to interesuje” (o kompozytorze Andrieju Pietrowie)
1984 – „Muzyka w Teatrze im. J. Wachtangowa”; „Droga do widza”; „Święto duszy”
1983 – „Pieśń o marzeniu”
1982 – „Śpiewamy poezję”
1981 – „Muzyka w filmach Eldara Riazanowa”
