Reklama

Sanktuaria

Kościół z cudownymi wizerunkami

W kościele św. Jana Chrzciciela w Prandocinie znajduje się obraz Maryi z Dzieciątkiem w przeszłości szczególnie czczony przez mieszkańców. Jednak świątynia skrywa więcej tajemnic.

Niedziela kielecka 48/2014, str. 4-5

[ TEMATY ]

sanktuarium

TER

Kościół św. Jana Chrzciciela w Prandocinie

Kościół św. Jana Chrzciciela w Prandocinie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W naszej wędrówce po diecezji kieleckiej w poszukiwaniu zapomnianych sanktuariów i miejsc, w których znajdowały się „obrazy bardziej czczone”, dotarliśmy do Prandocina położonego na południowym krańcu diecezji kieleckiej. W kościele św. Jana Chrzciciela w ołtarzu głównym znajduje się obraz Maryi z Dzieciątkiem, który w przeszłości był szczególnie czczony przez okolicznych mieszkańców. Jednak ta starożytna świątynia skrywa więcej tajemnic.

historia kościoła w Prandocinie sięga XII wieku, kiedy to został wybudowany mały romański kościółek. Według zapisków, świątynię ufundował prawdopodobnie protoplasta możnego rodu Odrowążów – komes Prandota Stary. Kościół został przystosowany do obrony – był jednym z wielu kościołów-strażnic, których załoga miała za zadanie wypatrywania wroga. Do dziś przetrwała wieża kościelna – nieco obniżona – z niej obserwowano okolicę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Świątynia posiada nawę wyznaczoną na planie prostokąta i półkolistą absydę od zachodu. I tu ciekawostka, w przeszłości w tym miejscu znajdował się ołtarz główny. Obecnie znajduje się po przeciwnej stronie w gotyckim prezbiterium. W pięknie odrestaurowanym ołtarzu głównym znajduje się obraz Maryi z Dzieciątkiem.

Maryja z Dzieciątkiem

Ks. Jan Wiśniewski, którego śladami poruszamy się, szukając zapomnianych sanktuariów, w swoim opisie wizytując Prandocin, poświęcił obrazowi Maryi bardzo mało miejsca. Nie wspomniał także o ołtarzu św. Anny – i obrazie świętej w przeszłości bardzo czczonym – oraz o bractwach modlitewnych, które istniały w parafii. Zastanawiające, dlaczego ten dociekliwy kapłan nie pozostawił nam o tym informacji? – tego się już prawdopodobnie nie dowiemy. Nie rozpisywał się o obrazie Maryi w głównym ołtarzu, napisał tylko: „W ołtarzu jest obraz Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem. Dokoła – adorujący aniołowie”. To wszystko, ani słowa więcej. Ks. Wiśniewski nie wspomniał ani o koronach zdobiących skronie Maryi i Jezusa, ani o sukience pokrywającej obie postaci. Nie wspomniał także o pozłacanym półksiężycu u dołu obrazu, na którym lewą stopę postawiła Maryja. Szybko kończy opis ołtarza głównego i wspomina o kolejnych. Też zdawkowo. O ołtarzu św. Anny Samotrzeć pisze tylko, że jest taki ołtarz, o samej świętej nic nie wspominając.

Reklama

Same tajemnice

Obraz Maryi z Dzieciątkiem powstał prawdopodobnie w połowie XVII wieku. Autor tego dzieła nie jest znany, znamy jedynie jego fundatora. Pod obrazem na predelli umieszczone zostały dwa obrazki z klęczącą rodziną fundatora – Macieja Oczki, ławnika słomnickiego, który zmarł w 1630 r. Jak już wspomniano, nie znamy ofiarodawcy złotych koron oraz nie wiemy, kto je zawiesił na skroniach Maryi i Jezusa, a także czy towarzyszyła temu wydarzeniu jakaś uroczystość. Nie wiemy również, kto ufundował pozłacaną i posrebrzaną sukienkę wykonaną… z drewna! Podczas ostatniej konserwacji obrazu okazało się, że sukienka go pokrywająca nie jest z metalu, tylko z drewna pomalowanego złotą i srebrną farbą. Obraz został poddany szczegółowym badaniom. Na obrazie badacze wykryli: „błękit miedziowy-azuryt z niewielką, naturalną domieszką malachitu”. W badanych próbkach wykryto pigmenty znane od starożytności – biel ołowiową oraz azuryt bardzo popularny w Europie od średniowiecza do XVII wieku.

Drewniana sukienka

Konserwatorzy zachwycili się obrazem i po jego odnowieniu zasugerowali ks. kan. Marianowi Głowackiemu, aby zdjąć pozłacaną sukienkę i prezentować Maryję z Dzieciątkiem w całej okazałości – co obecnie jest powszechną tendencją, ponieważ para wodna zbierająca się pod sukienką niszczy malowidło. Proboszcz znając przypadki niezadowolenia parafian z innych dekanatów, kiedy po renowacji do parafii wracał „zupełnie inny obraz”, postanowił zaprezentować go wiernym, aby sami podjęli decyzję, czy Maryja z Dzieciątkiem ma być prezentowana w sukience, czy bez. Parafianie przez jakiś czas oglądali obraz, jednak – co było do przewidzenia – zażyczyli sobie, by Maryja była prezentowana „jak dawniej” w sukience. Trudno się temu dziwić, taki obraz widzieli od dziecka i przed takim się modlili. Proboszcz przystał na ich sugestie. Pewnej niedzieli po odsłonięciu obrazu drewniana sukienka zachwiała się i na oczach wszystkich zebranych spadła. Ks. Marian widząc to, powiedział do parafian: „Sami widzicie, że Maryja chciała się nam pokazać w całej okazałości i niech tak już zostanie”. Parafianie przyjęli argument Proboszcza i od tamtej niedzieli zabytkowa sukienka już nie przykrywa postaci Maryi i Jezusa, lecz jest prezentowana w gablocie na południowej ścianie świątyni.

Reklama

Według Księdza Proboszcza obraz Maryi z głównego ołtarza był czczony, jednak wizerunków, którym oddawano szczególną cześć jest w prandocinskim kościele więcej.

Św. Anna Samotrzeć

W bocznym ołtarzu po stronie północnej znajduje się wczesnobarokowy obraz św. Anny Samotrzeć. Trzy postaci pokrywa pozłacana sukienka. Maryja trzyma Jezusa, który zwrócony jest i wyciąga ręce do św. Anny. Twarz Maryi wyraża uwagę i pobłażliwość dla wyrywającego się do Babci Dzieciątka. Na twarzy Jezusa maluje się uśmiech, a Jego wzrok skierowany jest na twarz Świętej. Tylko św. Anna jest smutna. Patrzy przygnębiona na radosne Dzieciątko, jakby wiedziała, jaki los przypadnie w udziale Zbawicielowi. Nie wiemy, kto jest autorem tego obrazu, ani kto jest fundatorem, wiemy natomiast, że w przeszłości był bardzo czczony, o czym świadczyć może fakt, że w Prandocinie od 1763 r. istniało Bractwo św. Anny. Można więc przypuszczać, że w tym roku lub też trochę wcześniej obraz ten trafił do prandocińskiego kościoła. W przeszłości w parafii istniały trzy bractwa: Bractwo św. Anny, Bractwo św. Szkaplerza (czyli różańcowe) oraz Bractwo św. Michała Archanioła, którego członkowie opiekowali się obrazem Maryi z głównego ołtarza. Do tych bractw należały setki osób. Do dziś zachowały się księgi bractw, w których zapisanych jest dziesiątki nazwisk. Dość powiedzieć, że kiedy w 1917 r. wybierano kolejny nowy zarząd Bractwa Szkaplerza, w księdze należącej do niego widnieje przeszło sto nazwisk! Powyższe fakty skłaniają nas do sformułowania twierdzenia, że kult św. Anny dorównywał, jeśli nie przewyższał kultu obrazu Maryi z Dzieciątkiem.

Cuda i łaski

Niestety nie zachowały się zapiski o cudach i łaskach, które wierni otrzymywali za wstawiennictwem Maryi i św. Anny. Nie wiemy także, kim byli pielgrzymi przychodzący na prandocińskie wzgórze, by pomodlić się i podziękować. Kroniki na ten temat milczą. Jednak istnieją ustne przekazy o cudach, które tutaj miały miejsce. Co ciekawe, uzdrowienia – odzyskanie wzroku przez kilka osób – miejscowa tradycja łączy nie z wyżej wymienionymi obrazami, lecz z kolejną tajemnicą kościoła w Prandocinie – zabytkowym krucyfiksem. Po prawej, północnej stronie ołtarza stoi odnowiony krucyfiks z XVI wieku. Ówczesny artysta stanął na wysokości zadania i niezwykle wiernie oddał cierpienie Jezusa. Jego ciało bardzo sugestywnie wyraża ból. Rzeźbiarz zostawił nam jednak zagadkę. Otóż w plecy Chrystusa, w lewą łopatkę wbity jest metalowy przedmiot, może gwóźdź? Znawcy sztuki spierają się, co to jest, i co symbolizuje. To ewenement na skalę światową. Właśnie przed tym krucyfiksem modlący się odzyskiwali wzrok. Jak więc widać, stare zabytkowe kościoły kryją w sobie wiele tajemnic, które warto na nowo odkrywać. Trzeba wybrać się do Prandocina, aby zobaczyć piękniejący z roku na rok kościół, nowy dach, odnowione mury i odrestaurowane ołtarze. Jednak szczególnie warto zobaczyć cudowny obraz Maryi, św. Anny Samotrzeć i łaskami słynący krzyż, na którym cierpiący Jezus wysłuchuje ludzkich próśb, a przecież każdy z nas ma o co prosić i za co dziękować.

2014-11-27 10:33

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Matka Boża Sprawiedliwości

W swojej monografii „Sanktuaria Diecezji Kieleckiej” ks. Władysław Łydka w wykazie sanktuariów zapomnianych pod nazwą Sieciechowice umieścił informację, że w miejscowym kościele w przeszłości czczony był obraz Matki Bożej Śnieżnej. Ks. Jan Wiśniewski, który na początku ubiegłego wieku wizytował kościół, wspomniał o cudownym wizerunku Najświętszej Panny, nie nazywając go jednak. Pojechałem do Sieciechowic, aby zobaczyć ten cudowny wizerunek. Jak się okazało, w ołtarzu głównym znajduje się obraz Maryi czczony przez okolicznych mieszkańców, jako… Matka Boża Sprawiedliwości. Obraz ten sam, a wezwanie jakże inne. To pokazuje, ile sieciechowicka świątynia kryje w sobie jeszcze tajemnic i ile przez wieki nastąpiło zmian.

CZYTAJ DALEJ

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

2024-03-27 18:21

Adobe Stock

Prokuratura postawiła w środę zarzuty pięciu osobom w związku ze sprawą wykorzystania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwości. Wśród nich jest czterech urzędników resortu sprawiedliwości i „beneficjent funduszu” ks. Michał O. W ramach Funduszu ośrodkowi „Archipelag” miała zostać przyznana dotacja na kwotę blisko 100 milionów złotych.

- Ks. Michał O. działając wspólnie w porozumieniu z tymi urzędnikami, doprowadził do wypłaty tych środków. Tutaj istotną kwestią jest to, że działali wspólnie i w porozumieniu - poinformował dziś podczas konferencji rzecznik prasowy prok. Przemysław Nowak. Zapowiedział, że będą kierowane wnioski o tymczasowy areszt wobec trzech osób, a zebrany materiał dowodowy będzie analizowany pod kątem uchylenia immunitetu politykom. Powstające na warszawskim Wilanowie centrum terapeutyczne ma na celu pomoc ofiarom przemocy.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję