Metropolita poznański przewodniczył Mszy św. transmitowanej na cały świat przez TVP Polonia w niedzielę poprzedzającą Środę Popielcową. To właśnie w tym liturgicznym dniu 87 lat temu został zabity Sługa Boży ks. Stanisław Streich, męczennik, którego beatyfikacja odbędzie się w Poznaniu 24 maja br.
W homilii abp Gądecki przypomniał sylwetkę oraz działalność kapłana, zastrzelonego podczas sprawowania niedzielnej liturgii 27 lutego 1938 r. w kościele pw. św. Jana Bosko w podpoznańskim Luboniu.
Wspomniał, że pochodzący z Bydgoszczy kapłan święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa Stanisława Kostki Łukomskiego w katedrze poznańskiej dnia 6 czerwca 1925 roku.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W latach 1925-1927 studiował filozofię klasyczną na Uniwersytecie Poznańskim, będąc jednocześnie kapelanem sióstr urszulanek. Uczył też w tym czasie religii w miejskiej szkole handlowej. Ksiądz Stanisław był wikariuszem w parafii pw. Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana w Poznaniu, następnie w parafii pw. Bożego Ciała w Poznaniu, a później w poznańskiej parafii pw. św. Marcina. „Ówcześni mieszkańcy Poznania zachowali we wdzięcznej pamięci tego spokojnego, pracowitego i pobożnego kapłana, zawsze uśmiechniętego, uprzejmego i uczynnego” - zauważył metropolita poznański.
„Dnia 1 lipca 1933 r. w wieku 31 lat ks. Stanisław został mianowany przez kard. Augusta Hlonda, Prymasa Polski, proboszczem parafii pw. św. Barbary w Żabikowie, do której należał także Luboń. Władza duchowna powierzyła mu trudną placówkę. Zastój produkcji w lubońskich fabrykach, a co za tym idzie zwalnianie rzesz pracowników, sprawiło wzrost osób bezrobotnych. Trudne położenie bytowe mieszkańców tej miejscowości ułatwiło agitację komunistyczną na jej terenie” - wspomniał metropolita poznański.
Dnia 27 maja 1935 r. władza duchowna erygowała w Luboniu parafię pw. św. Jana Bosko, a 1 października 1935 r. na własną prośbę ks. Stanisław został jej proboszczem i zlecono mu budowę świątyni.
Reklama
„W ciągu trzech lat młody proboszcz zorganizował od podstaw życie parafialne, dokonując wewnętrznego zjednoczenia wiernych i nadając parafii kierunek jej rozwoju” - mówił abp Gądecki. Metropolita poznański zaznaczył, że ks. Streich chętnie posługiwał w konfesjonale, miał opinię znakomitego kaznodziei i zamiłowanie do katechezy. Z apostolską gorliwością organizował duszpasterstwo parafialne, powołując Akcję Katolicką, Towarzystwo Robotników Katolickich, Katolickie Stowarzyszenie Kobiet, Krucjatę Eucharystyczną, Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary.
Abp Gądecki zaznaczył, że w ostatnich 12 miesiącach swego pasterzowania ks. Stanisław żył w ciągłym napięciu. „W kwietniu 1937 r. włamano się do kościoła i uszkodzono tabernakulum. W sierpniu napadnięty został stróż pilnujący będącego w budowie kościoła. W październiku nieznani sprawcy obrzucili księdza kamieniami. Przez cały 1937 rok otrzymywał sporo anonimowych listów, w których obelżywymi słowami zapowiadano jego rychłą śmierć” - przypomniał metropolita poznański.
Metropolita poznański zauważył, że „dnia 20 lutego 1938 r. jego przyszły zabójca Wawrzyniec Nowak miał podejść do konfesjonału i bez przeżegnania się oraz przyklęknięcia, pochylił się do kratek konfesjonału i bardzo krótko coś księdzu powiedział. Z późniejszego przygnębionego zachowania się ks. Streicha wnioskowano, że właśnie wtedy dowiedział się o postanowieniu zamordowania go. We wtorek 22 lutego wyjechał do Bydgoszczy do matki, gdzie się rozchorował. Nie chciał się jednak tam zatrzymać, bo jak powiedział matce: „Na co się poświęciłem, to muszę wykonać”.
Abp Gądecki przypomniał też okoliczności zbrodni, której Wawrzyniec Nowak dokonał podczas Mszy św. sprawowanej przez ks. Stanisława dla dzieci.
Ksiądz punktualnie o godz. 10 rozpoczął Msze świętą, „przyjętym wtedy zwyczajem w pewnym momencie, zdjął ornat i skierował się ku ambonie, aby przeczytać Ewangelię i wygłosić kazanie. Przyciskając lewą ręką do piersi Ewangeliarz, prawą ręką dotykał główek dzieci, prosząc o przejście. Nagle na jego drodze pojawił się Wawrzyniec Nowak, siedzący wcześniej na stopniach ambony, który teraz dwukrotnie strzelił do księdza” - mówił metropolita poznański.
Reklama
Metropolita poznański zwrócił uwagę, że „jedna z kul trafiła kapłana w twarz, druga utkwiła w księdze Ewangeliarza. Morderca oddał jeszcze dwa kolejne strzały w plecy księdza. Ks. Stanisław padł do tyłu na prawy bok i już się nie poruszył”.
Podkreślił, że morderca usiłował zbiec główną nawą, ale został pochwycony i rozbrojony przez trzech mężczyzn, a następnie, po przybyciu policji skuty w kajdanki i przewieziony pociągiem do Poznania.
Metropolita poznański zaznaczył, że Wawrzyniec Nowak był komunistą, którego już wcześniej skazywano za rozboje, kradzieże, oszustwa. W Poznaniu był prawdopodobnie jednym z członków bojówki skupionej w Wydziale Wojskowym Komunistycznej Partii Polski.
Abp Gądecki zauważył, że uroczystości pogrzebowe śp. ks. Streicha, którym 3 marca przewodniczył bp Walenty Dymek, przy udziale około 20 tys. osób i 200 pocztów sztandarowych różnych organizacji, stały się wielką manifestacją wiary i patriotyzmu. „Ksiądz Stanisław został pochowany obok kościoła w Luboniu, którego budowę rozpoczął. Jego grób był odtąd otaczany kultem, choć w powojennej rzeczywistości był to znacznie utrudnione” - stwierdził metropolita poznański.
Podkreślił, że „zbrodnia lubońska” poruszyła także ówczesnego nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Filippo Cortesiego. „Po całej Polsce rozlała się fala protestów przeciwko metodom walki komunistycznej. Protest ten objawił się mnóstwem listów skierowanych do ordynariusza oraz licznymi wiecami i zebraniami stowarzyszeń kościelnych i świeckich, wyrażającymi potępienie dla tej zbrodni” - mówił.
„Ofiara życia księdza Streicha - zbiegająca się w czasie z męczeństwem tysięcy chrześcijan w Rosji, na Ukrainie i Białorusi, w Hiszpanii i Meksyku - stanowiła zapowiedź bliskiej agresji na cywilizację europejską, której dopuszczą się wkrótce dwa sprzymierzone ze sobą totalitaryzmy; narodowy i międzynarodowy socjalizm. Zbrodnia, której ofiarą padł ten wielkopolski kapłan, stanowi przestrogę przed skutkami nienawiści, ale jednocześnie uświadamia nam, że męczennicy to ludzie prowadzący Kościół naprzód, a jest ich dzisiaj więcej niż w pierwszych wiekach chrześcijaństwa” - zaznaczył ks. arcybiskup.
Reklama
Stwierdził, że „ks. Streich znalazł się w szeregu duchownych męczenników zamordowanych przed drugą wojną światową, w czasie jej trwania, jak św. o. Maksymilian Kolbe i błogosławieni męczennicy II wojny światowej oraz po jej zakończeniu, w czasach komunistycznych: bł. ks. Rapacz, bł. ks. Władysława Findysz, Sługa Boży ks. Roman Kotlarz, ks. Stefan Niedzielak, ks. Stanisław Suchowolec i ks. Sylwester Zych, którzy stracili swoje życie w tzw. niewyjaśnionych okolicznościach” - zwrócił uwagę abp Gądecki.
„Niech przykład księdza Stanisława Streicha, który dla drugiej Rzeczypospolitej był tym, kim później w czasach PRL-u był bł. ksiądz Jerzy Popiełuszko, umacnia każdego z nas w cnocie męstwa” - zaapelował ks. arcybiskup.
Stanisław Streich urodził się w 1902 r. w Bydgoszczy. Po maturze zgłosił się do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu, które ukończył 6 czerwca 1925 roku, przyjmując święcenia kapłańskie.
W latach 1925−1927 był kapelanem sióstr urszulanek oraz uczył religii w jednej z poznańskich szkół handlowych. W 1927 roku został wikariuszem w parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Floriana w Poznaniu, gdzie dał się poznać jako dobry kaznodzieja.
Rok później wyjechał do Koźmina, aby nauczać religii w męskim seminarium nauczycielskim, a od 1929 roku objął wikariat w parafii pw. Bożego Ciała w Poznaniu. Od początku 1932 roku był wikariuszem w poznańskiej parafii pw. św. Marcina, a po zdaniu egzaminu proboszczowskiego 1 lipca 1933 roku objął parafię w Żabikowie.
Od razu podjął starania o wzniesienie w Luboniu nowego kościoła. W 1935 roku została erygowana − wyodrębniona z parafii pw. św. Barbary − parafia pw. św. Jana Bosko.
Ks. Streich został budowniczym nowej świątyni. Cieszył się ogromnym szacunkiem mieszkańców Lubonia ze względu na zaangażowanie na rzecz bezrobotnych i najuboższych.
Reklama
27 lutego 1938 roku podczas Mszy św. dla dzieci, udając się na ambonę, ks. Streich został zastrzelony przez komunistę, który według świadków miał krzyczeć: „Niech żyje komuna - dla idei to zrobiłem”. Morderca oddał kilka strzałów, także w plecy leżącego już na posadzce kościoła zabitego kapłana.
3 marca odbył się pogrzeb zamordowanego kapłana, w którym uczestniczyło dwadzieścia tysięcy osób. Po Mszy św. ciało męczennika złożono do grobu przy kościele.
Proces beatyfikacyjny ks. Stanisława Streicha na szczeblu diecezjalnym trwał od 28 października 2017 r. do 13 kwietnia 2019 r.
21 listopada 2023 r. w Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie odbyła się dyskusja Komisji Teologów, tzw. Kongres Szczególny Konsultorów Teologów, nad Positio w sprawie męczeństwa ks. Stanisława Streicha. Wynik obrad był jednogłośnie pozytywny, a to oznacza, że teolodzy wyznaczeni przez Dykasterię zgodzili się co do tego, że Sługa Boży poniósł męczeństwo za wiarę.
20 stycznia 2024 roku w Luboniu dokonano ekshumacji, kanonicznego rozpoznania i przeniesienia doczesnych szczątków Sługi Bożego do kościoła. Na dokonanie ww. czynności przyzwoliła watykańska Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych. Po oględzinach grobu nastąpił demontaż nagrobnej płyty i przystąpiono do czynności ekshumacyjnych. Wydobyto na zewnątrz zachowane szczątki Sługi Bożego ks. Stanisława Streicha i ułożono je w nowej trumience wykonanej z drzewa dębowego. Trumienka została wyłożona w środku materiałem jedwabnym. Na wieku trumienki znajduje się przymocowany krucyfiks, a na froncie wieka jest przymocowana tabliczka z napisem: Męczennik - ks. Stanisław Streich (1902-1938). Beatyfikacja kapłana męczennika odbędzie się 24 maja br. w Poznaniu.
