Reklama

Częstochowa w 100-lecie I wojny światowej

W dn. 17-18 października w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie odbyła się konferencja naukowa: „Częstochowa na początku XX wieku. W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej”. Zorganizowało ją Częstochowskie Towarzystwo Naukowe

Niedziela częstochowska 43/2014, str. 6

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Podczas konferencji historycy Kościoła, Częstochowy i regionu podjęli takie zagadnienia, jak m.in.: rola Jasnej Góry w latach wojny, życie religijne Częstochowy, życie gospodarcze miasta, okupacja w świetle pamiętników.

historia jest siłą, którą tworzą nie tylko nagie fakty, ale także pojęcia, które człowiek własną siłą wypowiada – powiedział na otwarcie konferencji metropolita częstochowski abp Wacław Depo, przypominając słowa Cypriana Kamila Norwida. Następnie o Jasnej Górze jako ważnym ośrodku kultu maryjnego w latach 1914-18 mówił o. prof. nadzw. dr hab. Zachariasz Jabłoński OSPPE. – W latach I wojny światowej, pomimo trudności, Jasna Góra wywierała wpływ na kształtowanie świadomości narodowej – podkreślił m.in. o. Jabłoński i dodał, że mimo brutalności zaborców Jasna Góra pełniła swoją posługę religijną.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ks. prof. zw. dr hab. Jan Związek z Wyższego Seminarium Duchownego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie przypomniał na konferencji, że życie religijne miasta, obok Jasnej Góry, skupione było wokół świątyń św. Zygmunta i św. Barbary. Przybliżył sylwetki takich kapłanów, jak ks. Bolesław Wróblewski i ks. Sylwester Baranowicz – pierwszy budowniczy późniejszej katedry w Częstochowie. Temat działalności duchowieństwa w okresie I wojny światowej podjął również ks. dr Jacek Kapuściński z Wyższego Instytutu Teologicznego w Częstochowie i Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. W. Patykiewicza. Ks. Kapuściński dużo miejsca poświęcił osobie ks. Mariana Fulmana, proboszcza parafii św. Zygmunta, znanego działacza społecznego i późniejszego biskupa lubelskiego. Prelegent podkreślił także znaczenie działalności katechetycznej, która zajmowała „szczególne miejsce w posłudze duchowieństwa częstochowskiego”. – Ważną rolę odegrał w katechizacji ks. Michał Ciesielski, nestor prefektów szkolnych – przypomniał ks. Kapuściński. Wskazał również na rolę kaznodziejstwa w kształtowaniu postaw społeczeństwa oraz działalność społeczną księży w różnych instytucjach społecznych, takich jak m.in.: Towarzystwo Dobroczynności Chrześcijan, Sodalicja Mariańska, Polska Macierz Szkolna. – Także sprawy ojczyzny zajmowały ważne miejsce w życiu kapłanów. Wyrazem tego były rónież kazania bp. Władysława Krynickiego, ks. Bolesława Wróblewskiego oraz ks. Mariana Nassalskiego – kontynuował prelegent i dodał, że kapłani prowadzili także działalność wydawniczą i pisarską.

Reklama

W pierwszym dniu konferencji wśród tematów było m.in. przedstawione przez prof. nadzw. dr. hab. Dariusza Złotkowskiego (AJD) życie codzienne mieszkańców Częstochowy w latach 1914-18. Prof. nadzw. dr hab. Robert Majzner (AJD) przedstawił zarys działań militarnych w regionie częstochowskim w okresie I wojny światowej. Prelegent podkreślił m.in., że na początku wojny państwa centralne skupiły większość swoich armii na froncie zachodnim, kosztem frontu wschodniego. Mimo to wkroczenie 1 sierpnia 1914 r. wojsk niemieckich na obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej nie spotkało się z większym oporem sił rosyjskich, gdyż te 2 sierpnia rozpoczęły odwrót w głąb Królestwa, celem dokończenia mobilizacji. Uprzednio wysadziły mosty kolei Herbsko-Kieleckiej oraz Warszawsko-Wiedeńskiej pomiędzy granicą a Częstochową, a w samej Częstochowie – most na Warcie koło Mottów i wiadukt kolejowy na Rakowie. Rosjanie zaminowali też pompę i tarczę obrotową na stacji Częstochowa. 3 sierpnia oddziały niemieckie wkroczyły do Częstochowy, rozpoczynając tym samym – jak się miało okazać – ponadczteroletnią okupację miasta. Oddziały niemiecko-austriackie zatrzymały się o kilkadziesiąt kilometrów na wschód od Częstochowy. Na tym zakończyły się ich łatwe sukcesy w Kongresówce. W październiku 1914 r. Rosjanie, wzmocniwszy swe armie, zmusili wroga do odwrotu i zbliżyli się do Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Walki w rejonie Częstochowy były jednym z fragmentów tzw. bitwy między Częstochową a Krakowem (14-27 listopada). Intensywne walki pod Częstochową trwały do 27 listopada, przy czym w kulminacyjnym momencie linię frontu można było dostrzec z wieży klasztoru jasnogórskiego. Front zatrzymał się z powodu wykrwawienia się obydwu walczących stron. Rosjanie szykowali się jeszcze do ataku z rejonu Noworadomska (Radomsko), jednak nie zdołali go wykonać. Jeszcze w 1914 oraz w 1915 r. wojska niemiecko-austriackie wyparły Rosjan na wschód. 22 czerwca 1915 r. dotarły aż do Lwowa. Już do końca wojny Częstochowa pozostała poza strefą walk. Niemiecka okupacja miasta trwała do pierwszych dni listopada 1918 r. Również do końca wojny na terenie Jasnej Góry stacjonowali żołnierze austriaccy. W tym okresie nie wolno było pielgrzymować do sanktuarium.

Reklama

W drugim dniu konferencji ks. prof. nadzw. dr hab. Paweł Wolnicki (AJD) przedstawił społeczno-gospodarczą sytuację w Częstochowie w latach okupacji niemieckiej podczas I wojny światowej, przybliżając zebranym działalność deputacji żywnościowej przy Magistracie Częstochowy. Prelegent stwierdził, że rabunkowa polityka wojenna okupanta przyczyniła się do wzrostu biedy i głodu; szalało bezrobocie, m.in. na skutek zamykania fabryk. W sytuacji, gdy zaczęło brakować podstawowych artykułów, m.in. chleba, a także węgla i nafty, władze miasta zostały zmuszone w 1915 r. do wprowadzenia ścisłej reglamentacji – rodziny oraz osoby samotne otrzymały specjalne legitymacje, na podstawie których przydzielano im kartki żywnościowe. O tym, jak ciężkie chwile przeżywali wówczas częstochowianie, niech zaświadczy fakt, że przydział porcji chleba na osobę między 1915 a 1917 r. spadł o połowę. Magistrat starał się pomagać mieszkańcom nie tylko poprzez sponsorowanie darmowych kuchni czy przytulisk, lecz także np. zatrudniając najuboższych do pracy w deputacji żywnościowej – mówił m.in. w swoim wykładzie ks. prof. Wolnicki.

Reklama

Wśród tematów zaprezentowanych drugiego dnia konferencji dr Juliusz Sętowski z Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego omówił rolę Polskiej Organizacji Narodowej w akcji werbunkowej Legionów Polskich w Częstochowie w 1914 r.

Więcej o konferencji na: www.niedziela.pl.

2014-10-23 11:12

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gorzkie Żale to od ponad trzech wieków jedno z najpopularniejszych nabożeństw pasyjnych w Polsce

2024-03-28 20:27

[ TEMATY ]

Gorzkie żale

Grób Pański

Karol Porwich/Niedziela

Adoracja przy Ciemnicy czy Grobie Pańskim to ostatnie szanse na wyśpiewanie Gorzkich Żali. To polskie nabożeństwo powstałe w 1707 r. wciąż cieszy się dużą popularnością. Tekst i melodia Gorzkich Żali pomagają wiernym kontemplować mękę Jezusa i towarzyszyć Mu, jak Maryja.

Autorem tekstu i struktury Gorzkich Żali jest ks. Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo. Pierwszy raz to pasyjne nabożeństwo wyśpiewało Bractwo Świętego Rocha w 13 marca 1707 r. w warszawskim kościele Świętego Krzyża i w szybkim tempie zyskało popularność w Warszawie, a potem w całej Polsce.

CZYTAJ DALEJ

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę, silny moralny kręgosłup i niezależność myśli

2024-03-24 08:43

[ TEMATY ]

Ulmowie

Zbiory krewnych rodziny Ulmów

Wiktoria i Józef Ulmowie

Wiktoria i Józef Ulmowie

Bratanek błogosławionego Józefa Ulmy, Jerzy Ulma, opisał swojego wujka jako mężczyznę głębokiej wiary, którego cechował mocny kręgosłup moralny i niezależność myśli. O ciotce, Wiktorii Ulmie powiedział, że była kobietą niezwykle energiczną i pełną pasji.

W niedzielę przypada 80. rocznica śmierci Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich dzieci. Zostali oni zamordowani przez Niemców 24 marca 1944 r. za ratowanie Żydów, których Niemcy zabili jako pierwszych.

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję